به گزارش خبرنگار مهر در اهواز، در این خصوص می توان به شهرستان مسجد سلیمان به عنوان اولین شهر نفتی خاورمیانه و آثار مختلف حضور اولین کاوشگران نفت و اماکنی که برای زندگی خود ساخته اند اشاره کرد که در جای جای این شهر نفتی دیده می شود.
مسجد سلیمان در میان کوه‌های زاگرس در استان خوزستان واقع شده که ساکنان آن را طوایف مختلفی از قوم بختیاری تشکیل می‌دهند ولی با کشف نفت در منطقه افراد دیگری از سایر مناطق بختیاری به منظور کسب و کار به این شهر آمده و رفته رفته به صورت دایم در این شهر ساکن شدند.
در تاریخ ۲۸ ماه مه سال ۱۹۰۱ میلادی، در زمان سلطنت مظفرالدین شاه قاجار، ویلیام ناکس دارسی، تاجر بزرگ طلا در انگلستان امتیاز کشف نفت ایران را از آن خود کرد و برای این منظور جورج برنارد رینولدز را که تجربیاتی در زمینه حفاری نفت در مناطق نفتخیز سوماترا داشت، برای اکتشاف و استخراج نفت به استخدام خود درآورد.
رینولدز در پایان سال ۱۹۰۲ میلادی عملیات حفاری اولین چاه در چاه سرخ واقع در قصر شیرین و شاردین رامهرمز را آغاز کرد. سرمایه شرکت که در انگلیس تشکیل شده بود تا در ایران به نفت دست یابد، به علت طولانی شدن دوره حفاری به پایان خود می‌رسید و ویلیام ناکس دارسی که از پیدا شدن نفت در این سرزمین قطع امید کرده بود در تلگرافی از رینولدز خواست تا حفاری را تعطیل کند.
گفته می‌شود تلگراف به دست رینولدز رسیده بود اما چندان به وجود نفت در مسجد سلیمان اعتماد داشت که ترجیح داد بدان اعتنایی نکرده به کار خود ادامه دهد. سرانجام در حالیکه اعضای گروه در اوج ناامیدی به سر می‌بردند، در ساعت چهار صبح روز پنجم خرداد ماه ۱۲۸۷ خورشیدی برابر با ۲۶ ماه مه ۱۹۰۸ میلادی، مته حفاری از ضخامت زمینی به قطر ۳۰۰ متر عبور کرد و آخرین ضربت خود را به صخره عظیمی که روی منبع نفت قرار داشت فرود آورد، در نتیجه در عمق ۱۱۸۰ پا (۳۶۰ متری) نفت با فشار زیادی تا ۵۰ پا (۱۵ متر) بالاتر از نوک دکل حفاری فوران کرد و کارگران را در خود غرقه ساخت. بدین ترتیب فصل جدیدی در تاریخ کشور رخ داد و ایران به جمع کشورهای نفت خیز جهان پیوست.
این اتفاق که نخستین اکتشاف نفت در خاورمیانه به شمار می‌رفت، حیات اقتصادی و اجتماعی مسجد سلیمان و ایران را دگرگون کرد، چنانکه از این چاه روزانه 36 هزار لیتر (معادل ۸۰۰۰ گالن) نفت استخراج می‌شد و بعدها در این شهر حداقل ۳۰۰ چاه نفت حفر شد.
این شهر باستانی با برخورداری از آثاری همچون تپه مهم کلگه زرین، معبد بردنشانده و صفه سرمسجد سرانجام به یک شهر مدرن و پر رونق تبدیل شد. جمعیت آن افزایش یافته، خانه‌ها و محله‌های جدید برای کارکنان شرکت نفت از مدیران ارشد گرفته تا کارگران ساخته شد.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان با اشاره به حضور پرتعداد نیروهای خارجی در مسجدسلیمان گفت: یکی از آثار باقیمانده حضور این افراد در مسجدسلیمان گورستان خارجیها است که محل دفن کارکنان خارجی شرکت نفت در دوران اولیه استخراج نفت در این شهرستان بوده است.
مجتبی گسهتونی در گفتگو با خبرنگار مهر در اهواز افزود: قبرستان خارجیان در قسمت ورودی مسجدسلیمان و در نزدیکی روستای دروازه از قبرستانهای تاریخی این شهرستان محسوب می‌شود واقع شده که متعلق به ۱۰۰ سال پیش و دوران استخراج نفت است.
وی ادامه داد: در این قبرستان کارشناسان و کارکنان کشورهای مختلف که برای استخراج و حفاری نفت به مسجدسلیمان آمده و در طول کار یا بر اثر بروز سانحه فوت می‌کرده‌اند به دلیل مسافت طولانی تا کشور مبدا در این قبرستان به خاک سپرده می‌شدند.
گورستان متروکه و بدون نگهبان
گهستونی تصریح کرد: بیشتر مردگان این قبرستان مسیحی هستند که البته دیگر بازماندگان آنها از مسجدسلیمان به شهر و دیار خود هجرت کرده‌اند. این قبرستان در حال حاضر به طور کلی متروکه است و نگهبان ندارد همچنین دیواره‌های اطراف قبرستان در سالهای گذشته براثر زلزله تخریب شده و از مصالح بخش دیگر توسط افراد محلی برای ساخت و ساز استفاده شده است.
وی عنوان کرد: حتی طی سالیان گذشته خود قبر‌ها برای دسترسی به گنجینه های مختلف حفاری شده‌اند که چیزی به دست نیامده است و هم‌اکنون حصارکشی این قبرستان نیازمند مرمت، حفاظت و نگهداری است.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان تصریح کرد: همچنین پرونده ثبتی این قبرستان برای ثبت در فهرست آثار ملی کشور به سازمان میراث فرهنگی استان ارسال شده که بعد از گذشت مدتها همچنان نتیجه آن اعلام نشده است.
گهستونی همچنین خواستار توجه بیشتر میراث فرهنگی به حفاظت و نگهداری از این قبرستان و همچنین سایر قبرستانهای افراد خارجی وجود در خوزستان همانند شطیط در خوزستان شد.