فناوری اطلاعات قبل از اینکه یک سیستم سخت‌افزاری و مجموعه‌ای از الگوها باشد، یک نظام فکری و فرهنگی است و می‌توان آن را فرهنگ تولید اطلاعات نامید. بدون ایجاد فرهنگ تولید اطلاعات، نظام IT نمی تواند دوام داشته باشد. بنابراین، آنچه در IT مهم است تفکر اطلاعات گراست.
فناوری اطلاعات از اتصال و ترکیب مجموعه‌ای از فکرهای مفید تولید شده شکل می‌گیرد و کامپیوتر و سوپرکامپیوترها و سیم و کابل و ابزارهایی از این قبیل نیست. در فناوری اطلاعات، فکر انسانهای خردمند است که تولید اطلاعات می‌کند.
فناوری اطلاعات (IT) یعنی روش های تولید و جمع‌آوری اطلاعات و استفاده از آن در جامعه و سازمان فناوری اطلاعات با کوچک کردن، ارزان کردن و کاربری ساده برنامه‌های کامپیوتری باعث شده دسترسی به اطلاعات از هرجا و توسط هر شخص به راحتی صورت گیرد.
پایگاه های اطلاعاتی برگرفته از مفهوم فناوری اطلاعات فرآیندهای پیچیده درون سازمانی را تسهیل کرده و با اتصال سازمان ها به همدیگر، شبکه‌های سازمانی را بنا نهاده و دیدگاه های میان مدت مدیران به دیدگاه های بلندمدت بدل شده است.
به طور کلی در مفهوم فناوری اطلاعات مؤلفه‌های زیر وجود دارد: فرهنگ تولید اطلاعات، اطلاعات گرایی، جمع‌آوری اطلاعات، خلاصه سازی اطلاعات، تحلیل‌گری، حساسیت اطلاعاتی، پردازش‌گری، تفکر شبکه‌ای، بهینه‌سازی، یکپارچه‌سازی، پژوهش‌نگری، روش‌سازی، ذخیره‌سازی، انتقال اطلاعات.
| فناوری اطلاعات و ارتباطات (Information & Communication Technology)، بدون شک تحولات گسترده ای را در تمامی عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی بشریت به دنبال داشته، این فن آوری ها ارتباطات را راحت تر، سریع تر و ارزان تر کرده است. |
مفهوم توسعه منابع انسانی
در مفهوم جدید توسعه منابع انسانی، انسان های سازمانی بایستی به کیفیت هایی مجهز شوند که هیچ گونه مشکلی با سازمان نداشته باشند و با دلسوزی و تعهد و بینشی علمی، تمام توانمندی ها، انرژی، تخصص و فکر خود را در راستای تحقق مأموریت های سازمانی قرار دهند و دائماً برای سازمان ارزش های فکری و کیفی جدیدی تولید کنند.
به طور کلی توسعه منابع انسانی دارای مولفه‌های زیر است: 1 - ایجاد آگاهی علمی و ارتقای دانش کارکنان، 2 - تولید رفتارهای علمی و متعادل در کارکنان، 3 - ایجاد ارزش افزوده به عنوان کیفیت در کارکنان، 4 - ارتقای قابلیت های کارکنان، 5 - توسعه مهارت های انجام کار، 6 - به روزکردن اطلاعات کارکنان، 7- توانایی حل مسائل به شکل علمی، 8 - درست انجام دادن کار، 9 - تصمیم‌گیری عقلایی، 10 - رشد شخصیت هماهنگ در کارکنان، 11 - توانایی ترکیب اطلاعات و ساختن مجموعه‌های جدید.
نقش فناوری اطلاعات در توسعه منابع انسانی محور توسعه منابع انسانی وجود اطلاعات کاربردی و جدید است که اطلاعات در یک فرآیند منطقی بنام فناوری اطلاعات می‌تواند به ایجاد و توسعه توانمندی های جدید در منابع انسانی کمک کند.
در دنیای فعلی، فنآوری اطلاعات، خمیرمایه توسعه انسانی در سازمان و جامعه است و محورهای اساسی توسعه منابع انسانی و ماهیت آن را نیز متناسب با نیاز جامعه و انسان ها تعیین می کند. در توسعه منابع انسانی، همواره بایستی ظرفیت های جدید انسانی را شناخت، تا توسعه قابلیت ها و کیفیت های انسانی به صورت یک فرآیند دائمی انجام شود.
تحقق این امر در گرو بهره‌گیری از فناوری اطلاعات است، چون در فرآیند فناوری اطلاعات دائماً اطلاعات تولید، پردازش، توزیع و مدیریت می‌شود. بنابراین، فناوری اطلاعات زمانی حلال مشکلات خواهد بود که در خدمت توسعه و پرورش انسان ها قرار گرفته و قابلیت های انسانی با هم تلفیق و به توسعه و بهره‌وری منجر گردد.
عصر حاضر را باید تلفیقی از ارتباطات و اطلاعات دانست. عصری که بشر در آن بیش از گذشته خود را نیازمند به داشتن اطلاعات و برقراری ارتباط برای کسب اطلاعات مورد نیاز می باشد. امروزه با در اختیار داشتن فناوری اطلاعاتی و ارتباطی مختلف و پیشرفته، امکان برقراری سریع ارتباط و تبادل سریع اطلاعات بیش از پیش میسر گردیده است.
افراد در هر کجا که باشند می توانند آخرین اطلاعات مورد نیاز خود را در هر زمینه ای دریافت کنند. تردیدی دراین واقعیت نمی توان داشت که جهان درحالت خیز تازه ای به سمت یک تحول دوران ساز است. جان مایه این تحول در حوزه اطلاع رسانی و دانایی استقرار یافته است.
موتور محرکه اقتصاد توسعه
در حقیقت فناوری اطلاعات به عنوان موتور محرکی در نظر گرفته شده که ضمن به حرکت درآوردن چرخ های شغلی و استخدامی، سبب رشد و پویایی اقتصاد جامعه و ایجاد نوع جدیدی از اقتصاد می شود. اقتصاد دنیای امروز بر پایه نوآوری، خلاقیت و استفاده از دانش به ویژه دانش اطلاعات و ارتباطات استوار است. چنین اقتصادی را اقتصاد مبتنی بر دانش یا اقتصاد دانش محور می گویند.
امروزه تکنولوژی و فن آوری های جدید با حجمی فراوان زندگی و محیط کار ما و حتی ابعاد وجودی ما را تحت تأثیر قرار داده و بشر امروزه بدون فنآوری و بهره گیری از آنها امکان عملی برای ادامه حیات خود ندارد، شتاب انتشار داده ها و آمار و اطلاعات ناشی از عصر دیجیتال و الکترونیک به حدی است که می توان از آن به انفجار اطلاعات تعبیر کرد. جهانی شدن، فنآوری اطلاعات و سرعت تحولات برخی از چالش های عصر جدید هستند.
فناوری اطلاعات و ارتباطات (Information & Communication Technology)، بدون شک تحولات گسترده ای را در تمامی عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی بشریت به دنبال داشته، این فن آوری ها ارتباطات را راحت تر، سریع تر و ارزان تر کرده است و سهم بزرگی در جهانی شدن ارتباطات و اطلاع رسانی داشته است و تأثیر آن بر جوامع بشری به گونه‌ای است که جهان امروز به سرعت در حال تبدیل شدن به یک جامعه اطلاعاتی است.
جامعه ای که در آن دانایی و میزان دسترسی و استفاده مفید از دانش، دارای نقشی محوری و تعیین کننده است، اگر پیشرفت‌های علمی و فنی مخصوصا در حوزه اطلاعات و ارتباطات شکل نمی‌گرفت جامعه اطلاعاتی قابل طرح نبود. از آنجا که در فرایندها و پیشرفت‌های علمی و فنی جبر حاکم است. می‌توان نتیجه گرفت که تحقق جامعه اطلاعاتی یک جبر است، البته این فرایند برای جوامعی پرهزینه است و برای جوامعی دیگر به جای اینکه هزینه ایجاد کند تبدیل به عامل تحقق هدفهای توسعه می‌شود در واقع خود تبدیل به اهرم توسعه می‌شود.
گستره کاربرد و تأثیرات اطلاعات در ابعاد مختلف زندگی امروزی و آینده جوامع بشری به یکی از مهمترین مباحث روز جهان مبدل شده و توجه بسیاری از کشورهای جهان را به خود معطوف کرده است. کشورهای درحال توسعه و ازجمله ایران با موانع ساختاری عمده ای در هم سویی با این تحول دوران ساز قرار دارد. بسیج منابع، سرعت، دقت و همه جانبه نگری در مدیریت رفع این بحران ها، ضرورت هایی است که پیش روی این کشورها قرار دارد.