دکتر نجفقلی حبیبی در گفتگو با خبرنگارمهر در مورد شرایط و پیش فرضهای یک گفتگو جدی فلسفی گفت: یک گفتگو و بحث فلسفی اصولاً جدی است چون بحث فلسفی بحث استدلالی و عقلی و منطقی است. فیلسوفان میخواهند ببینند که در هر موضوعی دلایل کدام طرف قویتر است و از گفتگو به یک حقیقتی که دنبال آن هستند برسند.
وی افزود: شرایط یک گفتگوی فلسفی این است که طرفین طالب کشف حقیقت باشند نه اینکه باهم به جدال بپردازند و یا اینکه همدیگر را محکوم کنند. هرکسی هم روش استدلال خاص خودش را دارد.هرکدام که از حرف دیگری جرقههایی از حقیقت را دریافت کند باید آن را بپذیرد. کشف حقیقت باید هدف گفتگوی فلسفی باشد. نحوه بیان نیز بایدبه شیوه بیان برهانی باشد و نمی‌توان از بیانهای خطابی و به‌ویژه بیانهای جدلی که خیلی خطرناک هستند و برای محکوم کردن طرف مقابل و نه کشف حقیقت بکار میروند استفاده کنند.
این استاد بازنشسته فلسفه و معارف اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران تفاوت یک گفتگوی فلسفی با گفتگوهایی را که در سایر عرصهها رخ میدهد اینچنین توصیف کرد: اول اینکه گفتگوی فلسفی موضوعش یک موضوع و بحث فلسفی است. ممکن است گفتگوهای دیگر موضوعشان فلسفی نباشد، اخلاق، سیاست، اقتصاد، تربیت و خیلی چیزهای دیگر باشد. غیر از این مسئله آن روش بحث است گه در گفتگوی فلسفی مقدماتی که طرفین برای اثبات سخنانشان میآورند بایستی برهانی باشند و نمیتوانند از شیوههای دیگری استفاده کنند .
این محقق و پژوهشگر درادامه تصریح کرد: برای روشن شدن مطلب مثالی میآورم. یک وقتی روی یک مسئله اخلاقی و فرهنگی میخواهیم صحبت کنیم که ممکن است از قیاسها یا قضایای خطابی که اقناعی هستند و خیلی برهانی نیستند استفاده کنیم. برای مثال میگوییم این کار خوب است برای اینکه مردم را تشویق به انجام آن کار کنیم ولی ممکن است استدلال و برهانی برای آن نیاوریم . بعضی از گفتگوها هم ممکن است جدلی باشند. ممکن است هرکدام از طرفین بخواهند طرف دیگر را محکوم کنند و حرف خودشان را به کرسی بنشانند و ممکن است از هر روشی استفاده کنند برای مجاب یا خاموش کردن طرف مقابل تا اینکه او دیگر نتواند جواب دهد. بنابراین میبینیم که گفتگوی فلسفی با سایر گفتگوهای غیرفلسفی تفاوت دارند.
حبیبی درمورد نقش همایش روز جهانی فلسفه در گسترش گفتگوی فلسفی نیزاظهارداشت: اگر این همایش درست برگزار شود قاعدتاً باید بتواند نقش مؤثری را در گسترش گفتگوی فلسفی ایفا کند. برای اینکه آدمهای مختلفی در این همایش شرکت میکنند. اول اینکه موضوعات متنوعی در این همایش مطرح میشوند که هرکدام ممکن است از یک دیدی به یک مسئله فلسفی نگاه کرده باشند. درنتیجه تفاوت بیانها، دیدها، استدلالها همه اینها میتوانند بابهای جدیدی برای طرف دیگر بگشایند و باب گفتگوی فلسفی را باز کنند. یعنی فلسفهها و فلاسفه با یکدیگر آشنا بشوند و دریابند که از چه طریقی باب مفاهمه را بین خودشان باز بکنند.
این نویسنده و مترجم در آخر خاطر نشان کرد: ارتباطات در بحثها و گسترش گفتگوهای فلسفی خیلی مهم است. همانطور که در هر حوزهای این گونه همایشهای بین المللی مهم است چه در اقتصاد، سیاست، فرهنگ، علوم، نجوم، پزشکی و...در فلسفه هم خیلی میتواند در گسترش گفتگوی فلسفی بین اساتید مختلف فلسفه کمک کند.