خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: کارشناسان حوزه فلسفه با تأکید بر اینکه افزایش هوش‌اجتماعی یکی از دستاوردهای کندوکاو فلسفی است، تبیین اثرگذار معنویت با استدلال را یادآور شده و اعلام کردند: ضرورت فلسفه برای کودکان درک نشده است.

بازتعریف فلسفه برای کودکان/ اجتماع باید پذیرای فلسفه برای کودکان باشد

دکتر یحیی قائدی عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلم با اشاره به اینکه تا کنون بسیار درباره ضرورت فلسفه برای کودکان پرداخته شده است، گفت: با این حال به نظر می‌رسد ما هنوز ضرورت این موضوع را در ایران درک نکرده‌ایم.

وی در پاسخ به این سؤال که اجرای برنامه فلسفه برای کودکان را باید از کجا آغاز کرد، یادآور شد: فلسفه برای کودکان به سرعت قابل گسترش نیست و شاید بهتر باشد از مدارسی مثل مدارس غیرانتفاعی شروع کنیم که امکانات مالی خوبی دارند. مورد دیگر هم به خانواده‌ها برمی‌گردد. به نظر من فلسفه برای کودکان نباید اجباری باشد ، چرا که فکر کردن اجباری نیست. خانواده‌ها باید از مسائل مربوط به فلسفه برای کودکان آگاه شوند و به صورت اختیاری بخواهند که کودکانشان در چنین کلاسهایی شرکت کنند.

قائدی تأکید کرد: برای اجرای برنامه فلسفه برای کودکان، اجتماع باید از نظر فرهنگی به سطح قابل قبولی رسیده باشد که در این مسیر سازمانها و نهادهای حمایتی می‌توانند نقش مؤثری داشته باشند.

متخصص کافی در زمینه فلسفه برای کودکان وجود ندارد

دکتر حسین شیخ‌رضایی عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با تأکید بر اهمیت و ضرورت پرداختن به موضوع فلسفه برای کودکان در ایران، گفت: درباره مسئله گسترش آن در شرایط فعلی زمینه برای تبدیل آن به مسئله ای جدی در نظامآموزش و پرورش وجود ندارد .

وی گفت: پیش از هر چیز باید توجه داشت که هنوز به تعداد کافی متخصص در این زمینه چه در سطح تئوریک در گروه‌های آموزشی روانشناسی، فلسفه و تعلیم و تربیت و چه در سطح معلمانی که قرار است در این زمینه آموزش دیده و با بچه‌ها کار کنند وجود ندارد.

پژوهشگر فلسفه و ادبیات کودک تصریح کرد: با این اوصاف به نظر من در شرایط فعلی نیازی نیست برنامه فلسفه برای کودکان به آموزش و پرورش تسری یابد و بهتر است در چارچوبهای کوچکتری اجرا شود.

انتقال معنویت با استدلال/ افزایش هوش‌اجتماعی دستاورد کندوکاو فلسفی 

دکتر مهرنوش هدایتی استاد دانشگاه شهید بهشتی، روانشناس و مشاور نیز با اشاره به ضرورت پرداختن به موضوع فلسفه برای کودکان در جامعه ایران، گفت: به نظر می‌رسد پیش از هر چیز لازم است حساسیت نسبت به اهمیت این موضوع در ایران افزایش یابد چرا که هنوز ضرورت آن برای بسیاری از افراد جا نیفتاده است.

هدایتی به اهمیت مذهب و معنویت در ایران اشاره کرد و یادآور شد: دوران کودکی زمانی است که معنویت و مذهب را از طریق استدلال کردن، بهتر می‌توان به کودکان آموخت تا به انتخابی شخصی دست یابند و وقتی در بزرگسالی با انتقادات و مسائل مختلف مواجه شدند، به سادگی دچار مشکل نشوند.

هدایتی در پایان با تأکید بر اینکه فلسفه برای کودکان منافع بسیاری چون بهبود عزت نفس در جامعه دارد، یادآور شد: افت عزت نفس موجب آسیبهای بسیاری در جامعه می‌شود. بنابراین وقتی کودکان در حلقه‌های کند و کاو قرار می‌گیرند، اعتماد به نفس به دست می‌آورند، خود را دوست خواهند داشت و هوش اجتماعی و روابط بینافردی آنها بهبود خواهد یافت. ما کودکان را آموزش می‌دهیم تا بتوانند توانایی مدیریت رفتار خود را بدست آورند؛ یعنی همان چیزی که متأسفانه بسیاری از جوانان ما فاقد آن هستند.

اجرای فلسفه برای کودکان نیازمند بررسیهای بیشتر است

دکتر مسعود صفایی‌مقدم عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به اینکه هنوز ضرورت پرداختن به موضوع فلسفه برای کودکان در ایران خیلی روشن نشده است، گفت: این موضوع سبب شده که برنامه فلسفه برای کودکان خیلی مورد توجه قرار نگیرد.

وی افزود: به نظر می‌رسد بیشتر مشکلاتی که ما در جامعه بزرگسال با آنها مواجه هستیم، به عدم آمادگیهایی بازمی‌گردد که باید در دوران کودکی کسب می‌کردیم و چنین نشده است. بنابراین برنامه فلسفه برای کودکان می‌تواند ابزار مناسبی برای کاستن از مشکلات و مسائل جدی جامعه ما باشد، مسائل و مشکلاتی که شاید دیگر در جامعه بزرگسال حل‌نشدنی باشند و تنها با برنامه‌ریزی برای نسلهای آینده می توانند رفع می شوند .

صفایی‌مقدم صمن اعلام مخالفت خود با اجرای ضربتی برنامه فلسفه برای کودکان، تصریح کرد: هنوز باید روی این موضوع کار کنیم و ببینیم که این برنامه چه از نظر تئوریک و چه در مقام عمل چه مسائل و مشکلاتی را در پی خواهد داشت. در نتیجه علاوه بر توجه به جنبه‌های تئوریک در این رابطه، لازم است کارگاههای آموزشی برای مسئولان آموزش و پرورش و نیز آموزش مربیانی برای اجرای این برنامه برگزار شود.