به گزارش خبرنگار مهر در همدان، نخستین پیوند عضو در ایران به سال 1314 باز می‌گردد اما هنوز هم با گذشت این همه سال، بیش از 70 درصد خانواده‌های افرادی که دچار مرگ مغزی شده‌اند اجازه اهدا عضو را نمی‌دهند و بر همین اساس سالانه 25 درصد از بیماران در انتظار پیوند، جان خود را از دست می‌دهند.
در حال حاضر متوسط اهدا عضو در دنیا 10 تا 20 نفر به ازای هر یک میلیون نفر است و این آمار در کشور از یک و شش دهم نفر در سال 83 به دو و 9 دهم نفر در حال حاضر رسیده است.
انتظار معجزه و شفا برای فرد دچار مرگ مغزی وجود ندارد
مرگ مغزی با هر بیمار کمایی فرق دارد و بیمار مرگ مغزی به بیماری گفته می‌شود که مغز وی به دلیل تروما یا ضرباتی که به سر می‌خورد یا کاهش خون‌رسانی، دچار آسیب جدی است و عملاً مرده و غیرقابل برگشت است و انتظار معجزه و شفا برای فرد دچار مرگ مغزی وجود ندارد.
هماهنگ کننده مرگ مغزی استان همدان در این خصوص: ایران با وجود پیشینه تاریخی در زمینه کمک به همنوع متأسفانه از نظر اهدای عضو در مرگ مغزی در مقایسه با شاخص‌های جهانی آمار پایینی دارد.
دکتر مجید حمیدی گفت: مسئله مرگ مغزی در ایران از نظر مسائل قانونی با ابلاغ رسمی مصوبه‌ای توسط مجلس شورای اسلامی با تأیید شورای نگهبان در سال 81 حل شد و مسائل فقهی و حقوقی آن رفع شده به طوری که اکثر استفتائات از مراجع تقلید استفاده از اعضای فرد دچار مرگ مغزی را جایز شمردند.
اولیای دم و وراث باید از اهدای عضو فرد دچار مرگ مغزی شده، رضایت داشته باشند
وی با بیان در صورت بروز مرگ مغزی فراهم‌آوری اعضای بیمار در هر نقطه از ایران انجام می‌شود، رضایت خانواده برای استفاده از اعضا را مهم دانست و گفت: باید طبق قانون، اولیای دم و وراث از اهدای عضو فرد دچار مرگ مغزی شده، رضایت داشته باشند که بزرگترین چالش در این قسمت است.
هماهنگ کننده مرگ مغزی استان همدان با تأکید بر لزوم عزم همگانی برای فرهنگسازی در زمینه اهدای عضو گفت: این موضوع نیازمند هماهنگی و عزم ملی از طریق جراید، صدا و سیما، روحانیون و ادارات کل است که فرهنگ اهدای عضو را به خوبی ترویج دهند و بحث مرگ مغزی برای مردم روشن شود.
حمیدی با بیان اینکه مسئولان استان همدان باید در رابطه با خانواده‌هایی که اهدای عضو می‌کنند مساعدت کنند، گفت: به خانواده‌های افراد اهدا کننده گفته می‌شود اگر یکی از اعضای خانواده شما نیاز به عضو پیوند داشته باشد آن افراد در اولویت هستند.
حمیدی در پاسخ به سئوالی در خصوص وضعیت اهدای عضو در همدان با اشاره به پذیرش مسئولیت هماهنگ کنده مرگ مغزی استان از دو سال گذشته گفت: سال گذشته حدود چهار مورد رضایت‌گیری انجام شد سال 89 یک مورد رضایت‌گیری انجام شد.
46 مورد مرگ مغزی در همدان به خاک سپرده شدند
وی با بیان اینکه سال گذشته 46 مورد مرگ مغزی در همدان بود که متاسفانه به خاک سپرده شدند، اظهار داشت: تعداد افراد نیازمند پیوند کلیه همدان 45 تا 50 مورد بیشتر نیست و در صوت اهدای کلیه 46 بیمار مرگ مغزی سال گذشته، اگر حداقل رضایت‌مندی 10 نفر کسب می‌شد، 20 نفر با دریافت کلیه نجات پیدا می‌کردند.
هماهنگ کننده مرگ مغزی استان همدان گفت: افراد نیازمند کلیه مجبورند زندگی نباتی داشته باشند حداقل هر هفته سه جلسه و هر بار 3 یا 4 ساعت دیالیز می‌شوند برخی قبل از بیماری نان‌آور و سرپرست خانواده بودند اما اکنون علاوه بر هزینه‌های سرسام‌آور نارسایی کلیه به نوعی سربار خانواده هستند.
وی افزود: بالاترین شاخص آماری اهدای عضو مربوط به کشور اسپانیا و 35 مورد به ازای هر یک نفر است این رقم در کشور‌های اروپایی و آمریکا 25 تا 30 مورد و در کشور ما در سال گذشته 5.2 تا 7.2 بود.
در کشو اسپانیا حدود 80 عضو فرد دچار مرگ مغزی را بر می‌دارند
وی گفت: در کشو اسپانیا حدود 80 عضو فرد دچار مرگ مغزی را بر می‌دارند اما در ایران فعلاً فقط هفت عضو حیاتی شامل دو کلیه، قلب، ریه، کبد، دو قرنیه، پانکراس و نسوج افراد دچار مرگ مغزی برداشته و استفاده می‌شود.
دکتر حمیدی با بیان اینکه پیشرفت زیادی در رابطه با رضایت گیری نداشتیم با اشاره به آیه‌ای از سوره مائده مبنی بر اینکه " نجات جان یک انسان برابر نجات تمام انسان‌ها و کشتن یک انسان همانند کشتن همه آن‌هاست "، گفت: ترس خانواده‌ها از این است که گفته شود فروش اعضای فرد مرگ مغزی شده صورت گرفته است.
وی یادآور شد: جسد فرد مرگ مغزی شده همچون فردی که جراحی شده، به راحتی باز می‌شود و ظریفانه بسته می‌شود و آثار خاصی ندارد و در صورت تمایل اولیای دم فرد بعد از شستشو، غسل و کفن شده برای خاکسپاری تحویل داده می‌شود.
پیوند کلیه‌ها هم‌اکنون در همدان انجام می‌شود
هماهنگ کننده مرگ مغزی استان همدان در خصوص امکانات جراحی و پیوند اعضای همدان گفت: پیوند کلیه‌ها هم‌اکنون در همدان انجام می‌شود ولی با توجه به کشوری بودن سیستم فراهم‌آوری اعضای افراد جوان مرگ مغزی به واحد فراهم آوری اعضای بیماران مرگ مغزی تهران برده می‌شود و فقط کلیه‌ها در همدان برای بیماران نیازمند استفاده می‌شود.
وی در پاسخ به سئوالی در مورد نحوه دریافت کارت اهدای عضو گفت: افراد برای دریافت کارت‌های اهدای عضو می‌توانند به معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی، انجمن بیماران کلیوی و مکان‌های مشخص شده در مراکز آموزشی درمانی شهید بهشتی، بعثت و اکباتان مراجعه کنند.
دکتر حمیدی با اشاره به اینکه اکثر پیوندهای انجام شده موفقیت‌آمیز است، خاطر‌نشان کرد: ما در مراسم افرادی که راضی به اهدا عضو می‌شوند، شرکت کرده و از گذشت و ایثار خانواده‌ها تقدیر می‌کنیم و این عمل خیر‌خواهانه را اجر می‌نهیم.
در همین راستا مدیر انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی استان همدان با تاکید بر اینکه فرهنگ اهدا اعضای بیمار مرگ مغزی در استان همدان نهادینه نشده است، گفت: هنوز به طور درست و کامل فرهنگ اهدای اعضای بیمار مرگ مغزی، در استان همدان وجود ندارد.
هرسال تنها یک پیوند مرگ مغزی در همدان انجام می شود
ابوالفتح میرزایی افزود: سالانه به طور میانگین تنها اعضای یک بیمار مرگ مغزی اهدا شده و به سایر بیماران زندگی می‌بخشد و این در حالیست که تعداد بیماران مرگ مغزی در استان سالانه به طور میانگین 100 نفر است.
وی عنوان کرد: در این مدت تعداد اندکی از بیماران با پیوند کلیه از سوی بیماران مرگ مغزی حیات دوباره یافتند.
فرهنگ اهدا اعضای بیمار مرگ مغزی در همدان نهادینه شود
میرزایی اظهار داشت: چنانچه فرهنگ اهدا اعضای بیمار مرگ مغزی در استان نهادینه شود شاهد نجات بسیاری از بیماران کلیوی و سایر بیماران خواهیم بود.
ابوالفتح میرزایی با اشاره به اینکه بیشترین عمل اهدا عضو، از طریق افراد زنده به زنده صورت می گیرد، افزود: افراد به دلیل نیاز اقتصادی و انگیزه انسان دوستانه ممکن است کلیه خود را اهدا کنند که در این میان دریافت عضو از جسد به مراتب کمتر دیده می شود.
میرزایی با اشاره به اینکه برخی سوانح و تصادفات موجب مرگ مغزی می شود، اظهار داشت: باید به دور از عواطف و احساسات، منطقی تر و واقع گرایانه‌تر عمل کرد چرا که خانواده های افراد مرگ مغزی شده با اهدا عضو این افراد می توانند زندگی را به افراد دیگر تقدیم کنند.
وی اضافه کرد: پیوند از فرد زنده، یک نوع ایده آل نبوده و منطقی نیست که بدن یک فرد زنده را که به هر دلیلی تمایل به اهدا عضو دارد، قصابی کرد.
وی با بیان اینکه در مورد اهدا کلیه با مشکل مواجه هستیم، اظهار داشت: با سعی و تلاش مضاعف باید پیوند کلیه را از مرگ مغزی به طور جدی مورد اجرا قرار دهیم.
اهدا عضو نیاز به فرهنگ سازی دارد
وی با بیان اینکه اهدا کلیه از جسد و مرگ‌های مغزی، نیاز به فرهنگسازی دارد، عنوان کرد: اگر بتوان مسئله مرگ مغزی را به خوبی در بین مردم جا انداخت، می توان به نقطه ای رسید که آمار افراد موجود در لیست نیازمند به کلیه، کاهش چشمگیری یابد.
وی در رابطه با ویژگی افرادی که پیوند کلیه انجام می دهند نیز اظهار داشت: این افراد باید از هرگونه بیماری‌های جانبی به ویژه نارسایی قلب و انواع عفونت‌ها و بیماری‌هایی مانند سل، هپاتیت و ایدز به دور باشند چراکه افراد مبتلا به نارسایی قلب توانایی پنج ساعت بیهوشی را ندارند و این افراد در صورت رفع بیماری در لیست پیوند قرار می‌گیرند.
هزینه پیوند کلیه کمرشکن است
وی با اشاره به هزینه پیوند کلیه اظهار داشت: فرد بیمار باید به طور میانگین مبلغ پنج میلیون تومان را به فرد اهدا کننده بپردازد و هزینه انجام آزمایشات، داروها و بسیاری از هزینه‌های دیگر را نیز متقبل شود.
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه سیستم دفاعی بدن، پیوند عضو انجام شده را بیگانه تلقی می‌کند و به آن حمله‌ور می‌شود و در نتیجه پیوند را پس می زند، باید این افراد تحت کنترل پزشک باشند.
وی بیان داشت: نیاز افراد دیالیزی مطابق با خدمات نیست چرا که نیاز آنها زیاد و خدمات ما محدود است.
10 هزار همدانی کارت اهدا عضو دارند
وی همچنین در مورد صدور کارت اهدا عضو اظهار داشت: در حال حاضر 10 هزار نفر کارت اهدا عضو دارند که دریافت این کارت نیاز به موافقت و رضایت خانواده‌های افراد متقاضی دارد.
یکی از متخصصان عمل پیوند از بیمار مرگ مغزی نیز در خصوص ضرورت فرهنگسازی این امر در جامعه گفت: علی رغم اینکه تبلیغات در زمینه اهدا عضو صورت می‌گیرد اما اکثر مردم از مرگ مغزی و اهدا عضو اطلاع چندانی ندارند یا اطلاعات آنها غلط است.
باورهای غلط مردم در کاهش اهدا عضو از مرگ مغزی تاثیرگذار است
پریسا انتظاری اظهار داشت: باورهای غلط مردم در عدم رضایت خانواده‌ها به اهدا عضو اعضای مرگ مغزی شده، تاثیرگذار است که با فرهنگسازی و اطلاع‌رسانی درست برطرف می‌شود.
وی ادامه داد: تصور مردم مبنی بر زنده شدن فرد مرگ مغزی، باور بسیار شایعی است زیرا گاهی اوقات در رسانه‌ها اعلام می‌شود که یک مرگ مغزی در یک کشور پس از چند ماه بیهوشی هوشیار شده، در صورتی که این مورد کما بوده و با فرد دچار مرگ مغزی متفاوت است.
انتظاری تاکید کرد: مردم باید بدانند که مرگ مغزی چیست و برگشت ناپذیر است تا بتوانند به راحتی اجازه دهند اعضای عزیزانشان هنگامی که دچار مرگ مغزی می‌شوند برای نجات جان افراد دیگر نیازمند استفاده شود.
وی ادامه داد: عمده ترین علت کمبود عضو پیوندی و عدم دسترسی آسان به آن، وجود باورها و ظهور نگرش های نادرست عمومی در رابطه با اهدای عضو است.
در مرگ مغزی، خون رسانی به مغز متوقف می شود
انتظاری توضیح داد: در مرگ مغزی، خون رسانی به مغز متوقف شده، اکسیژن رسانی به آن انجام نمی گیرد و مغز تمام کارکرد خود را از دست می دهد و دچار تخریب غیرقابل برگشت می شود.
وی با اشاره به اینکه پس از مرگ مغزی اعضای دیگر از جمله قلب، کبد و کلیه ها هنوز دارای عملکرد هستند اما به تدریج طی چند روز آینده از کار خواهند افتاد، گفت: بیمار مرگ مغزی، صحبت نمی کند، نمی بیند، به هیچ یک از تحریکات خارجی پاسخی نمی دهد و بدون استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی قادر به تنفس نخواهد بود.
مرگ مغزی و کما اشتباه گرفته می شوند
انتظاری اظهار داشت: متأسفانه گاهی دیده شده که بعضی از نزدیکان بیماران، مرگ مغزی را با کما اشتباهی می گیرند، در حالی که کما در واقع یک نوع اختلال در کارکرد مغز است که شخص دچار کاهش شدید سطح هوشیاری می شود و به هیچ یک از تحریکات پیرامونش، پاسخ نمی دهد.
وی گفت: در این حالت شانس بهبودی برای برخی بیماران وجود دارد، در صورتیکه در مرگ مغزی بهبودی بیمار غیرممکن و مرگ وی ظرف چند روز حتمی است.
با این تفاسیر باید در راستای فرهنگسازی دیگران را به اهدا عضو عزیز مرگ مغزی شده تشویق و ترغیب کنیم تا اگر خود یا خانواده خویش هم گرفتار آمدیم به آسانی با پیوند عضو حیات دوباره یابیم.