قم - خبرگزاری مهر: یک استاد دانشگاه و مدرس هنر اسلامی با بیان این که در هنر اسلامی زیبایی شناسی بحثی هستی شناسانه است، اظهار داشت: بنابر این نباید این هنر را بر اساس مبانی غربی بررسی کرد چرا که با تضاد‌های لاینحل روبرو خواهیم شد.

به گزارش خبرنگار مهر در قم، استاد بهمن بنی‌اردلان غروب پنج‌شنبه در اولین نشست تخصصی فلسفه هنر در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار داشت: امروز هنر یک بحث زیبایی شناختی شده است و زیبایی شناسی نیز مسئله‌ای معرفت شناختی است در حالی که در گذشته ما هنر کاملا هستی شناختی بوده است و اصلا ذهنی نیست.

وی ادامه داد: البته قصد ندارم بگویم که کاملا عینی بوده اما قطعا در خارج محقق بوده است و به همین دلیل اگر می‌خواهیم به آن بپردازیم باید دقت کنیم که با مبانی غربی این هنر را بررسی نکنیم چرا که دچار تضادهایی می‌شویم که حل آنها غیر ممکن است.

در هنر اسلامی هنر، حسن و معرفت همراه هستند

این استاد دانشگاه افزود: در اندیشه اسلامی نباید هنر را از حسن جدا کنیم؛ حسن با تمام معانی آن و آنچه به معنی فهم حقیقت درک می‌کنیم.

بنی‌اردلان تصریح کرد: وقتی از هنر اسلامی - ایرانی سخن می‌گوییم منظور همان حسن است که در فارسی به آن نیکویی می‌گوییم و این حسن نیازمند معرفت است.

این مدرس هنر خاطر نشان کرد: هنر در اسلام همراه معرفت، حسن و محبت است و نمی‌شود به قول امروزی‌ها این هنر را از اخلاق جدا کرد، چرا که در سنت ما هنر نوعی زهد گزینی است.

بنی اردلان گفت: وقتی می‌گوییم هنر اسلامی به معنی جمع شدن معرفت، حسن و محبت است منظور این است که هنرمند سالکی است که به سوی خدا می‌رود و به طور طبیعی نیز آثار او ظهور این معنی در امر مادی خواهد بود.

هنر، تبدیل امر معنوی به محسوس است

وی هنر را تبدیل معنی به امری مادی تعریف کرد و افزود: هنرمند کسی است که می‌تواند یک معنی را در یک امر مادی تجسم دهد.

بنی اردلان خاطر نشان کرد: این امر دو هنر می‌خواهد؛ ابتدا سلوک معنوی و دیگر دانشی که ایرانی‌ها آن را داشته‌اند و درتمدن اسلامی به وضوح آن را می‌بینیم و آن فن تبدیل کردن معنی به ماده است.

هنر اسلامی هنری تعلیمی است

وی اظهار داشت: در ایران هیچ بنایی را نمی‌بینیم که صرفا تفریحی باشد و از کاروان سرا و حمام تا مسجد یک معنای تعلیمی و معنوی در کنار خود دارد و این امتیاز هنر اسلامی است.

بنی اردلان با اشاره به مسجد شیخ لطف الله گفت: وقتی شما وارد این مسجد می‌شوید می‌توانید مراتب معرفت اسلامی، که در نهایت به نور می‌رسد را درک کنید و یک جوان بدون این که بحثی بشنود با این مفاهیم آشنا می‌شود چرا که در ابتدای ورود همه محیط تاریک است و بعد گام به گام تا نزدیک محراب روشن‌تر می‌شود.

تفاوت رمان کلاسیک و معاصر در استفاده از دانش است

وی تفاوت رمان کلاسیک و مدرن را در استفاده از دست آوردهای دنیای مدرن دانست و گفت: اگر نویسنده رمان کلاسیک ذهن را خوب نمی‌شناخت نوسنده مدرن با کمک یافته‌های روانشناسی و جامعه‌شناسی توانسته است شناخت بهتری از آن پیدا کند و در هنگام نگارش از آن استفاده کند.

دوران ما دوره غلبه تصویر است

بنی اردلان خاطر نشان کرد: مسئله‌ای که در مورد این رمان قابل تقدیر است و باید آن را یاد گرفت همین مطلب است که در هنرهای دیگر نیز وارد می‌شود و هنرمند راحت می‌تواند با مخاطب ارتباط برقرار کند.

وی با بیان این که رمان جدید موفق شده است پیچیده‌ترین ویژگی‌های ذهن را درک کند ابراز داشت: کمال ادبیات در این است که پیچیده‌ترین حالات روحی را محسوس و ملموس کرده و از آن برای انتقال مفهوم استفاده کند.

بنی اردلان تأکید کرد: بهترین راه انتقال معنا را محسوس کردن آن است به ویژه تصویری کردن و این راه را امروز دانش برتر می‌دانند چرا که زمانه ما زمانه غلبه تصویر است.

وی افزود: این دانش از قرن 3 و4 در میان ما بوده و هنرمند ایرانی این کار را می کرده است ولی ما تازه با آن آشنا شده‌ایم.