دکتر محمد علی اژهای درگفتگو با خبرنگار مهر درمورد گستردگی علوم انسانی و نیاز عالمان علوم انسانی به علوم دیگر گفت: علوم انسانی بسیار گسترده هستند اما در عین این گستردگی، تنوع بسیار زیادی هم دارند. بعضی از آنها مثل فلسفه جزو علوم انسانی تجربی به حساب نمیآیند و بعضی از آنها مثل علوم اجتماعی، روانشناختی،علوم تربیتی جزو علوم انسانی تجربی هستند. اینچنین است که علوم انسانی حوزه وسیعی از علوم را تشکیل میدهند. فلسفه از آن جهت که مادر علوم است و با مفاهیم بنیادی سرو کار دارد به طور تخصصی به علوم دیگر نیاز ندارد. برای مثال به علوم تربیتی یا علوم اجتماعی نیاز پیدا نمیکند ولی باز با علوم دیگر به یک نحوی مرتبط است بطوریکه بعضی از مواقع از عالمان علوم سیاسی در تدریس فلسفه دعوت بعمل میآید ویا بالعکسش.
این استاد گروه فلسفه دانشگاه اصفهان درمورد متخصص شدن در یک حوزهای خاص در جهانی که به میان رشتهای بودن شهره است همچنین اظهارداشت: در میانرشتهایها هم در همه رشتهها وابستگی نیست. البته در بعضی از رشتهها این وابستگی مشهود است. فرض بفرمایید فلسفه امروزه با زیست‌شناسی و روانشناسی و حتی با علوم دیگری برای مثال در مباحث مربوط به نفس ارتباط پیدا میکند اما اینکه ضرورتاً وابسته به هم باشند اینطور نیست. برای مثال عالمان روانشناسی به آثار و کتب کانت در باره زمان، نفس وذهن بسیار مراجعه کرده و میکنند .میان رشتهایها بیشتر درمورد علومی است که به یکدیگر مرتبطند. به‌عنوان مثال فرض بفرمایید زیست‌شناسی و شیمی یا جامعه شناسی با تعلیم و تربیت یا امثالهم ، درعلومی که هم سطح و همطراز همدیگرباشند این اتفاق میافتد.
این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه درادامه تصریح کرد: البته بعضی از علوم مثل فلسفه که بر سایر علوم تقدم دارند ارتباط مفیدی بین آنها با علوم دیگر وجود دارد. یعنی ما از نتایج کارهای زیست شناسی در فلسفه نفس استفاده میکنیم . یا فرض بفرمایید که روزی دانشمندان موفق به تولید حیات مصنوعی در آزمایشگاهها بشوند. در اینجا دیگر معلوم میشود حیات چیزی جز ماده نیست. اگر این مسئله روزی اتفاق بیفتد در نظریات فلسفی بسیار تأثیرمیگذارد بویژه در نظریات فلاسفه درمورد نفس بسیار مؤثر خواهد بود.
اژهای درمورد اینکه متخصصان علوم انسانی تا چه اندازه باید از تحولات علوم طبیعی مطلع باشند نیز گفت: بسیار زیاد. همین تولید حیات مصنوعی را که عرض کردم اگر چنین اتفاقی که چندان بعید هم نیست رخ بدهد نظریات بسیاری از فلاسفه تغییر پیدا خواهد کرد. بنابراین متخصصان علوم انسانی باید بسیار بر تحولاتی که در زمینه علوم طبیعی اتفاق میافتد حساس باشند. گذشته بر اینها وابستگی دیگری هم که به انحاء مختلف وجود دارد همین پیشرفت تکنولوژیهای ارتباطی است. وسایل الکتونیکی از قبیل ماهواره و اینترنت امروزه سرعت انتقال اطلاعات را بسیار افزایش دادهاند و این امر سبب گسترش و پیشرفت علوم میشوند.