جزئیات تفاهم‌نامه گردشگری درآشوراده/ زون‌های حساس دست نخورده می‌ماند

به گزارش خبرگزاری مهراحمد علی کیخا معاون محیط طبیعی و تنوع زستی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به طرح برخی ابهامات در رسانه ها درباره جزیره آشوراده گفت: بدون آشنا ساختن جامعه با ارزشهای حفاظتی محیطهای طبیعی امکان حفاظت از این منابع اکولوژیک وزیستگاهی فراهم نخواهد شد.

کیخا بیان کرد: مدت‌هاست که ثابت شده است شیوه های قدیمی و تک بعدی حفاظت از محیط های طبیعی کارائی لازم را ندارد؛ بلکه باید فرصت آشنائی جوامع با ارزشهای این مناطق فراهم شود تا علاقمندی و حساسیت جامعه به حفظ این ارزشها به وجود آید.

وی ادامه داد: هدف اصلی از طبیعت گردی( و نه گردشگری)، حضور طبیعت گرد در محیط طبیعی جهت آشنایی ، درک ارزشهای ذخایر اکولوژیک و آموزش نحوه رفتار با طبیعت است که در نتیجه آن حفاظت از این ذخایر در کنار مشارکت متقابل و کمک به معیشت جامعه محلی ایجاد خواهد شد.

معاون محیط طبیعی و تنوع زستی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: این موضوع در قالب برنامه ریزی تفرجی هدفمند در بسیاری از مناطق حفاظت شده کشورهای پیشرو در امر مدیریت زیست محیطی منابع طبیعی، در حال حاضر به عنوان مؤثرترین ابزار حفاظتی مناطق مورد توجه قرار گرفته است.

ذخیره گاه زیستکره میانکاله اولین رامسرسایت

احمد علی کیخا، پناهگاه حیات وحش و ذخیره گاه زیست کره میانکاله را اولین رامسرسایت معرفی شده ایران در کنوانسیون بین المللی رامسر عنوان کرد و افزود: هدف اصلی از توسعه طبیعت گردی در تالابها به عنوان یکی از شاخصهای مدیریت خردمندانه در جهت تقویت شاخصهای تنوع زیستی و بهبود حفاظت تالاب، ارتقاء وضعیت اقتصادی و فرهنگی جوامع بومی مطرح است.

وی اضافه کرد: بر اساس مطالب فوق می توان گفت اهداف کلان و خرد طبیعت گردی در جزیره آشوراده، حفاظت از ارزشهای محیطی در طولانی مدت، ایجاد اشتغال، بهتر شدن سطح و کیفیت زندگی و توانائیهای جامعه محلی، ارائه امکان بهره مندی جامعه از منطقه برای بازدید، تحقیق، آموزش و افزایش آگاهی جامعه محلی است.

کیخا با توجه به وضعیت فعلی گردشگری جزیره آشوراده خاطرنشان کرد: سازمان حفاظت محیط زیست بنا به وظیفه سازمانی و در راستای برنامه پنجم توسعه تدوین و اجرای برنامه مدیریت یکپارچه زیست بومی، برنامه عملیاتی حفاظت و بهره‌برداری پایدار از تنوع زیستی زیست بومهای حساس و شکننده کشور، برای مناطق چهارگانه تحت مدیریت خود اقدام به مطالعه و تهیه و تدوین طرحهای جامع مدیریتی نموده است که ضمن آن بر اساس حساسیتها و پتانسیلهای موجود، زونبندیهای مشخصی در سطح مناطق جهت انجام فعالیتهای حفاظتی، بازسازی و تفرجی در نظرگرفته شده است.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در طرح مدیریت فعلی جزیره آشوراده سعی بر آن بوده است که کاربری های پیشنهادی از نقطه نظر سازگاری و یا اثرات احتمالی بر یکدیگر مورد سنجش قرار گیرد به طوریکه فعالیت های متعلق به یک زون خاص، سایر زونها را به مخاطره نیاندازد، از اینرو اعمال مدیریت یکپارچه واجرای همزمان برنامه های مدیریتی زونها (حفاظت، بازسازی و احیاء) درکل جزیره، علاوه بر فعالیت طبیعت گردی مدنظر است.

حفاظت، بازسازی و ساماندهی طبیعت گردی محور برنامه های آشوراده

احمد علی کیخا با تاکید بر برنامه های پیش بینی شده برای جزیره آشوراده بیان کرد: برنامه های پیشبینی شده برای این جزیره در سه محور مدیریت و حفاظت از زیستگاه ، بازسازی نقاط آسیب دیده و تخریب یافته و ساماندهی طبیعت گردی پایدار خلاصه می شود که در هرمورد مجموعه ای از فعالیت ها قابل تعریف هستند.

وی در تشریح زون طبیعتگردی تیپ II آشوراده گفت: این زون در حال حاضر محل استقرار روستای آشوراده، تأسیسات شیلات، بنیاد مسکن، مراکز خدماتی روستائی مانند مسجد، قهوه خانه، مغازه، اسکله پهلوگیری قایقها، رستوران و اردوگاه تابستانی آموزش وپرورش است. در این خصوص طبق بند۳ تفاهمنامه مورد بحث، با توجه به لزوم لحاظ نمودن الزامات سازمان حفاظت محیط زیست، ضرورت تعیین تکلیف وضعیت حقوقی اراضی موجود توسط دولت به منظور اجرای فعالیت های منطبق با این زون، مورد تأکید قرار گرفته است.

کیخا افزود: در این راستا ضمن بازسازی و بهسازی ابنیه و امکانات واحدهای موجود در محدوده زون و با توجه به ملاحظات زیست محیطی لازم الاجرا، احداث بازارچه های سنتی کوچک مقیاس (واحدهای عرضه محصولات بومی و سنتی منطقه) مورد نظر میباشد. همچنین هتل مورد اشاره با توجه به رعایت ملاحظات زیست محیط ، صرفاً در قالب یک مرکز بازدیدکنندگان متناسب با ظرفیت برد گردشگری جزیره و با ساختار و معماری وابسته به طبیعت (اکولاژ) در محدوده این زون قابل اجرا خواهد بود.

معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص زون طبیعت گردی گسترده آشوراده نیز خاطرنشان کرد: این زون از منتهی الیه غربی زون طبیعت گردی تیپII تا بخش شرقی زون سپر خشکی جزیره ادامه داشته که مطابق برنامه طرح مدیریت آشوراده، این زون صرفاً مختص انجام فعالیت های طبیعت گردی گسترده نظیر پیاده روی، عکاسی، پرنده نگری، اسب سواری و دوچرخه سواری است.

تفرج متمرکز در بندر ترکمن و بندر گز

احمد علی کیخا اشاره کرد: تنها سازه های قابل احداث در این زون شامل آلاچیق های سبک جهت استراحت طبیعت گردان، سرویسهای بهداشتی سپتیکی، کانکسهای کوچک ارائه دهنده خدمات اولیه گردشگری و مراکز ارائه دهنده خدمات گردشگری نظیر دوچرخه سواری و اسب سواری میباشد. همچنین انجام کلیه ورزشهای آبی و امثال آن با در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی صرفاً در قالب استفاده از وسایل غیرموتوری و غیرآلاینده و در محدوده مورد نظر سازمان حفاظت محیط زیست قابل انجام است.

وی با اشاره به سازه های مربوط به تفرج متمرکز افزود: استقرار کلیه سازهها و ساخت و سازهای منطبق با اصول تفرج متمرکز مانند هتلها و سایرمراکز اقامتی پر ظرفیت، بازارچه ها و مراکز تجاری، پارکینگ وسائط نقلیه وسایر تفریحات مکانیزه ساحلی دریایی، صرفاً در ناحیه پشتیبان طبیعت گردی در ساحل بندر ترکمن یا بندر گز و یا حتی بهشهر که به لحاظ محرومیت زدایی، اشتغالزایی جامعه محلی و تقویت و توسعه زیرساختهای موجود نیز در اولویت بالایی قرار دارند در نظر گرفته شده است.

کیخا با تاکید بر اهمیت زون بندی های انجام شده در این جزیره تصریح کرد: مطابق نقشه زونبندی جزیره آشوراده، هیچگونه جانمایی و فعالیت گردشگری در محدوده زونهای امن(حساس) و سپر(بافر)آبی و خاکی جزیره امکان پذیر نیست و کاربری زونهای فوق صرفاً در قالب فعالیتهای حفاظتی و احیائی است.

معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: بر اساس بند ۴ تفاهمنامه مورد بحث، هرگونه سرمایه گذار حقیقی یا حقوقی بهره بردار، موظف به همکاری با سازمان حفاظت محیط زیست در جهت اجرای تدابیر و برنامه های حفاظتی و احیائی مورد نظر در کل سطح جزیره و زونهای مختلف بوده به طوریکه بخشی از عواید حاصله از گردشگری ملزم به تخصیص در طرح های حفاظتی جزیره و تأمین امکانات لازم است.

فاز اول طرح گردشگری آشوراده بازسازی زیرساخت هاست

کیخا در خصوص فاز اول طرح گردشگری در جزیره آشوراده توضیح داد: در فاز اول طرح گردشگری در جزیره آشوراده میبایست در خصوص بازسازی زیرساختها و احیاء منابع خسارت دیده باشد همچنین به موازات انجام فعالیتهای طبیعت گردی در فازهای بعدی نیز اجرای برنامه های حفاظتی و احیائی به صورت توأمان توسط سرمایه گذار ضروری و لازم الاجرا است.

وی تاکید کرد: که تعیین زون طبیعت گردی در جزیره آشوراده، به هیچ وجه معادل آنچه در تعاریف عمومی توریسم و گردشگری در ایران رایج است، به معنی ایجاد قطب گردشگری، گردشگری انبوه و ایجاد خدمات و تأسیسات سنگین مورد نیاز آن نمیباشد.بلکه جزیره آشوراده با توجه به هویت طبیعی و تاریخی خود  میتواند در صورت برنامه ریزی مناسب مبتنی بر نتایج طرح مطالعات منطقه، به مکانی نمونه برای طبیعتگردی واقعی تبدیل شود.

کیخا در پایان خاطر نشان کرد : تفاهمنامه مورد بحث به هیچ عنوان درخصوص واگذاری عرصه و یا حتی واگذاری مدیریت بهره برداری جزیره آشوراده به سرمایه گذار ورود نکرده است چراکه طبق قانون، واگذاری عرصه و اعیان مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به غیر ممنوعیت قانونی دارد و در مورد انتخاب سرمایه گذار نیز بر طبق ابلاغیه دفتر معاون اول محترم رئیس جمهور درخصوص تأسیس منطقه گردشگری آشوراده، درخصوص تعیین سرمایه گذار و واگذاری اجرای طرح به بخش خصوصی یا بخش دولتی، پس از اتمام کار مطالعاتی تصمیم گیری خواهد شد که در این خصوص سازمان حفاظت محیط زیست ضوابط تخصصی ویژهای را جهت انتخاب سرمایه گذاران واجد شرایط سرمایه گذاری در مناطق تحت مدیریت به لحاظ معیارهای فنی و حقوقی لازم، در مد نظر قرار دارد.