به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای سومین روز از برگزاری این همایش سید اسماعیل حسینی کارشناس ارشد مردم شناسی کردستان به معرفی موسیقی این منطقه پرداخت و گفت : استان کردستان منبع گرانبهایی از موسیقی محلی و مقامی است و کار آواهای این منطقه برگرفته از فرهنگ سخت کوش مردم کردستان است.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: در فرهنگ کردستان پس از شنیدن اذان، آوای لالایی‌های زیبای محلی گوش کودک را نوازش می‌دهد و دارای مضامینی همچون محبت مادرانه، دعای خیر والدین،وطن پرستی و احترام به بزرگترها است.از همین رو مضامین آواهای موسیقی کار در کردستان مبتنی بر مضامین مذهبی است و در مشاغل گوناگون از قبیل مسگری ،چوپانی، نانوایی، درودگری، سفالگری، مشک زنی، بنایی، گردو چینی، نخ ریسی، جوراب بافی، دوشیدن گاو، شکار،پنفه بافی، آهنگری دیده می‌شوند.
این مردم شناس در ادامه صحبت های خود ترانه‌های مطلق کار، چوپانی، کشاورزی، آهنگ رزم و ترانه مسگری را از جمله ترانه‌های کار منطقه‌کردستان عنوان کرد وسپس به معرفی این ترانه ها پرداخت.
پس از پایان صحبت های این پژوهشگر موسیقی کردستان، گروه هایی چون فتح‌الله چرخه ویانی یوسفی ، خوانندهی آوازهای بومی و محلی، شفیع خالدی، خواننده آوازهای هورامی از منطقه هورامان استان کرمانشاه، یدالله نورانی، دهل نواز وعارف طهماسبی ،نوازنده بالابان و سرنا ، به اجرای برنامه پرداختند.
از دیگر برنامه های این بخش از همایش موسیقی کار اجرای موسیقی بی‌کلام "رزم" که درهنگام شکار و رزم خوانده می شد، اجرا گردید و پس از آن شفیع خالدی با اشاره به جایگاه ویژه انار در فرهنگ مردم کردستان ، به اجرای قطعه"هه نارهه ی هه نار" پرداخت. فتح‌الله چرخه ویانی یوسفی هم به اجرای یک ترانه کشاورزی که هنگام برداشت محصول برای رفع خستگی خوانده می‌شود ، پرداخت.
در ادامه ، عبدالله مرادی ، کارشناس مردم‌شناسی استان زنجان ، هم کار آواها را بخش عمده‌ای از ادبیات شفاهی ترک زبانان عنوان کرد و گفت : "سایاها"جزیی از کار آواها هستند و واژه "سایا" از احترام می‌آید و بسیاری از این ترانه‌ها ریشه در اعتقادات قبل از اسلام داشته و در آنها بر لزوم احترام به طبیعت و مظاهر آن تاکید شده است . درادامه ،گروه قالیبافان روستای "شیت" از منطقه طارم علیای زنجان به اجرای قطعاتی شامل فراغت از کار و نقشه خوانی پرداختند.
در ادامه این مراسم پیروز ارجمند،پژوهشگر موسیقی به آوازهای کار و حضور مذهب و شعر در این آواها پرداخت و گفت: حضور مذهب ، اسماء متبرکه واسماء الله جزو لا ینفک موسیقی کاردرایران است وبدین ترتیب کار به یک عنصرعبادتی و مذهبی تبدیل می‌شود.ارجمند همچنین به شباهت‌های فرهنگ و موسیقی ایران و هند اشاره کرد و سپس به نقش ویژه موسیقی در این فرهنگ‌ها پرداخت .این پژوهشگر شکلگیری موسیقی را به گروهی از انسان‌های اولیه درخاورمیانه و ایران نسبت داد وگفت : آنها بر اساس ریتم موسیقایی به کارپرداخته اند و درکارآواها، طلب روزی بیشتر و سپاس و شکرگزاری کرده اند و از این ترانه ها ، عاملی برای وحدت اجتماعی، قومی و منبع الهام و خلاقیت در کار بوده اند.
گروه موسیقی استان مازندران به سرپرستی سید جلال محمدی کلایه ، که همگی اعضای یک خانواده بودند ، روی صحنه آمدند و به اجرای کارآواهای مازندران پرداختند که با استقبال بسیار مخاطبان مواجه شد،.سرپرست این گروه موسیقی استان مازندران قبل از اجرا به توضیحاتی درباره این گروه پرداخت و گفت : ما در کنار حفظ موسیقی گذشته دست به نوسازی زده‌ایم و بیشتر تاکیدمان بر موسیقی کار منطقه مازندران است.
سید محمد میرزمانی ، مدیر کل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلام که در روز پایانی این همایش حضور داشت گفت : موسیقی کار موسیقی ناشناخته‌ای نیست و در زندگی ما درجریان است و تاثیر شگرفی بر انواع دیگر موسیقی گذاشته است چراکه تکنولوژی عامل فراموش شدن این نوع از موسیقی است و باید بکوشیم جریان پژوهشی خود را به سمتی ببریم تا از آن به تولید برسیم و فرصتی برای تحول ایجاد کنیم.
این آهنگسازافزود: امروزه شاهد شکلگیری گروه‌هایی هستیم که از موسیقی‌های محلی تاثیر می‌گیرند. این اتفاق بسیار ستودنی است و باید مورد حمایت قرار گیرد. رواج روز به روز موسیقی‌های مخرب باعث شده که به موسیقی خود ما لطمه وارد شد،لذا نباید در برابر این موج مخرب موسیقی تسلیم شویم.
وی در ادامه به جایگاه والای هنرمندی چون "پرویز مشکاتیان" در موسیقی اصیل ایرانی اشاره کرد و افزود: امروز حتی اساتید موسیقی به فرزندان خود توصیه نمی‌کنند که راه آنها را ادامه دهند؛ خود من اعتراف می کنم که انگیزه بسیار بالایی که درگذشته داشته ام کم کم در حال از دست دادن آن انگیزه و انرژی هستم عده‌ای از من پرسیدند که چرا از نوعی موسیقی حمایت نمی‌کنید که پایگاه مردمی دارد؟ شرایط دشواری است و اگر ما ببینیم که وضع به همین نحو سخت‌تر می‌شود ممکن است کار خود را رها کنیم.
در ادامه این برنامه، گروه ارکسترال جوان حوزه هنری کرمان به صحنه آمدند و به اجرا چند قطعه موسیقی کار از این منطقه پرداختند.
رضا مهدوی، مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری ، نیز با استقبال از برخی انتقادات مطرح شده در این همایش خاطر نشان کرد : خوشحالیم که دیدگاه‌های مخالف را هم دراین همایش شنیدیم و می‌خواهیم بگوییم که بسیار انتقاد پذیریم و اگر شرایط نقد را در فضای سالم فراهم کنیم ، باعث پیشرفت جامعه خواهد شد .
مدیر مرکزموسیقی حوزه هنری با اشاره به نقش موسیقی در تاثیر گذاری یک جامعه گفت : موسیقی جدای از هنر بودن آن ، زندگی در همه عرصه هاست .این که فکر کنیم موسیقی فقط یک هنراست ؛ تفکری اشتباه است موسیقی عشق و علاقه و متافیزیک است و راهی برای رسیدن به پروردگار یکتا به حساب می آید .
این نوازنده سنتور در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به رهنمودهای حضرت علی (ع) پیرامون اهمیت نقش کار و عبادت برشمردن آن در زندگی برای رزق و روزی کسب حلال برای خانواده خاطر نشان کرد : اگر موسیقی کار واکاوی شود ، نقش تاثیر گذاری در زندگی امروز خواهد داشت و نباید موسیقی کار را یک هنر تاریخی بدانیم چرا که هر چه فی البداهه به ذهن هنرمند پیرامون این موضوع تاثیر بگذارد ، به خلق اثر کمک می کند و می تواند در ردیف این گونه موسیقی قرار گیرد در نتیجه در کنار کار، که عبادت محسوب می گردد ،آیین های مربوط به کارمثل موسیقی آن در زمره عبادت و معنویت خواهد بود .
مهدوی همچنین به رهنمود امام خمینی ( ره ) درباره موسیقی نیز اشاره کرد و گفت : موسیقی تابع شرایط زمان و مکان است و اگر به لهو و لعب کشیده شود ، در فلسفه هنراسلامی جایگاهی نداشته و دارای اشکال است موسیقی در زمانی به عنوان یک شغل مطرح بوده اما به مرور زمان این جایگاه شغلی ازدست رفته است ؛ بُعد انسانی و کرامت درموسیقی نواحی ایران ، پررنگ تراز موسیقی دنیا است و خاستگاه ویژه ای دارد و باید اجازه دهیم که موسیقی کار و موسیقی نواحی به شکل های مختلف اشاعه پیدا کند . موسیقی کار در ایران ، علیرغم وجود کارفرما در موسیقی بلوک شرق ، کار فرما ندارد و به شکلی بداهه ، انفرادی و گروهی ارائه می شود و حکمتی متعالی و خداجویانه دارد که در کنار اینها می توان حس توحید ، یکتا پرستی و انسانیت را استنباط کرد واصلا جنبه اقتصادی و بهره وری بیشتربرای کارفرما ندارد.
وی در پایان صحبت های خود وضعیت موسیقی در کشور را جریانی کرخت دانست و گفت : همین نمونه های موسیقی کار می تواند دستمایه خوبی برای آهنگسازان ما برای ساخت آثار مختلف در ژانرهای مختلف موسیقی باشد . مرکز موسیقی حوزه هنری هم به عنوان یک نهاد انقلابی الگو ساز در جهت اعتلای هنردینی به شکل مستقیم و غیرمستقیم تلاش دارد فارغ از هرگونه شعار به سمت بسط هنر دینی به معنای واقعی آن در بین مردم پیش برود . هنری که بتواند درد دل مردم را واگو کند و با آنها فارغ از سیاسی کاری و دروغ همراه باشد . در این مسیر ازچه چیزی بهتر از موسیقی نواحی می توانیم بهره مند شویم امیدوارم تلاش بیست ساله من وهمکارانم در حوزه هنری در جمع آوری این آثار ثمر بخش بوده باشد .
پس از پایان صحبت های مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری ، گروه موسیقی استان خوزستان به سرپرستی "احمد حسن راهی مالکی "به اجرای قطعات کارکشاورزی و صلوات خوانی پرداختند. سپس محمد جعفر قنواتی ، پژوهشگر، به ارائه مقالهی خود پرداختدر ادامه هم محمدرضا امیری پنبه زن به اجرای قطعات کار با صدای کمان حلاجی پرداخت و حسینعلی رجبی نیز دیگر هنرمند چله‌کش منطقه بادرود به اجرای چند قطعه پند آموز کار پرداخت .
برنامه پایانی دومین و آخرین همایش آواها و آیین های موسیقی کار به اجرای برنامه گروه آیینی تربت جام به سرپرستی "فارق کیانی" اختصاص داشت .