به گزارش خبرنگار مهر، خراسان شمالی با داشتن 18 هزار هکتار تاکستان و تولید سالیانه 180 هزار تن انگور، حدود 9 درصد انگور کشور را تولید می‌کند.
به طور قطع هر کسی که حتی یک بار در فصل تابستان و اوایل پاییز گذرش به خراسان شمالی افتاده باشد در حاشیه جاده‌های این استان، بساط انگور فروشان کنار جاده‌ای را دیده است، کشاورزانی که به علت قیمت پایین خرید انگور در میدان‌های میوه و تره بار، اقدام به فروش کنار جاده‌ای آن می‌کنند.
اگر از بحث خطرناک بودن فروش در کنار جاده‌ها و افزایش احتمال تصادف با وسائط نقیله بگذریم (موضوعی که سبب شده زمزمه‌هایی مبنی بر ممنوعیت این نوع فروش نیز به گوش برسد) غالب کشاورزان علت اصرار بر فروش انگور در کنار جاده‌ها را قیمت بسیار پایین خرید انگور توسط واسطه گران و میدان‌های میوه و تره بار اعلام می‌کنند.
علت تنزل قیمت انگور در فصل برداشت آن در خراسان شمالی تنها به قانون عرضه و تقاضای بازار بستگی ندارد چرا که می‌توان با اعمال مدیریتی صحیح از کاهش قیمت شدید آن جلوگیری کرد و باغدارانی را که یک سال تمام برای به بار نشستن باغ خود زحمت کشیده‌اند را ناامید نکرد.
کارشناسان کشاورزی مهمترین مشکلات تاکداران خراسان شمالی را نبود سردخانه، نبود مراکز فرآوری، عدم خرید تضمینی محصولات تولیدی و سلطه واسطه گران و دلالان بر بازار خرید ذکر می‌کنند.
این مشکلات هیچ گاه از دید مسئولان و متولیان استان پنهان نبوده چرا که آنان تقریبا در هر جلسه و نشستی چه مرتبط و چه غیرمرتبط بر راه اندازی مراکز فرآوری محصولات کشاورزی، مراکز سورتینگ، تکیمل زیرساخت‌های مورد نیاز و ... تاکید کرده و از عزم راسخ خود برای حل مشکلات گفته‌اند تاکیداتی که گویا پس از بیرون رفتن از اتاق جلسات از فکر و ذکر مسئولان بیرون می‌رود.
وعده‌های سر خرمن!
سال گذشته جشنواره انگور در خراسان شمالی برگزار شد به این امید که مشکلات تاکداران استان تا حدودی رفع شود و علاوه بر آن مراکز فرآوری و تولید محصولات ثانویه نیز در استان راه اندازی شود.
استاندار پیشین خراسان شمالی که همواره داد حمایت از کشاورزان را سر می داد و با وجود تحصیل در رشته فنی خود را در حد یک کارشناس ارشد کشاورزی می دانست در زمان برگزاری این جشنواره آن را آغارگر فصل سر و سامان دادن به وضعیت انگور خراسان شمالی اعلام کرد.
ابوطالب شفقت در این جشنواره گفت: شناسایی روش های کار و اصلاح روش‌های تولید انگور و همچنین استفاده از دانش و پیوند میان نیروهای تحقیقاتی و نیروهای عمل از اهداف برگزاری این جشنواره است.
نماینده عالی دولت در خراسان شمالی همچنین معرفی گونه‌های مختلف انگور تولیدی استان و تجلیل از باغداران نمونه را از دیگر اهداف این جشنواره برشمرد و گفت: باید با افزایش ارزش محصولات کشاورزی حاصل دسترنج کشاورزان نصیب خود آنان شود.
وی همچنین بر صنعتی کردن تولید انگور و محصولات جانبی آن اعم از؛ شیره انگور، پودرغوره، آب غوره، کنسانتره، آب انگور، مارمالاد، اتانول، خمیره، روغن دانه انگور، کشمش و ... تاکید کرد.
شفقت یادآور شد: با وجود آنکه مساحت خراسان شمالی 7/1 درصد کل کشور است لیکن میزان تاکستان‌های استان 4/5 درصد تاکستان‌های کشور بوده و سهم این استان در تولید انگور 8/9 درصد تولید انگور کشور است.
وی تصریح کرد: بر اساس آمار این استان به لحاظ میزان تولیدات انگور در رده استان‌های پنجم کشور قرار دارد، که باید از این ظرفیت به بهترین شکل استفاده شود.
استاندار خراسان شمالی با بیان اینکه خراسان شمالی در آستانه جهش پرشتاب اقتصادی دانست و گفت: استان هم اینک از هر لحاظ آماده سرمایه‌گذاری بوده، از این رو از تمام افرادی که به این آب و خاک وابستگی دارند انتظار می‌رود تا در تحول اقتصادی خراسان شمالی مشارکت کنند.
وی بر مشارکت بیشتر دانشگاه‌ها برای توسعه اقتصادی استان تاکید کرد و گفت: جهش در اقتصاد کشاورزی استان بیشتر از سایر بخش‌های اقتصادی بوده و نقش دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و سازمان جهاد کشاورزی در تحول این حوزه پر رنگ‌تر از سایر حوزه‌های استان است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در این جشنواره با اشاره به تولید سالانه 183 هزار و 300 تن انگور در سطح تاکستان‌های خراسان شمالی گفت: انگورهای این استان شامل؛ 27 گونه بوده که در کشور از مرغوبت بالایی برخوردار است.
ابوالفضل یاوری میزان تولید انگور مازاد بر مصرف در خراسان شمالی را 100 هزار تن اعلام کرد و گفت: بخش عمده‌ای از این تولیدات به سایر استانها انتقال می‌یابد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی با اشاره به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های انگور در این استان نسبت به حمایت از سرمایه گذاران برای ایجاد واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی در خراسان شمالی اعلام آمادگی کرد.
کشاورزانی که نه راه پس دارند و نه پیش
با وجود اینکه باغداران خراسان شمالی در سال‌های گذشته تجربه تلخ کاهش قیمت انگور را با تمام وجود خود حس کرده بودند باز هم در سال جاری بیل‌های خود را برداشته و نوبت آب خود را از میراب روستا پرسیدند.
آن‌ها که نه راه پس داشتند و نه راه پیش به همراه یکدیگر «باغ کولی» کردند و تمام عشق و علاقه خود را به پای درختان انگوری ریختند که تنها امید خانواده چند نفره شان بود.
امسال نیز در خراسان شمالی از مدتی دیگر محصول حدود 18 هزار هکتار از باغات انگور آماده برداشت می‌شود و کشاورزان منتظر دریافت مزد زحمات شبانه روزی خود خواهند بود.
البته برداشت انگور پیش رس در این استان آغاز شده و هم اکنون نیز در مناطق گرمسیر خراسان شمالی کشاورزان مشغول برداشت هستند.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار مهر، عنوان کرد: برداشت انگور پیش رس از سطح حدود 500 هکتار از تاکستان‌های خراسان شمالی آغاز شده است.
حیدر نامور با بیان اینکه حدود 3 درصد تاکستان‌های خراسان شمالی زیر کشت گونه‌های پیش رس انگور رفته است، تصریح کرد: بر این اساس برداشت گونه‌های انگور یاقوتی، عسگری و لعل در سطح تاکستان‌های استان در چند روز اخیر آغاز شده است.
نامور میزان تولید این گونه‌های انگور را در سال زراعی جاری حدود 4 هزار تن ذکر کرد و افزود: غالب تولیدات این تاکستان‌ها به صورت تازه خوری در داخل استان مصرف می‌شود.
وی صریح کرد: بیشترین سطح باغات انگور پیش رس در خراسان شمالی مربوط به شهرستان‌های جاجرم، اسفراین و بجنورد است.
این مسئول در ادامه در مورد سطح کل تاکستان‌های خراسان شمالی اظهار داشت: در این استان 18 هزار هکتار تاکستان وجود داشته که غالب آن زیر کشت گونه‌های انگور کلاهداری و بیدانه سلطانی رفته است.
وی با بیان اینکه غالب باغات انگور استان به صورت آبی کاشت و نگهداری می‌شوند، اضافه کرد: 12 هزار هکتار از تاکستان‌های استان آبی و 6 هزار هکتار نیز به صورت دیم کشت شده‌اند.
نامور گفت: بیشترین سطح زیر کشت انگور در خراسان شمالی به ترتیب در شهرستان‌های بجنورد، فاروج، شیروان، اسفراین، مانه و سملقان و ... قرار دارد.
وی افزود: پیش بینی می‌شود در سال زراعی جاری در مجموع حدود 190 هزار تن انواع انگور از تاکستان‌های خراسان شمالی برداشت شود.
به گفته نامور حدود 115 تن از انگور برداشت شده در استان از تاکستان‌های آبی و 75 تن نیز از باغات دیم برداشت خواهد شد.
وی تصریح کرد: برداشت گونه‌های انگور کلاهداری و بیدانه سلطانی از شهریور ماه سال جاری در خراسان شمالی آغاز می شود که انگور کلاهداری این استان به مدت طولانی در سردخانه‌ها و انبارها قابل نگهداری است.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی تصریح کرد: این استان از نظر سطح کشت انگور رتبه پنجم و از حیث میزان تولید آن رتبه ششم کشور را دارد.
نشان دادن در باغ سبز به باغداران انگور
با وجود تمام این وعده و وعیدهای مسئولین استان مبنی بر رفع برخی مشکلات تاکداران و ایجاد صنایع تکمیلی و فرآوری محصول انگور در خراسان شمالی عملا پس از گذشت 8 سال از تاسیس استان و یک سال نیز از زمان برگزاری جشنواره انگور یعنی نقطه عطف حل مشکلات باغداران انگور، اتفاق خاصی در این زمینه رخ نداده است.
استاندار خراسان شمالی تغییر کرد و برنامه‌های تراوش شده از ذهن آرزوگر او نیز همراه او خراسان شمالی را ترک کرد.
باز هم سر کشاورزان و باغداران استان بی کلاه ماند، باز هم کشاورزانی ماندند که با آغاز فصل برداشت، دلهره تنزل قیمت انگور یک لحظه رهایشان نمی‌کند، کشاورزانی که می‌دانند باید همانند سال‌های گذشته چشم امیدشان به خودروهای عبوری باشد و مسافرانی که با دلی خوش و لبی خندان چند کیلو از محصول پروده شده با خون دل و زحمات یک ساله‌شان را خواهند خرید و انعامی نیز به کشاورززاده کوچک سیه چرده کنار بساط فروش خواهند داد.
آنان می‌دانند و تجربه چندساله نیز به آنان ثابت کرده که هر جا بروند آسمان همیشه همین رنگ است، مهم نیست چه کسی داد سخن در حمایت از آنان سر داده باشد آنچه مهم است این است که باغ انگورشان در حال خشکیدن است و چشمه‌های امیدشان نیز دیگر نشانی از جوشش ندارد.
آنان می‌دانند که دیگر کارشان از گریه گذشته است و به قول یغمای جندقی: گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله ما است/ آنچه البته به جایی نرسد فریاد است.