به گزارش خبرنگار مهر، سهمیه بندی بنزین امروز پنج ساله شد تا با اجرای نظام کارت هوشمند سوخت عملا ایران از یک کشور وارد کننده صرف این فرآورده استراتژیک نفتی به یکی از صادرکنندگان بنزین در سطح منطقه تبدیل شود.
آمارهای رسمی حاکی از آن است که در حدفاصل سالهای 1383 تا 1386 به طور متوسط روزانه 45 میلیون لیتر بنزین در پالایشگاه‌ها تولید می شد که این میزان تولید پاسخگوی مصرف روزانه بیش از 68 تا 70 میلیون لیتری بنزین در داخل کشور نبود.
بر این اساس تا پیش از اجرای نظام سهمیه‌بندی، وزارت نفت برای مثبت کردن تراز عرضه و مصرف بنزین مجبور به واردات سالانه 4 تا 6 میلیارد دلار بنزین بود به طوری‌که در حدفاصل سالهای 85، 86، 87 و 88 به ترتیب روزانه 28.9، 19.5، 22.5 و 22 میلیون لیتر بنزین وارد کشور می شد.
در شرایط فعلی متوسط مصرف این محصول پرطرفدار نفتی به مرز 60 میلیون لیتر رسیده است که با بهره برداری از چندین طرح جدید پالایشگاهی علاوه بر توقف واردات بنزین، کشور به یکی از صادرکنندگان این فرآورده میان تقطیر پالایشگاهی به برخی از کشورهای همسایه همچون افغانستان تبدیل شده است.
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اخیرا با تاکید بر اینکه تا پایان سالجاری ظرفیت تولید روزانه بنزین ایران به 70 میلیون لیتر افزایش می یابد از رشد تولید این فرآورده استراتژیک نفتی به بیش از 100 میلیون لیتر تا پایان افق چشم انداز خبر داده است.
همزمان با افزایش ظرفیت تولید بنزین هم با اجرای 13 میلیارد دلار طرح‌های جدید بنزین سازی، بهبود کیفیت و فرآیند تولید در پالایشگاه‌های موجود نفتی ضمن افزایش عدد اکتان بنزین به بیش از 90 میزان برخی از ترکیبات آروماتیکی، گوگرد، ام.تی.بی.ای و بنزن هم از ترکیب این فرآورده نفتی حذف خواهد شد.
سهمیه‌های بنزین آب رفت
طرح سهمیه بنزین ابتدا با اختصاص سه ماهانه 360 لیتر بنزین تک نرخی با قیمت 100 تومان کلید خورد و پس از چندین دوره اختصاص سهمیه‌های سفر و نوروزی به یک باره میزان سهمیه‌ها ماهانه و با کاهش قابل توجهای روبرو شد به طوری‌که ابتدا سهمیه‌های ماهانه از 120 به 100 لیتر، سپس به 80 لیتر و در شرایط فعلی به 60 لیتر در ماه برای خودروهای شخصی کاهش یافته است و حتی یکی از سناریوهای احتمالی در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها حذف نظام سهمیه و عرضه تک نرخی بنزین است.
خداحافظی با بنزین 100تومان و عرضه بنزین 1000 تومانی
به گزارش مهر، کارشناسان اقتصادی از بنزین به عنوان دماسنج اقتصاد ایران یاد می‌کنند و کوچکترین تغییرات قیمتی در عرضه این فرآورده نفتی در تعیین نرخ تورم سایر کالاهای مصرفی تاثیر گذار است.
در طول پنج سال گذشته قیمت بنزین چندین بار دستخوش افزایش شده است به طوری‌که ابتدا دولت از بنزین نیمه یارانه ای 400 تومانی و سپس بنزین آزاد 700 تومانی رونمایی کرده است و در صورت افزایش 20 درصدی قیمت این فرآورده نفتی تا مرز یکهزار تومان در هر لیتر هم قابل افزایش است.
این احتمال وجود دارد که از ابتدای مردادماه سالجاری و همزمان با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان (کاهش حجم سفرهای تابستانی و به تبع سقوط مصرف بنزین) فاز دوم قانون هدفمندسازی یارانه‌ها برای افزایش قیمت بنزین کلید بخورد که در این صورت ظهور بنزین 1000 تومانی دور از انتظار نخواهد بود.
از سوی دیگر، درآستانه اجرای فاز دوم قانون هدفمندسازی یارانه‌ها به منظور افزایش کارآیی و تغییر معماری سامانه هوشمند سوخت برای نخستین بار عرضه بنزین 100 تومانی از سبد سوخت ایران حذف شد.
ونزوئلا بهشت خودروسوان جهان
در همین حال، بررسی قیمت بنزین در برخی کشورها نشان می‌هد هم اکنون قیمت هر لیتر بنزین در کشور آفریقایی اریتره معادل 3600 تومان، در نروژ 3280 تومان، در انگلستان 2800 تومان، درهندوستان 2680 تومان، در ایرلند جنوبی 2670 تومان، در بلژیک 2660 تومان، در آلمان 2530 تومان، در پرتغال و ایتالیا 2500 تومان، در دانمارک 2485 و آمریکا بیش از 1115 تومان است.
در همین حال، هنوز کشورهایی در جهان هستند که بهای ارزانی برای بنزین تعیین کرده‌اند که در این بین، کشورهایی همچون ونزوئلا برای هر لیتر بنزین 40 تا 60 تومان، عربستان سعودی، 160 تومان، لیبی 180 تومان، ترکمنستان 240 تومان، بحرین 360 تومان، کویت 280 تومان، قطر 300 تومان، مصرف 380 تومان، عمان و الجزایر 400 تومان از شهروندان خود دریافت می‌کنند.
البته به این نکته باید توجه داشت که شاید بر اساس ویژگیهای متفاوت اقتصاد کشورها، مقایسه قیمت بنزین و سایر حاملهای انرژی در کشورهای مختلف چندان وجهی نداشته باشد.
نسل جدید کارتهای سوخت کابوس سارقان بنزین
یکی از مهمترین دستاوردهای اجرای نظام سهمیه بندی بنزین در کنار مدیریت مصرف سوخت راه اندازی بزرگترین سامانه هوشمند سوخت جهان در سطح کشور بود و حتی هم اکنون کشورهایی همچون سوریه، ترکمنستان، برزیل و ونزوئلا هم خواستار پیاده سازی نسخه مشابهی از این اسمانه سوخت شده اند.
در حال حاضر بیش از سه هزار جایگاه بنزین و گازوئیل و بیش از 17.6 میلیون خودرو شخصی، عمومی و خدماتی و موتورسیکلت به این سامانه هوشمند متصل هستند.
هم اکنون با رونمایی از نسل جدید کارتهای هوشمند سوخت ضمن افزایش کارآیی امنیتی و فنی، امکان سرقت و یا به اصطلاح "هک" شدن کارتهای سوخت به طور کامل منتفی شده است.
با اتصال کارتهای هوشمند سوخت به شبکه بانکی علاوه بر راه‌اندازی کیف الکترونیکی سوخت در تمامی جایگاه‌های کشور امکان ارائه سایر خدمات همچون خرید در فروشگاه‌های زنجیره ای و انجام عملیات الکترونیکی بانکی به زودی از طریق کارتهای هوشمند سوخت فراهم می‌شود.