به گزارش خبرنگار مهر،12 سال است که از عمر شورای شهر تهران می گذرد. بررسی عملکرد این سه دوره نشان می دهد شوراها در گذر زمان پخته تر از گذشته گام های بزرگی به سوی رشد و تعالی برداشته اند هرچند در این میان با دشواریها و سختی هایی نیز مواجه بوده اند. باحسن بیادی، نائب رییس شورای شهر تهران در خصوص جایگاه شورا ها به گفتگو نشسته ایم که در پی می آید:
* خبرگزاری مهر ــ گروه اجتماعی: گمان می کنید شورا ها طی این سالها به جایگاهی که شایسته اش بود رسیده اند، چالش های پیش روی شوراها را چه می دانید؟
- حسن بیادی، نائب رئیس شورای شهر تهران: بر اساس اصول قانون اساسی این طور استنباط می شود که شوراها به عنوان قوای چهارم کشور از ارکان تصمیم گیری مطرح باشند چرا که اصل 7 قانون اساسی شوراهای استانها، شهرستانها و محلات را در کنار مجلس شورای اسلامی از ارگان های تصمیم گیرنده در اداره امور کشور نام برده است و آنها را همطراز دانسته است. در واقع شوراهای شهر و روستا پارلمان های محلی هستند که در اصل 100 قانون اساسی نیز بر آن تاکید شده است اما در تمام این قوانین هیچ وقت نامی از دولت آورده نشده است. متاسفانه آیین نامه ها و شرح وظایفی که برای شوراها نوشته شده کافی نیست و در آن نقایصی وجود دارد که همین کمبودها مانعی در راه پیشرفت شوراها است .اگر بخواهیم شوراها را بر اساس نظر امام (ره)و همان طور که در قانون اساسی آمده تشکیل دهیم باید از سطح محلات آغاز کنیم تا به سطح منطقه و شهر برسد. ما به یک پارلمان شهری نیاز داریم که اعضای آن نباید کمتر از 70 نفر باشند. چنین پارلمانی اگر تشکیل شود حتما نیاز به یک دولت محلی دارد و مجموعه دولت محلی و پارلمانی باید برایش سیستمی تعریف کرد که بتواند خودشان را اداره کنند.
* نقش دولت در این میان چه می شود؟
- نقش دولت در تمام کشورها تعریف شده است. در کشور ما همین طور ما باید یک دولت چابک و پویا داشته باشیم. همچنین کوچک و کم حجم. اما متاسفانه این وضعیت در حال حاضر وجود ندارد هم دولت بزرگ است و هم چابک نیست و در امور مردم هم دخالت می کند که دخالت دولت در امور مردم سبب شده هم دولت نتواند به خوبی ازعهده این امور برآید و هم شورا نتواند آن طور که باید پیشرفت کند. این نشان می دهد شوراها در بدو تشکیل بر اساس نظارت و نگاه امام (ره)شکل نگرفته است. انتخاب شوراها می توانست هم ساده تر باشد و هم سیاسی نباشد اما هم انتخاب آن پیچیده شده و هم بیشتر سیاسیون به شوراها راه پیدا کرده اند تا متخصصان امور شهری.
* گمان نمی کنید بعد از 12 سال شوراهای نباید چنین نگرانی هایی داشته باشند ؟
- ما نباید ناامید باشیم، شوراها باید در سال 59 تشکیل می شد اما تا زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی تشکیل نشد. نهادهای اجتماعی مانند شوراها در آغاز شکل گیری نهال هستند واز همان ابتدا تنومند شکل نمی گیرند و برای رسیدن به جایگاه واقعی خود نیاز به قدمت دارند اما زمانی این نهال تنومند می شود که ارگان های دیگر نیز به آن توجه کنند نه اینکه هر روز این نهال را تضعیف کنند به خصوص شورا که بسیار از سمت مجلس هشتم و دولت تضعیف شد. ما در این سالها در بحث شوراها از اهداف امام و قانون اساسی بسیار فاصله گرفته ایم و مجلس با همکاری دولت نقش مهمی در این ایجاد فاصله داشتند. شما می بینید قانون مدیریت یکپارچه که در برنامه سوم و چهارم توسعه وجود داشت در برنامه پنجم حذف می شود این نشان از احساس ضعف دولت دارد که در مقابل واگذاری مسئولیت های اجرایی مقاومت می کند. دولت دوست دارد در بحث مدیریت یکپارچه تنها معضلات را واگذار کند نه خود سازمانها با درآمدهایشان را. به قولی فقط استخوان هایش را می دهد نه گوشتش را.متاسفانه دولت بیشتر به سمت افزایش مسئولیت های خود در حوزه شهری می‌رود و بارها اعلام کرده است بهتر است شهردرای مسئولیت مترو را برای بهتر اداره شدن به دولت واگذار کند.
* بیشتر چالش های شورا و مجلس بر سر چه موضوعاتی است ؟
- شوراهای شهر باید در بسیاری از کمیسیون های مجلس حضور جدی داشته باشند یا بودجه کشور اول باید به شورای عالی استانها رود و بعد به مجلس اما این اتفاق نمی افتد و اگر بیفتد صوری است. الان حق رای رئیس شورای شهر را در کمیسیون ماده 5 حذف کرده اند و وی تنها می تواند حضور فیزیکی در این کمیسیون داشته باشد. چه کسی بهتر از شوراها می تواند در بحث حقوق باغات نقش آفرینی کند اما می بینیم در این حوزه برای واگذاری مسئولیت به شوراها مقاومت می شود.
حتی می بینیم قوه قضائیه در امور شهری دخالت می کند در حالیکه شهر برنامه دارد و باید بر اساس آن برنامه ها فعالیت ها اداره شود. اینها ضعف قوانین و اختیارات است و نشان می دهد آیین نامه های اجرایی برای محدود کردن نهادهای غیر مرتبط وجود ندارد و بهتر است مجلس نهم فکری جدی برای تحقق مدیریت یکپارچه شهری کند تا یک افتخار در کارنامه کاری اش باشد.
* استقرار مدیریت یکپارچه چه مزایایی برای شهر دارد؟
- استقرار مدیریت یکپارچه در کشور می تواند بسیاری از مشکلات را حل کند. توقعات و درخواست ها را تنظیم کند و مهاجرت را به شهرهای بزرگ منفی کرده و تولید اشتغال کند و با انجام کارهای موازی مقابله کند. در هیچ بخشی از قانون اساسی دخالت دولت در امور شهرها دیده نشده اما دولت تا حد توان در امور شوراها دخالت کرده است البته این به دولت خاصی بر نمی گردد بلکه ساختار و تفکری که بر دولت حاکم است سبب این اتفاق می شود مانند یخچال خرابی که هر غذای سالمی را در آن بگذارند خراب می شود.
* برای حل این مشکل چه باید کرد؟
- باید استقامت و صبر کنیم تا این نهال اجتماعی با تمام معضلاتی که پیش رو دارد قدرتمند شود.خوشبختانه نسل جوانی به مجلس آمده اند که امیدوارم تفکر نو و تازه ای را نسبت به شوراها داشته باشند و زمینه اجرایی شدن قانون مدیریت یکپارچه را فراهم کنند.
* چه ارزیابی از عملکرد سه دوره شورای شهر تهران دارید و گمان می کنید کدام دوره کارنامه موفق تری داشته است ؟
- شورای اول بسیار در تحقق اهداف شوراها زحمت کشیده است و بر خلاف برخی که شورای شهر اول را تنها سیاسی می دانند من معتقدم که نمی توان گفت شورای اول تنها سیاسی بود و هیچ کاری نکرد زیرا در زمان آنها هیچ آیین نامه، شرح وظایف و ساختار اداری نبود.همین که شوراها را شکل دادند و برایش ساختار تعریف کردند و بسترهای شکل گیری شورایاری ها را آماده کردند فعالیت بزرگی انجام دادند . هر چند دو سه نفراز اعضا به دلیل اختلافات سیاسی ضربه های مهلکی برپیکره شورای اول زدند اما بی انصافی است که نگوییم بیشتر اعضای این شورا فرهیخته و دلسوز بودند. مشکلات سیاسی سبب شد مردم خاطره خوشی از شوراها نداشتند و علی رغم تمام کارهای زیادی که انجام دادند اما تلاش های شورای دوم تفکر مردم را تغییر داد شورای دوم از لحاظ فکری و برنامه ریزی و اجرا بسیار قوی بود تا آنجا که منتخبین شورای دوم را مردم به عنوان رئیس جمهور برگزیدند.
* اما بعدها انتقادهایی به این انتخاب مطرح شد؟
-البته اگر انتقادی به دولت فعلی است ربطی به شورای دوم ندارد زیرا در آن زمان با نظارتها، برنامه ها و کنترل هایی که شورا بر اعمال شهرداری می کرد شهردار بسیار موفق بود و مدیریت فعلی شهری نیز با مدیریت شورا بسیار موفق است و مردم از شهردار راضی هستند و می دانید که شهردار تهران یکی از کاندیداهای مطرح ریاست جمهوری است.
* به اعتقاد شما دلیل این انتقادها چیست؟
- مجلسی که ضعیف باشد دولت هم ضعیف می شود،اگر مجلس قوی باشد دولت هم قوی می شود شوراهای قوی سبب قوت عملکرد شهرداری می شوند.
* به نظر می آید همین انتخاب شهردار به عنوان رییس جمهوری ،گروه های سیاسی را به این صندلی ها علاقمند کرده و شورا به رابه سمت فضای سیاسی سوق داده است ؟
- اتفاقا برعکس شورای سوم علی رغم اینکه بیشترین گروه های سیاسی در آن ورود پیدا کردند و حاصل ورود سه گروه سیاسی است بسیار تخصصی تر از دوره های گذشته عمل کرده است. ما برای انجام امور مردم با هم اختلافی ندارم، اختلاف نظر داریم اما اختلاف سیاسی نه .زیرا دغدغه اصلی مشکلات مردم است نه سیاست و مدیریت شهری نیز با آسودگی خاطر کار می کند و کارهایش مورد تایید مردم است تا آنجا که حتی مخالفان مدیریت شهری هم بر عملکرد مثبت او اعتراف می کنند.
* اعضای شورا سوالات زیادی از شهرداری دراند اما پاسخ آن را بیشتر در رسانه ها می گیرند ؟
- من سئوال هایم را از شهردار پرسیده ام در بحث چهاردانگه بسیار پیگیری کرده ام اما پاسخ را در روز یکشنبه گرفته ام زیرا این موضوع به دلیل حساسیت های اجتماعی امکان طرحش در صحن علنی نبود.
*اما به نظر می رسد شورا در بحث نظارت گاهی از مواضع خود کوتاه می آید ؟
- ما نیز معضل و مشکلاتی داریم اما برخلاف نهادهای دیگر اختلافات را با تدبیر حل می کنیم و با سیاست شیب ملایم پیش می رویم. اگر می خواستیم با شیب تند حرکت کنیم حتما شکست می خوردیم. ما باید ببینیم کجا بوده ایم و به کجا رسیده ایم اصل این است که حرکتمان رو به رشد باشد. متاسفانه در خصوص پشتیبانی دولت از شوراها پس رفت کرده ایم. باید همه اش مواظب باشیم شوراها از بین نروند. از رقیب های جدی شوراها دولت و مجلس هستند متاسفانه سعی نکرده ایم قوانین اساسی در این زمینه اجرایی شود و هر روز که می گذرد دخالت ها نیز بیشتر می شود.
*این چالش ها در سال پایانی شورا بیشتر هم می شود؟
- به اعتقاد من می توان با افزایش حجم فعالیت ها چالش ها را پیش رو گذاشت. به اعتقاد من هر چه بیشتر کار کنیم بهتر در مقابل نیروهای تخریب کننده ایستادگی می کنیم. مردم تهران نیز این موضوعات را به خوبی می فهمند.
*چرا شورای شهر سوم برخی از ابهامات مالی مدیریت قبلی شهرداری را دنبال نکرد در حالی که انتظار می رفت با حساسیت شورا در حوزه مسائل مالی این مسئله دنبال شود ؟
- یکی از سئوالات مهم در شورای دوم همین 350 میلیارد تومان فاقد سند بود اما برداشت های غلطی از مصاحبه من شد البته مرجع رسیدگی به تخلفات مالی قوه قضائیه است و مسئول پیگیری آن سازمان بازرسی کل کشور. اما باید بدانیم آن 350 میلیارد تومان بدون برنامه هزینه شده است.به طور مثال اگر قرار بود پارکی ساخته شود فرهنگسرا ساخته شده است .
*اما همچنان به نظر می رسد در بحث نظارت شورا چندان بر مواضع خود پافشاری نمی کند ؟
-البته این یک ضعف است که می تواند یکی از مطالبات مردم از شورای سوم باشد. البته این نکته را هم دقت کنید که شورای سوم تنها حسن بیادی نیست. باید کل شورا را در نظر بگیریم و بینیم این اراده و نیاز در تمام اعضای شورا احساس می شود. حسابرسی و استقرار نظام ذی حسابی نیز در شورا برای همین موضوع است. در همین مدیریت فعلی نیز هزینه های فاقد سندی بوده که شهرداری برایش برنامه داده و از فاقد بودن خارج شده است اما باز هم صد در صد نیست.
*موضوع وام 320 میلیاردی سازمان نوسازی که همچنان منتظر پاسخ این سازمان هستید ؟
-علامت سئوال بزرگی در مقابل عملکرد نظارتی شورا در رابطه با عملکرد سازمان نوسازی در سالهای اخیر وجود دارد که هر دو باید پاسخگو باشند.
*به چه کسی؟
- به مردم.
*به نظر می آید شورا در این گونه موضوعات می خواهد با ریش سفیدی مشکلات را حل کند؟
- تقصیر ما این است که خوب نظارت نکردیم . اعتقاد دارم نباید این گونه باشد زیرا حقوق مردم ضایع می شود قانون باید در این زمینه حاکم باشد نه ریش سفیدی. اما این نکته را هم یادآوری می کنم که ریش سفیدی نیز در قانون پیش بینی شده است.
* به اعتقاد شما مهمترین برنامه کاری شورای چهارم چه باید باشد؟
- پیگیری ساختار نظارت عالمانه و پویا برای مدیریت شهری.
....................................
گفتگو از نورا حسینی