مجتبی گهستونی در گفتگو با خبرنگار مهر در اهواز اظهار داشت: روز چهارشنبه نشست تعیین حریم محوطه شوش که از زمان مدیریت پیشین میراث فرهنگی خوزستان منتظر تصویب است در قالب نشستی که ترکیبی از شورای ثبت و شورای فنی بود با حضور دیر هنگام مدیر کل میراث فرهنگی خوزستان در جلسه، برگزار شد تا گام دیگری برای تعیین تکلیف این شهر تاریخی برداشته شود.
وی افزود: اگر چه شهر باستانی شوش به عنوان کهن ترین شهر جهان دستخوش دگرگونیهای فراوان و تخریبهای پی در پی از زمان آغاز گسترش شهر شده اما هنوز اهمیت خود را از دست نداده و سالانه پذیرای صدها هزار گردشگر است که برای بازدید از محوطه های تاریخی، زیارت دانیال نبی و یا برای بازدید از محوطه های جنگی به آنجا سفر می‌کنند.
گهستونی تصریح کرد: پس از انجام تعیین حریم دوباره توسط مشاورینی که اعلام کرده اند باید حریم فعلی محوطه تاریخی از ۴۰۰ هکتار به یک هزار و 200 هکتار برسد، دو گروه مخالف و موافق تعیین حریم تازه روی در روی یکدیگر قرار گرفته اند و مخالفین تعین حریم بیشتر از مدیران شهری و موافقان آن دوستداران میراث فرهنگی هستند.
وی عنوان کرد: در نشست شورای تعیین حریم شوش سه گزینه مطرح شد تا پس از انجام بررسیهای تازه‌تر با فرستادن آن گزینه‌ها به تهران تکلیف نهایی مشخص شود این در حالیست که عدم تکلیف نهایی حریم شوش باعث شده تا هر روز چراغ سبز مخالفین تعیین حریم شوش پررنگتر شود.
سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان گفت: حتی اگر تعیین حریم یک هزار و 200 هکتاری شوش مصوب نشود، کوتاه آمدن سازمان میراث فرهنگی برای صرف نظر کردن حریم واقعی تاریخ شوش زنگ خطری برای این شهر مهم تاریخی در خوزستان محسوب می‌شود. در این میان برخی از مدیران شهری شوش با اشاره به طرحهای عمرانی، گسترش فضای سبز، ساخت مدارس و مشکلات شهروندان و... بر این باور هستند که با تصویب طرح تعیین حریم تازه، این مشکلات افزایش خواهد یافت و حتی با درخواستی عجیب و غیر اصولی خواسته اند که حریم کنونی ۴۰۰ هکتاری شوش کاهش یابد.
ساخت هتل در محوطه باستانی شوش
گهستونی ادامه داد: فشارها به سازمان میراث فرهنگی برای روشن شدن تصویب یا عدم تصویب محوطه شوش به گونه ای است استاندار خوزستان در اظهار نظری چراغ سبز خود به مخالفین تعیین حریم شوش نشان داد و اظهار داشت که از آقای بقایی رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور درخواست شده با سفری به استان و با حضور معاون وزیر مسکن در خصوص حریم شوش بازنگری شود. پس از این سفر تصمیم‌گیری برای اجرای این طرح نیز آغاز می‌شود.
وی اضافه کرد: واقع امر این است که نداشتن ضوابط تازه برای محوطه تاریخی شوش باعث وارد آمدن صدمات فراوانی است، ما پس از تخریبهایی که از سالیان گذشته بر جای مانده شاهد ساخت و سازهایی در حریم و عرصه محوطه باستانی شوش به شکل ساخت هتل، پارکینگ، بانک و واحد آموزشی و... هستیم.
این فعال میراث فرهنگی خوزستان تصریح کرد: نکته اساسی آنکه ۴۰۰ هکتار حریم ثبت شده کنونی شوش به نام دولت به صورت رسمی ثبت شده که هر گونه دخل و تصرف در آن خلاف قانون است مگر آنکه ضوابطی جدید برای آن تعریف شود و در حال حاضر تمام حساسیت دوستداران میراث فرهنگی در تصویب ضوابطی تازه برای تعین حریم شوش به احتمال ثبت جهانی شوش بر می‌گردد که در صورت فرستادن پرونده به شورای ثبت جهانی میراث فرهنگی افتخار دیگری برای کشور رقم خواهد خورد، دوستداران میراث فرهنگی خواهان جلوگیری از ساخت و ساز در محدوده‌های تاریخی درون شهر و تمرکز دادن گسترش شهری بر بخشهای دیگر غیرتاریخی شهر کنونی شوش هستند.
گهستونی افزود: همچنین از آنجایی که تاکنون از سوی پایگاه فعلی شوش گوشه چشمی به بعضی از پروژها همانند هتل امیر زرگر، سیلوی ایوان کرخه، بانک قوامین و... داشته است و نماینده آن بر این باور است که باید واقعیات شهری پذیرفته شود و در غیر این صورت مردم اقدامات باستان‌شناسی را نخواهند پذیرفت، در این نشست، پایگاه پیشنهادهایی ارائه کرد که مقرر شد پس از بررسیهای نهایی به همراه دیگر طرحها به اداره کل ثبت آثار و تعیین حرایم و پژوهشکده باستان شناسی کشور فرستاده شوند.
شوش کهنترین شهر جهان است که حدود پنج هزار سال پیش از میلاد به عنوان کانون مذهبی ساکنان دشت اطراف آن بنیان نهاده شد و در حال حاضر به عنوان اولین شهرهای متمدن دنیا به شمار می رود و هم اکنون با جاذبه های فراوان پذیرای گردشگران نوروزی است.
شوش در میان دشت وسیعی قرار دارد که ادامه دشت بین النهرین و بر فراز چهار تپه مرتفع در جنوب غربی ایران بنا شده است. این دشت در حدود چهار کیلومتر وسعت دارد. مردم فلات ایران از خشک شدن تدریجی دشت شوش استفاده کرده و از دره های مرتفع مشرف بر آن برای سکونت در دشت شوش استفاده کردند.
میسیون فرانسوی که مطالعات وسیعی را در خصوص پیدایش تمدنهای باستانی انجام داده در خصوص شهر باستانی شوش چنین می گوید: حدود سه هزار سال قبل از میلاد مسیح تجارت و بازرگانی و پیدایش خط و نوشتن کتاب، یعنی شگفت انگیزترین اختراعات بشری در جنوب ایران تحقق یافته است.
در شوش زندگی شهرنشینی جالبی شکل گرفت و این شهر به صورت پایتخت نیرومند امپراطوری عیلامی که تمدن آن مخلوطی از تمدنهای سومر و آکاد بود، مورد استفاده قرار گرفت. در دل خاک شوش، دهها کتیبه و نوشته های تاریخی به دست آمد که در مورد مذهب و جنگهای تاریخی و تمدن بشری سخن گفته است و وجود امپراطوری عیلامی را در هزاران سال پیش اثبات می کند.
عملیات اکتشاف باستان شناسی در شوش از سال 1850 میلادی آغاز شد و در چندین مرحله ادامه یافت که حاصل آن کشف آثار با ارزش و شکوهمندی از تمدن و فرهنگ اقوام ایلامی، هخامنشی و اسلامی بوده است.
آرامگاه دانیال نبی در شوش
نیایشگاه چغازنبیل، نیایشگاهی است باستانی که در زمان ایلامیها ساخته شده است. چغازنبیل بخش باقیمانده از شهر دوراونتاش است.
این نیایشگاه توسط اونتاش گال پادشاه بزرگ ایلام و برای ستایش ایزد اینشوشیناک، نگهبان شهر شوش، ساخته شده است.
مکان جغرافیایی چغازنبیل در ۴۵ کیلومتری جنوب شهر شوش در نزدیکی شهر باستانی هفت تپه (در محور اصلی شوش به اهواز) است. بلندی آغازین آن ۵۲ متر و پنج طبقه بوده است.
امروزه ارتفاع آن ۲۵ متر است و تنها دو طبقه و نیم از آن باقیمانده است. چغازنبیل واژه‌ای محلی به معنای زنبیل واژگون است و نام باستانی این بنا بشمار نمی‌آید. همچنین زیگورات در زبان عیلامی به معنای نیایشگاه است.
مسیر دستیابی به چغازنبیل از طریق جاده اهواز به شوش است اما مکان آن دقیق بین شوشتر و شوش در کناره رود دز قرار دارد و این خود حکایت از این دارد که در زمان ایجاد زیگورات شهرهای شوش و شوشتر هر دو وجود داشته اند.
همچنین وجود بارگاه حضرت دانیال نبی نیز یکی دیگر از مناظر دیدنی است که در کنار بعد مهم تاریخی، بعد مذهبی بی بدیلی به این شهر بخشیده است.
حرم حضرت دانیال در شوش در سالیان گذشته همواره میعادگاه مردم شوش و سایر شهرهای استان بوده و برگزاری مراسم دینی و مذهبی مثل عزاداری و جشن برای اهل بیت(ع)، شبهای احیا، ختم قرآن و خواندن نماز در آن با شکوه و تقدس خاصی همراه است.