به گزارش خبرنگار مهر در تبریز، مردم در طول زندگی خود، نقش‌های متفاوتی را ایفا می‌کنند که در اجرای هر کدام از این نقش‌ها وظایفی بر عهده دارند و در این میان، "شهروند الکترونیک" کسی است که توانایی انجام این وظایف و ایفای نقش‌های متفاوت درطول زندگی را با کمک ابزارهای الکترونیکی داشته باشد.
شهروند الکترونیک باید بتواند از حداقل دانش لازم درباره مفاهیم پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات ICT برخوردار بوده، توانایی برقراری ارتباط اینترنتی، ارسال و دریافت پیام های الکترونیکی از طریق پست الکترونیک Email را داشته و همچنین اطلاعات، خدمات، کالاها و نرم افزارهای مورد نیاز خود را از طریق اینترنت جست و جو کند.
در تعریفی دیگر شهر الکترونیکی، شهری است که دسترسی الکترونیکی شهروندان به شهرداری و سایر سازمانها و نهادهای دولتی و بخش خصوصی شهری به صورت 24 ساعته و هفت روز در هفته به شیوه‌ای با ثبات قابل اطمینان، امن و محرمانه و به راحتی امکانپذیر است و شهروندان قادر خواهند بود بدون مراجعه حضوری از خدمات این نهادها بهره مند شوند.
براین اساس پیام پنهان دنیای الکترونیک آینده با بیان استاندارد شهروند الکترونیکی این است که به زودی اگر یک شهروند الکترونیک نباشید، اساسا شهروند محسوب نخواهید شد.
محمد کرمی، دبیر ستاد ملی آموزش های نوین کشور در این رابطه تاکید می کند: با اجرای این طرح در آینده ای نه چندان دور، کسی که کارهای خود را بصورت الکترونیکی انجام ندهد از کمترین حقوق شهروندی خود محروم خواهد بود.
*
در شهر الکترونیک بعد زمانی و مکانی معنایی ندارد و خدمات در چنین شهرهایی با سرعت بالایی به شهروندان ارائه می شود.
در یک جامعه آماده از لحاظ الکترونیکی امنیت و حریم خصوصی افراد تامین و سیاست های دولتی حامی استفاده از شبکه های رایانه ای است.
شهروندان می توانند به صورت شبانه‌روزی به خدمات شهری همچون خدمات بانکی، اداری، تفریحی، تجاری، علمی، درمانی و... به صورت برخط Online و با شیوه‌ای امن و با کیفیت بالا دسترسی داشته باشند.
به این ترتیب افراد می توانند به صورت الکترونیکی پروانه کسب بگیرند، قبوض خود را پرداخت کنند، به سوابق ملک خود دسترسی پیدا کنند و دیگر فعالیتهای روزمره زندگی شهری خود را در چارچوب خدمات شهرداری انجام دهند.
امروزه یکی از معضلات کلانشهرها آلودگی هوا بوده و براساس نظر کارشناسان درصد بالایی از آلودگی هوا ناشی از خودروهاست. اشکال کار در مدیریت بر تقاضای سفر است. یکی از شیوه‌های مهم حل مشکل، کاهش تقاضای سفر است که این امر تنها با داشتن شهروند الکترونیک میسر می‌شود تا هر شخصی برای یک کار کوچک نیاز به سفر نداشته باشد. در نهایت یکی از نتایج مثبت اجرای ملی طرح شهر و شهروند الکترونیک کاهش چشمگیر ترافیک شهری خواهد بود.
*
طرح ملی شهروند الکترونیک با مشارکت و همکاری شهرداری تبریز، پارک علم و فن‌آوری مرکز توسعه نوآوری و کارآفرینی، ستاد آموزشهای نوین و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور در سطح شهر تبریز و با پوشش آموزشی 250 هزار شهروند تبریزی به عنوان پایه و اساس استقرار شهر و شهرداری الکترونیک اجرا می شود.
محمد کرمی، دبیر ستاد ملی آموزش های نوین کشور با بیان اینکه ظرفیت پذیرش شهروند الکترونیک براساس تعداد خانوارها محاسبه می شود می گوید: حدود 80 درصد جمعیت شهر به عنوان ظرفیت اولیه اعلام می شود و در صورت تکمیل این سهمیه با درخواست شهرداری برای افزایش سهمیه، خدمات آموزشی و... به بقیه شهروندان نیز انجام خواهد شد.
رضا پاکنهاد، مدیرعامل سازمان فن‌آوری آمار و اطلاعات شهرداری تبریز نیز اجرای این طرح را در راستای تلاش برای تحقق شهرداری، شهر و شهروند الکترونیک عنوان کرده و می افزاید: با اجرای این طرح عظیم ملی و آموزش مراحل اجرایی طرح به شهروندان تبریزی، تمام مبادلات مالی، امورات مربوط به بوروکراسی اداری و مراجعات شهروندان به ادارات و سازمان‌های خدماتی، راه‌های دستیابی به شهر مدرن و امروزی با زیرساخت‌های فن‌آوری و دانش نوین هموارتر شده و سرعت انجام امورات جاری افزایش خواهد یافت.
رضا پاکنهاد، مدیرعامل سازمان فن‌آوری آمار و اطلاعات شهرداری تبریز با بیان اینکه مهارت‌های پایه برای شهروند الکترونیکی نیز از موضوعات مهم و قابل بررسی در اجرای این طرح محسوب می‌شود می افزاید: بنیاد بین‌المللی ICDL که نمایندگی آن را در ایران، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش برعهده دارد، استاندارد آموزشی و مهارت‌های پایه شهروند الکترونیکی E-citizen را اعلام کرده است.
به گفته وی، براساس اعلام ستاد آموزشهای نوین شهروند الکترونیک، سرفصل دوره آموزشی شهروند الکترونیکی E-Citizen عبارتند از: مهارت های بنیادی کامپیوتر از جمله فایل و فولدر، یک برنامه کاربردی ساده، مبانی اینترنت، پست الکترونیکی، جستجوی اطلاعات، E-Participation.
پاکنهاد زمان ثبت نام طرح شهروند الکترونیک در تبریز را 17مهر ماه تا 17آبان ماه سال جاری عنوان کرده و اضافه می کند: پیش ثبت نام این طرح در محل بان کهای عامل، تمامی شعب بانک های سپه، صادرات، ملت و انصار، ساختمان های شهرداری تبریز، مناطق 10گانه، سازمان های وابسته به شهرداری، قرائتخانه ها، اکیپ و چادرهای سیار شهرداری انجام خواهد شد.
وی می گوید: شهروندان می توانند با مراجعه به مکان های یاد شده و پر کردن فرم مشخصات فردی به مراکز اعلام شده مراجعه و بسته آموزشی مربوط را دریافت کنند.
محمد کرمی، دبیر ستاد ملی آموزش های نوین کشور با اشاره به مراحل و نحوه اجرای طرح ملی شهروند الکترونیک در کشور و به ویژه تبریز می گوید: این طرح تمام شهروندان بین 12 تا 75 سال با هر سطح سواد را شامل می شود و این جمعیت می توانند پس از مراجعه به بانکهای عامل و ارائه مشخصات فردی به اپراتور با ثبت نام و دریافت کارت الکترونیکی در فضای مجازی اینترنت بصورت رایگان، مبانی و مواد درسی موضوع دوره های آموزشی شهروند الکترونیک را در طول شش تا 36 ماه طی کنند.
وی ادامه می دهد: پس از طی دوره های آموزشی شهروندان مدرک معتبری از سوی مرکز توسعه نوآوری و کارآفرینی دانشگاه تهران دریافت خواهند کرد که در بیش از 150کشور جهان معتبر است.
مدیرعامل سازمان فن‌آوری آمار و اطلاعات شهرداری تبریز اذعان می دارد: اساس آموزش شهروند الکترونیک برپایه سیستم آموزش از راه دور است، بسته آموزشی ارائه شده شامل پنج cd است که برای سهولت آموزش 250هزار نفر، شهروندان به سالنهای تعیین شده دعوت می شوند و بعد از برگزاری جلسات آموزشی و توجیهی حضوری شهروندان می توانند به صورت غیرحضوری براساس سیستم هوشمند آموزش ببینند.
تحقق شهر الکترونیک در ایران به دو موضوع مهم زیرساخت و فرهنگسازی و به بیان دیگرموضوعی به نام شهروند الکترونیک وابسته است که باید مورد توجه جدی قرار بگیرد.
در واقع تا زمانی که شهروندان از نظر فرهنگی، آموزشی و اطلاعاتی به حدی نرسند که ترجیح دهند به جای خدمات سنتی و کاغذ محور از خدمات الکترونیکی استفاده کنند، پروژه شهر الکترونیکی بی نتیجه خواهد بود.
محمد کرمی، دبیر ستاد ملی آموزش های نوین کشور در این رابطه می گوید: تاکنون در کشور ما زیرساخت ها بدون فرهنگ سازی تغییر یافته است بطوریکه نمی توان از شهروند آموزش ندیده و ناآشنا به سیستم، انتظار داشت که تمام کارهای خود را خارج از روال همیشگی و بصورت الکترونیکی انجام دهد.
در برنامه ای که از سوی اتحادیه اروپا در ارتباط با شهروند الکترونیک تدوین شده، تمامی شهروندان اروپایی و حتی ناتوانان جسمی می توانند از سال 2010 به بعد از خدمات دولت به صورت الکترونیکی استفاده کنند.
با این وجود ما هنوز در آغاز حرکت به سوی ایجاد شهرهای الکترونیکی و آماده سازی شهروندان الکترونیک قرار داریم و در این میان نقش آگاهی مسئولان و توجه آنان به اقداماتی که در این عرصه برای تحقق شهر الکترونیکی باید صورت دهند کم اهمیت‌تر از توانمندسازی شهروندان و آگاه‌سازی آنان از قابلیت‌ها و الزامات زندگی در شهرهای الکترونیک نیست.
محمد کرمی خاطر نشان می کند: براساس اعلام یونسکو از سال 2010 افردای که کارت الکترونیک نداشته باشند بی سواد محسوب می شوند، اما تنها با ارائه یک کارت و طی چند ماه دوره آموزشی نمی توان ادعا کرد که شهر و شهروندان ما الکترونیکی شده است.
کرمی با بیان اینکه در شرایط مطلوب و مناسب می توان این پروژه را در مدت چند هفته اجرایی کرد، ادامه می دهد: این طرح زمانی می تواند حداکثر ظرفیت ها را جذب کند که تمام سازمانها همکاری کافی با شهرداری داشته باشند. سازمانهایی چون هلال احمر، صدا وسیما و... تنها با قرار دادن امکاناتشان در اختیار شهرداری می توانند کمک های زیادی به اجرای این طرح کنند.
*
تجربه شهرهای الکترونیکی در دنیا نشان می‌دهد که شهرداری هر شهر بهترین متولی برای مدیریت شهر الکترونیکی است.
اگر اراده مسئولان برای رفع چالش‌های موجود بر سر راه ایجاد شهر الکترونیک جدی شده، همدلی و همگرایی بین مسئولان و مدیران شهری افزایش یافته و شهروندان اعم از بازاریان، دانشگاهیان، پزشکان، معلمان و... در این زمینه همراهی و مشارکت کافی داشته باشند، می‌توان امید داشت شهر الکترونیکی تبریز تا پایان سال 89 با موفقیت راه اندازی شود.
شهردار کلانشهر تبریز اظهار می دارد: شهرداری تبریز برای تحقق طرح شهر و شهروند الکترونیک در تبریز از مدت‌ها قبل با ایجاد 300 کیلومتر فیبرنوری و نیز راه‌اندازی مرکز داده‌پردازی بسترسازی‌های لازم را برای تحقق این امر انجام داده و تلاش می‌کند با برنامه‌ریزی هدفمند و منسجم نسبت به اجرای موفق طرح ملی شهروند الکترونیک در تبریز اقدام کند.
علیرضا نوین همچنین اجرای موفق طرح ملی شهروند الکترونیک در شهر تبریز را نیازمند همکاری، کمک و مشارکت جدی تمامی دستگاه‌های اجرایی، بانک‌ها و شهروندان دانسته و ابراز امیدواری می کند مراحل اجرایی این طرح در کمترین زمان ممکن انجام و نهایی شده و تمام سهمیه 250 هزار نفری شهر تبریز در این طرح جذب شود.