به گزارش خبرنگار مهر، مرور اخبار مهم حوزه فرهنگ و ادب را در هفته گذشته با خبر مربوط به ممیزی کتاب «خسرو و شیرین» اثر معروف نظامی گنجوی در اداره کتاب وزارت ارشاد آغاز می‌کنیم که بازتاب‌های فراوانی در محافل ادبی و رسانه‌ای داشت.
موضع ناشر «خسرو و شیرین» درباره ممیزی آن و واکنش مدیرکل اداره کتاب
این موضوع را ابتدا «فریبا نباتی» مدیر بخش فرهنگی انتشارات «پیدایش» رسانه‌ای کرد و گفت: کتاب «خسرو و شیرین» تاکنون 7 بار در این انتشارات چاپ شده بود و ما برای چاپ هشتم تصمیم گرفتیم قطع کتاب را تغییر دهیم ولی ارشاد کتاب را به ما برگرداند و چندین و چند مورد اصلاحیه هم بدان وارد کرد.
به گفته وی در یکی از اصلاحیه‌ها تاکید شده بود که مصرع «چو مست از جام می نگذاشت باقی» که در یکی از داستان‌های «خسرو و شیرین» است و همچنین نیز عباراتی مانند آغوش، در آغوش کشیدن، به خلوت رفتن و گرفتن دست باید حذف شود.
فردای همان روز و پس از رسانه‌ای شدن این موضوع، «محسن طائب» مدیر نشر پیدایش از وعده یکی از مسئولان اداره کتاب در مورد امکان حل پاره‌ای از موارد اصلاحی خبر داد و در عین حال از آنچه «برخوردهای سلیقه‌ای و غیر ضابطه‌مند مسئولان این اداره‌کل به ویژه در خصوص متون کلاسیک» خواند، انتقاد کرد.
یک روز پس از اظهارات مدیر انتشارات مذکور، محمد اللهیاری فومنی مدیرکل اداره کتاب و امور کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این اظهارات واکنش نشان داد و گفت: اصلاحات «خسرو و شیرین» بر اساس مصوبه هیئت نظارت سابق انجام شده و لازم الاجراست.
وی تاکید کرد: بر اساس این مصوبه، چنانچه اثر بخواهد به عنوان گزیده برای گروه سنی کودک و نوجوان منتشر شود، می‌توان برخی از عبارات را تلطیف کرد و آنها را متناسب با گروه سنی مذکور به کار برد.
رحماندوست: «مثنوی» هم ممیزی شده است
در همین حال در واکنش به ممیزی کتاب «خسرو و شیرین» اثر معروف نظامی گنجوی توسط مسئولان اداره کتاب وزارت ارشاد، مجتبی رحماندوست کارشناس ادبیات کودک و نوجوان تاکید کرد: این وضعیت درباره مثنوی و دیگر متون کلاسیک هم اتفاق افتاده است.
وی گفت: خیلی کتاب‌ها هست که ما قرن‌هاست داریم آنها را می‌خوانیم، ولی وزارت ارشاد آنها را سانسور کرده است. به نظرم خبرنگاران باید بروند و دقیق‌تر بدانند چه چیزهایی از این اثر (خسرو و شیرین) سانسور شده است؟
مصطفی رحماندوست اضافه کرد: این وضعیت درباره مثنوی و دیگر متون کلاسیک هم اتفاق افتاده است.
مدیر گروه «شکوفه» (بخش کودکان و نوجوانان) انتشارات امیرکبیر گفت: الان و در این مورد خاص مهم این است که کتابی که 7 بار تاکنون منتشر شده، اجازه انتشار را به آن در چاپ هشتم نداده‌اند؛ به نظر من سانسور در وزارت ارشاد بر مبنای سلیقه است و نه قانون.
اجلاس جهانی کتابداری و حضور کمرنگ ایران
در هفته‌ای که گذشت، هفتاد و هفتمین کنگره جهانی کتابداری و اطلاع‌رسانی (ایفلا) در پایتخت جمهوری پورتوریکو با حضور تنها یک کتابدار ایرانی آغاز به کار کرد.
در حالی که مقالاتی از کتابداران کشورمان برای ارائه در اجلاس امسال ایفلا پذیرفته شده بود، با توجه به اینکه پورتوریکو از جمله کشورهای مشترک‌المنافع با ایالات متحده آمریکا است و سفر به این کشور نیازمند اخذ ویزای آمریکا است، حضور این افراد در اجلاس جهانی کتابداری با مشکل مواجه و تنها شیما مرادی - کتابداری که موفق به اخذ جایزه سفر ایفلا 2011 شد - امکان حضور در این اجلاس را یافت.
شعار اجلاس امسال ایفلا (فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتابداری) «کتابخانه‌ها فراتر از کتابخانه؛ یکپارچگی، نوآوری و اطلاعات برای همه» است و برنامه‌های آن تا 18 آگوست (27 مرداد) ادامه دارد.
قلم هوشمند برای حل مشکل لهجه فارسی آموزان خارجی
قلم هوشمند برای از بین بردن لهجه فارسی‌آموزان خارجی طراحی شد. این خبر را رئیس جدید مرکز گسترش آموزش زبان فارسی داده و گفته است: «قلم الکترونیک متن‌خوان» برای حل مشکل لهجه حدود 60 هزار فارسی‌آموزی که تحت آموزش استادان عمدتاً خارجی مرتبط با این مرکز در سراسر جهان هستند، طراحی شده است.
سیدمحمدرضا دربندی در توضیح این طرح گفت: اغلب استادان زبان فارسی که با مرکز گسترش زبان فارسی در خارج از کشور همکاری دارند، ایرانی نیستند و عموماً لهجه دارند و به همین خاطر، دانشجویان خارجی، فارسی را با لهجه آن استاد یاد می‌گیرند نه الزاماً با لهجه فارسی معمول در کشور ما و لذا از این پس ما از قلم‌های الکترونیک متن‌خوان استفاده خواهیم کرد.
به گفته وی عملکرد این قلم‌ها به این ترتیب است که دانشجو بعد از اینکه استادش متن کتاب را برایش خواند، قلم را روی همان متن می‌کشد و با این کار، متن با لهجه فارسی و رایج در کشور ما برای او قرائت می‌شود.
رئیس مرکز گسترش آموزش زبان فارسی تاکید کرد: کار سخت‌افزاری مربوط به استفاده از این قلم برای فارسی‌آموزان خارجی انجام شده و یک هیئت علمی در حال انتخاب و تدوین کتاب‌های دسی هستند و به محض اعلام و تعیین این کتاب‌ها، قلم‌های مذکور برای استفاده در نقاط مورد نیاز در خارج از کشور ارسال خواهد شد.
دربندی با اشاره به فعالیت حدود 300 دپارتمان و کرسی و بخش زبان فارسی مرتبط با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در خارج از کشور افزود: در هر یک از این واحدها به طور متوسط حدود 100 نفر مشغول یادگیری زبان فارسی هستند و مجموعاً 30 هزار نفر هستند و به همین تعداد هم افراد در رایزنی‌های ما یا به طور آزاد و داوطلبانه، زبان فارسی را یاد می‌گیرند و لذا جامعه هدف ما برای استفاده از این قلم‌ها در سراسر جهان حدود 60 هزار نفر خواهد بود.
واکنش بانک صادرات به اظهارات معاون وزیر ارشاد درباره بن‌های الکترونیک کتاب
در هفته گذشته بانک صادرات به گفته‌های معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر تغییر بانک عامل این معاونت وزارتخانه مذکور پاسخ داد.
بهمن درّی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشتر از لغو قرارداد معاونت متبوعش با بانک صادرات تا پایان امسال خبر داده بود کخ اداره کل روابط عمومی بانک صادرات ایران در واکنش به این اظهارات، تاکید کرد: از حدود سه سال پیش تاکنون بن‌های نقدی کتاب تحت عنوان «کارت الکترونیک خرید کتاب» توسط این بانک صادر شده و بنا به درخواست وزارت ارشاد فقط در پایانه‌های فروش منصوبه در فروشگاه‌هایی که مد نظر وزارت ارشاد است، قابلیت انجام تراکنش دارند.
به گفته اداره‌کل روابط عمومی بانک صادرات، مبالغ تراکنش‌های انجام شده توسط دارندگان کارت‌های مذکور نیز به صورت سیستمی و در روز کاری بعد به حساب ناشران واریز و موضوع تخصیص و یا عدم تخصیص یارانه به ناشران نیز توسط وزارت ارشاد سیاستگذاری می‌شود و بانک دخل و تصرفی در آن نداشته و صرفاً سیاستهای اعلام شده را اجرا می‌کند.
در جوابیه بانک صادرات آمده است: بانک صادرات ایران در سایه حمایت‌های بی دریغ مدیریت بانک، سیاست مشارکت در انجام امور فرهنگی را در دستور کار خود داشته و در این راستا تلاش‌ها و همکاری‌های گسترده‌ای را طی سه ساله گذشته با معاونت محترم امور فرهنگی وزارت ارشاد انجام داده است.
دیدار شاعران با رهبر انقلاب در نیمه رمضان
اما بشنوید از دیدار جمعی از شاعران با رهبر انقلاب. در شب ولادت امام حسن مجتبی (ع) جمعی از شاعران با مقام معظم رهبری دیدار کردند.
در این دیدار که اجرای آن را علیرضا قزوه بر عهده داست، مسئولانی مانند سیدمحمد حسینی (وزیر ارشاد)، غلامعلی حداد عادل (رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی)، علی معلم دامغانی (رئیس فرهنگستان هنر)، محسن مومنی شریف (رئیس حوزه هنری)، امیر خوراکیان (رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران) و محمود اکرامی‌فر (دبیر جایزه کتاب سال دفاع مقدس) حضور داشتند.
یوسفعلی میرشکاک، علی موسوی گرمارودی، سیمیندخت وحیدی، عباس براتی‌پور، جواد محقق، قادر طهماسبی (فرید)، فاضل نظری، مرتضی امیری اسفندقه،علی‌محمد مؤدب،کاظم رستمی، شهرام شکیبا،ناصر فیض، محمدرضا سنگری، مصطفی محدثی خراسانی و تنی چند از شاعران جوان هم در این دیدار حضور داشتند.
هفدهمین جایزه کتاب فصل در گام آخر
اما هفدهمین دوره جایزه کتاب فصل روزهای پایانی داوری خود را سپری می‌کند؛ بر اساس اعلام از مجموع 3559 عنوان کتابی که در گردونه داوری این دوره قرار داشت، 204 عنوان به مرحله نهایی داوری راه یافته است.
مرحله اول داوری جایزه «کتاب فصل» در 65 گروه و بر اساس رده‌بندی دیویی انجام شده و به طور میانگین از هر گروه بیش از 3 اثر به مرحله دوم داوری راه یافته است. مرحله دوم داوری نیز با ارزیابی 204 اثر هم اکنون در حال انجام است و اوایل شهریور ماه اعضای هیئت علمی این جایزه، ارزیابی گروه‌های داوری را بررسی خواهند کرد.
بر اساس این اعلام، در بخش ادبیات این دوره از جایزه «کتاب فصل» و در زیرشاخه ادبیات داستانی 175 اثر در گردونه داوری بود که از این میان 7 کتاب به مرحله نهایی داوری راه یافته است. در همین بخش و در زیرشاخه شعر هم 163 اثر داوری شده که از این میان 11 اثر به مرحله نهایی داوری راه یافته است.
هفدهمین دوره جایزه «کتاب فصل» آثار منتشر شده در بهار 90 را مورد بررسی قرار می‌دهد و نتایج نهایی آن اواخر شهریور مشخص و مراسم پایانی هم اوایل مهرماه برگزار خواهد شد.
بازگشت 70 هزار سند مربوط به اقدامات انگلیس در دوران نهضت مشروطه به ایران
و بشنوید از بازگشت 70 هزار سند از آرشیو ملی بریتانیا به ایران درباره اقدامات این کشور در دوران مشروطه. این خبر را اصحاق صلاحی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران داده و گفته است: کار فهرست‌نویسی این اسناد انجام شده و تصاویر آنها نیز در حال حاضر در وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی در اختیار بازدیدکنندگان و محققان قرار گرفته است.
به گفته وی این اسناد که حاوی نقشه ایران، خلیج فارس و جزایر آن، گزارشات مخابره شده سفارت و کنسولگری بریتانیا درباره نهضت مشروطه به این کشور، مواردی درباره شرکت نفت ایران، کشورهای آسیای میانه، هندوستان، پاکستان، افغانستان و مباحث اجتماعی ایران و در تبادل میان محققان داخلی و کتابخانه و آرشیو ملی بریتانیا به دست آمده است، متعلق به دهه اول قرن بیستم و مصادف با نهضت مشروطه در ایران است.