به گزارش خبرگزاری مهر، رئیس جمهوری آمریکا در یک مکالمه تلفنی با شاه بحرین خشونت حاکمان این کشور علیه مردم شیعه را محکوم کرد. باراک اوباما در گفتگوی تلفنی با "حمد بن عیس آل خلیفه" ضمن محکوم کردن خشونت های پلیس این کشور علیه معترضین خواستار خویشتنداری دو طرف شد.
وی همچنین "ثبات بحرین را در احترام به حقوق مردمش" دانست. این واکنش نشان می دهد که آمریکا از آن دستپاچکی روزهای نخستین قیام مردم تونس و بعد از آن قیام مردم مصر خارج شده و در واقع محافل قدرت در این کشور به ضرورت تغییرات در حاکمان منطقه پی برده اند، اما مدیریت این تغییرات برای "آقای تغییر" استراتژی است که در آینده می تواند "نوع" و "سطح" نگاهها به حزب دموکرات را تعیین کند.
موضع آمریکا در قبال قیام مردم بحرین به نظر می رسد از آن "پارادوکسی" که در دو مورد پیشین بویژه مصر برخودار بود، نباشد. زیرا که این کشور در صورت فشار بر حاکمیت دو هدف را دنبال می کند.
الف) ادامه بقای رژیم سنتی آل خلیفه در این کشور (تا حد امکان)
ب) توجه به خواست های شیعیان بعنوان اکثریت
اگر این دو رویکرد را برای آمریکا متصور بدانیم این کشور در صدد بر خواهد آمد تا در هر دو حالت منافع خود را در بحرین حفظ کند. یکی از بزرگترین علائق و دغدغه آمریکایی ها حضور در این کشور و حفظ حضور نظامی خود در منطقه از طریق پایگاه پنجم نیروی دریایی خود در منامه است. حال اگر دولت فعلی بر سرکار باشد کار طبق روال پیش خواهد رفت اما اگر مطالبات برای تغییر در این کشور افزایش یابد. به نظر می رسد آمریکا با درس گرفتن از تحولات دو کشور قبلی بر آن خواهد بود تا با چند رویکرد کار خود را دنبال کند.
- ترغیب طرف ها به گفتگو
- فشار برای اصلاحات
- حذف چهره های سنتی و روی کار آوردن نیروهای جدید در قالب ایجاد یک "دموکراسی تحت کنترل"
اما نکته مهمی که در این باره وجود دارد این است که قطعاً این رویکردها بطور همزمان دنبال نمی شوند و بصورت مرحله ای است و در هر فاز بحران به یکی از آنها استناد می شود. ایالات متحده اگر بتواند با ترغیب گفتگوها بر آن خواهد شد تا مخالفین را راضی نگهدارد و آنها را ترغیب به مشارکت در سیستم های سیاسی سنتی خواهد کرد اما اگر این رویکرد موفق نباشد بدون شک به دنبال فشار برای اصلاحات خواهد شد.
بهترین وضعیت برای آمریکا در این مرحله آن است که دولت پیشین در برابر اصلاحات مقاومت کند. در این برهه فشار خارجی بر دولت ها به همراه تغییر رویکرد به سوی مخالفین به واشنگتن این فرصت را خواهد داد تا رایزنی های پشت پرده را برای تدوین مناسبات خود با نیروهای انقلابی به شیوه ای که در مصر و تونس صورت داده انجام دهد.
در مورد بحرین نیز وضعیت به همین منوال است. آمریکا ناوگان پنجم خود را در این کشور مستقر کرده و واشنگتن سال گذشته برای سر پا نگهداشتن این رژیم در حدود 200 میلیون دلار به بحرین کمک نظامی کرده و تهدید به قطع این کمک ها که دو روز پیش "پاتریک لهی" سناتور دموکرات از وزارت خارجه درخواست کرده بود می تواند هر دولت وابسته به کمک خارجی را در مخمصه قرار دهد.
در قضیه بحرین واشنگتن موقعیت برتری دارد. این کشور پایگاه خود در منامه را در منطقه شیعه نشین این شهر مستقر کرده و این تنها به دلیل امن بودن این منطقه و دوری آن از تندروی های سنی ها می باشد و سالهاست که نیروهای این کشور از نزدیک با شیعیان بحرین همسایگی دارند. اما یک مسئله بغرنج در این باره وجود دارد و آن همنوایی شیعیان بحرین و سمپاتی آنها با اندیشه های انقلاب اسلامی در ایران است اما به نظر می رسد آمریکایی ها بر آن هستند تا برای تعامل با این اندیشه از مدل عراق و مجلس اعلا بهره ببرند. این کار می تواند در رایزنی های پیش از پایان حرکت بویژه با تعامل با قدرت های منطقه عملی شود که این امر نخستین امکانی که به آمریکا خواهد داد ممانعت از غرق شدن ناوگان پنجم خواهد بود.
---------------------------
حسین امیری