تاریخ انتشار: ۱۱ تیر ۱۳۸۹ - ۱۳:۰۴

کتاب "فلسفه تربیت اسلامی" تألیف ماجد عرسان کیلانی، با ترجمه و بررسی بهروز رفیعی و با مقدمه سعید بهشتی ، توسط سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) انتشار یافت.

به گزارش خبرگزاری مهر، فلسفه تعلیم و تربیت، یا به عبارت خلاصه‌تر، فلسفة تربیت، در جایگاه یک رشتۀ علمی مستقل، بیش از یک قرن قدمت دارد. این رشته با عنوان انگلیسی Philosophy of Education"" در دانشگاه‌های غرب شناخته می‌شود و مراحل و دوره‌های خاصی را در سیر تحول و تکامل خود پشت سر نهاده است.

مرحلۀ استنتاج آرا و اندیشه‌های تربیتی از مکاتب و اندیشه‌های فلسفی در غرب با نام‌هایی چون «رویکرد نظام‌های فلسفی»، «رویکرد سنتی»، «رویکرد ایسم‌ها»، و ... شناخته می‌شود. مرحلۀ «رویکرد تحلیلی» که دومین مرحله در سیر تکامل و پیشرفت این رشته به شمار می‌رود و سرآغاز آن، دهة 1960 است. سرانجام، مرحلة «رویکرد پساتحلیلی» که طیف وسیعی از قبیل «پست مدرنیسم»، «هرمنوتیک»، «پساساختارگرایی»، و ... را شامل می‌شود. اما می‌توان گوهر و محور مشترک اکثر قریب به‌اتفاق این رویکردها و دیدگاه‌ها را اتکا و استناد آنها به دو ابزار معرفت‌شناختی، یعنی عقل و تجربۀ حسی دانست. برخی مانند ایدئالیسم و رئالیسم عقلی و فلسفة زبان عادی تأکید بیشتری بر عقل، برخی مانند رئالیسم تجربی و تجربه‌گرایی منطقی و پوزیتیویسم منطقی، تأکید زیادتری بر تجربه حسی، برخی مانند پراگماتیسم، تأکید بر هر دو یا به تعبیر خودشان، تعامل و ترابط هر دو دارند، و برخی هم مانند اگزیستانسیالیسم شاخة الهی، با تأکید بر تجربة باطنی و معرفت شهودی ظاهر می‌شوند.

در این میان، آنچه، مجهول و مغفول و بلکه مردود و مطرود است، وحی الهی است. در مکاتبی چون ایدئالیسم دینی و فلسفة اصحاب مدرسه و نمودهای جدیدتر آن (مانند پایدارگرایی دینی) هم هرچند سخن از تلفیق عقل و وحی است، امّا ناگفته پیداست که وحی در یهود و مسیحیت امروز به چه سرنوشتی مبتلاست و تا چه اندازه وهم‌آلود و خیال‌پردازانه است. وحیی که در اسلام مطرح است هم دربرگیرنده گزاره‌های نظری و توصیفی و هست‌شناختی است، هم دربردارنده گزاره‌های عملی و توصیه‌ای و بایدشناختی؛ هم به فرد و شئونات و ساحت‌های فردی توجه دارد، هم به جامعه و حیثیات و پدیدارهای اجتماعی؛ هم به عقل و تعقلات و خردورزی‌هایش ارج می‌نهد، هم به تجربه و تکاپوها و تلاش‌هایش ارج می‌گذارد؛ هم جسم و حوائج و لوازم جسم را در نظر می‌گیرد، هم روح و مقتضیات و استلزامات روح را فراموش نمی‌کند؛ هم دنیا و حیات دنیوی پیروانش را فراهم می‌آورد، هم اُخری و حیات اخروی باورآورندگانش را ضامن می‌شود؛ و این چنین وحی و وحیانیتی، لایق و شایسته است که مبنا و زیرساخت بنا و ساختمان رفیع تربیت اسلامی واقع شود و قلب این قالب و گوهر این صدف و جان و کالبد گردد و به نام «فلسفه تربیت اسلامی» نامیده و خوانده شود.

نگاه ماجد عرسان کیلانی به فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی چنین نگاهی است. مؤلف در این کتاب ذهن خواننده را با فضای غبار گرفته و مه آلود فلسفة تعلیم و تربیت غرب آشنا می‌کند و همچنین الگوی مورد نظر خودش از فلسفة تربیت اسلامی را عرضه می‌کند.

کتاب حاضر مشتمل بر شش بخش است که به ترتیب عبارت‌اند از: اهمیت پژوهش در فلسفة تربیت اسلامی، هستی‌شناسی، نظریه شناخت در تربیت اسلامی، نظریه ارزش‌ها در تربیت اسلامی، طبیعت انسان در تربیت اسلامی و چند یادآوری و خاتمه.

کتاب مزبور برای استفاده دانشجویان رشته علوم تربیتی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری به عنوان منبع اصلی درس «فلسفه تربیتی اسلام» به ارزش 2 واحد با همکاری پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تدوین شده است.

این کتاب در 595 صفحه و مبلغ 62500 ریال در اختیار دانشجویان و علاقه‌مندان قرار گرفته است.