به گزارش خبرنگار مهر، نشست «تفاوت طنز در رسانههای مکتوب و رسانههای تصویری» عصر امروز چهارشنبه 4 آبان با حضور شهرام شکیبا طنزنویس مطبوعاتی و امیرحسین مدرس و سروش صحت دو تن از طنزنویسان حوزه رادیو و تلویزیون در محل غرفه سرای روزنامهنگاران ایران در نمایشگاه مطبوعات برگزار شد.
در ابتدای این نشست سروش صحت در سخنانی با اشاره به عوامل موثر در موفقیت یک طنز در رسانههای تصویری و مکتوب گفت: نوشتن طنز چه در عرصه تلویزیون و چه در عرصه سینما و رادیو و مطبوعات، به جز تواناییها فرد نیازمند ذرهای شانس و مقادیر متنابهی پشتکار است.
به گفته وی ویژگی طنز تلویزیونی این است که باید هر روز نوشته شود و این برای نویسندهای که در این زمینه کار نکرده سخت است، هرچند موارد استثنای هم وجود دارد.
وی در ادامه با اشاره به ممیزیها در بروز و ظهور طنز در فضای مطبوعاتی کشور گفت: هر میزان مخاطبان یک رسانه بیشتر باشند، محدودیتها هم بیشتر است و طبیعی است که محدودیتها در تئاتر کمتر از تلویزیون است و این مسئله عجیبی نیست.
نویسنده مجموعه تلویزیونی ساختمان پزشکان تأکید کرد: هر کسی که میخواهد وارد عرصه طنزنویسی در یک رسانه تصویری شود، ابتدا احتیاج به اندکی وقت برای فکر کردن و نوشتن یک مجموعه طنز دارد، اما در عمل میبینیم بسیاری از طنزنویسان را با اولین متنهایشان در طنزنویسی قضاوت می کنند؛ طبیعی است به جز در موارد استثنایی اولین متنهای طنز، خوب از آب در نمیآیند.
صحت همچنین درباره تأثیر آموزش در ارتقای طنزهای مطبوعاتی و تلویزیونی گفت: تکنیکهای طنزنویسی را میشود آموزش داد اما بسیاری از فنون، قابل یادگیری نیست و شما نمیتوانید نوشتن متنی را که بتواند به راحتی افراد را بخنداند آموزش دهید.
وی در عین حال گفت: از یک جهت میتوان این اعتقاد را داشت که دست طنزنویس در رسانههای تصویری بازتر است، چون او می تواند عمل و عکسالعمل را در کنار هم ببیند، البته در حوزه طنز مکتوب هم به نوعی دیگر دست طنزنویس به گونهای باز است از این جهت که ما میتوانیم چیزی را که میخوانیم به هر صورت که دوست داشته باشیم تصویر کنیم.
وی در عین حال به تفاوت طنزهای مطبوعاتی از جهت دوره انتشار جریده مذکور اشاره کرد و یادآور شد: طنزنویسان مطبوعات ما باید توجه داشته باشند که نوشتن طنز برای روزنامه با هفته نامه با ماهنامه با فصلنامه و با سالنامه متفاوت است، همانطور که نوشتن طنز برای یک مجموعه 90 قسمتی که هر شب از تلویزیون پخش می شود با یک مجموعه 13 قسمتی که در طول یک سال از تلویزیون پخش میشود، فرق میکند.
در این نشست همچنین امیرحسین مدرس طنزنویس رادیو، در سخنانی با اشاره به ویژگیهای طنز در رسانههای مکتوب گفت: معمولاً طنزنویسان مطبوعاتی به روزترند و کسی که توانایی نوشتن طنز بهروز را داشته باشد برای نوشتن متن تلویزیونی هم میتواند مثمر ثمرتر باشد.
وی همچنین از آنچه کم مایه بودن بسیاری از طنزهای تلویزیونی خواند، انتقاد کرد و یادآور شد: من سالها در تلویزیون فعالیت کردهام و معتقدم که دست طنزنویسان در رادیو بازتر است تا تلویزیون، این هم به دلیل این است که مخاطبان تلویزیون گستردهتر از مخاطبان رادیو هستند.
این طنزنویس افزود: شاید تلویزیون وظیفه خودش میداند که به اصطلاح فرهنگسازی کند اما متأسفانه در این زمینه هم ناموفق بوده است؛ کارنامه تلویزیون نشان میدهد که هیچ کمکی به ارتقای فرهنگی نسل جوان و نسل فرهنگی ما نکرده است.
امیرحسین مدرس همچنین با اشاره به تفاوت زبان طنز در مطبوعات و تلویزیون گفت: گرچه نحوه استفاده از رسانههای دیداری و نیز مکتوب هر دو از طریق چشم است، اما اینها تفاوت آشکاری باهم دارند به عنوان مثال مهمترین تفاوت، انتخاب افراد مناسب برای ایفای نقش است، چیزی که در طنز مطبوعاتی ضرورت ندارد.
مدرس همچنین با اشاره به شفاهی بودن فرهنگ ایرانیها گفت: آنقدر که طنز به صورت شفاهی بین ما رواج دارد، طنز حرکتی و اکتیو میان ما جا نیفتاده است و عادت نکردهایم به جای تکیه بر کلام بر حرکت متمرکز شویم.
در این نشست همچنین شهرام شکیبا طنزنویس حوزه مطبوعات با اشاره به آنچه نگاه از بالا به پایین تلویزیون به رفتار مردم در حوزه طنز خواند، گفت: به جرأت میتوان گفت به جز در مجموعه «کاکتوس» نگاه تلویزیون به رفتار مردم در حوزه طنز، نگاه از بالا به پایین بوده است در حالی که در مطبوعات برعکس این روند است و طنزنویسان مطبوعاتی در حوزه طنز سراغ بالادستیها میروند.
وی با بیان اینکه «دست طنزنویسان در رادیو بازتر است»، افزود: الان در همه جای دنیا طنزنویسان مطبوعاتی کسانی هستند که برنامههای talk show را اجرا میکنند ولی الان 4 سال است که من دنبال چنین ایدهای در تلویزیون هستم که میگویند چنین امکانی وجود ندارد.
شکیبا با اشاره به خلع سلاح بودن آموزشگاهها در زمینه آموزش طنز یادآور شد: میتوان بعضی از تکنیکهای طنزنویسی را آموزش داد، هرچند من معتقدم طنز هم مانند شعر است و این گونه نیست که اگر ما کتاب «عروض و قافیه در شعر فارسی» را پاس کردیم، میتوانیم شعر بگوییم اگر اینگونه بود که الان باید همه شاعر میشدند!