در این مقال به طور مختصر پاره ای از مهمترین ادوار زندگانی امام علی (ع) را بررسی خواهیم کرد. همین شخصیت والای اوست که کسی چون "جرج جرداق" مسیحی را آنچنان شیفته ی خود میسازد تا کتابی بنویسد با عنوان «علی (ع) صدای عدالت انسانی» و در سطر سطر کتاب خویش علی (ع) را بستاید.
گنجینه پایان ناپذیر زندگانی ائمه از سلوک ورفتار معنوی آنان تا شیوه ی مبارزاتی وحکومتیشان سرمایه ای است بس گرانمایه وعظیم هرچند در گزارشی کوتاه مجالی وافر برای بیان جزء جزء زندگانی حضرت وجود ندارد، اما به طور مختصر پاره ای از مهمترین ادوار زندگانی وی را بررسی خواهیم کرد.
از لحاظ محیط خانوادگی فاطمه بنت اسد مادر امام علی (ع) بوده است. تولد وی در کعبه اتفاق افتاده وبه دلیل وضعیت بد اقتصادی ومعیشتی پدر در خانه عموی خویش عباس ودر کنار پیامبر (ص) تربیت یافت. نخستین افتخار وی بلاشک سبقت گرفتن او در ایمان وپذیرفتن اسلام است که قرآن کریم در آیه 11سوره حدید به صراحت بر این امر صحه می گذارد.
حضور در بیش از 25 غزوه هم چون بدر، خندق، خیبرو.....در زمان پیامبر (ص) نشان از شجاعت بی بدیل امام علی(ع) دارد که اوج این رشادت وایمان قلبی در جنگ احزاب به نمایش گذاشته شد. پس از در گذشت پیامبر (ص) ودر جریان ماجرای رهبری جامعه اسلامی با آن که در غدیر وحجته الوداع پیامبر وی را جانشین خود اعلام کرده بود با بر پا شدن حادثه ای چون سقیفه مسیر خلافت اسلامی تغییر یافته وحضرت از اداره امور مسلمانان به دور ماندند.
امام (ع) در خطبه شقشقیه نسبت به سکوت و مدارای خویش در خصوص پایمال شدن حقشان میفرمایند: «من ردای خلافت را رها ساختم و دامن خود را از آن در پیچیدم زیرا دیدم بردباری وصبر به عقل وخرد نزدیکتر است، لذا شکیبایی ورزیدم. ولی به کسی میماندم که خار در چشم واستخوان در گلو دارد زیرا با چشم خود میدیدم که میراثم به غارت میرود».
علی (ع) پس از دور شدن از حاکمیت به کارهایی دیگر از جمله موارد ذیل پرداختند. عبادت وبندگی خدا، تفسیر قران، بیان احکام شرعی، پاسخ به پرسشها، تربیت وپرورش گروهی، وحتی در پاره ای موارد یاری رساندن به خلافت، که حاصل این موارد در نهج البلاغه وآیین حکومت داری ایشان قابل ملاحظه است.
گرچه پس از چندی جامعه به ظرفیت وجودی علی (ع) پی برد و از او برای پذیرش خلافت دعوت کردند، اما در طی 4سال وچند ماه حکومت نیز از دسیسه ها در امان نماندند. در این مدت در سه جبهه اعم ازنبرد با ناکثین (طلحه زبیر وعایشه )، نبرد با قاسطین (شام ومعاویه)، ونبرد با مارقین (خوارج) به نبرد پرداختند.
علی (ع) سرانجام در رمضان سال 40 هجری در سحرگاه با ضربه ابن ملجم مرادی به شهادت رسید.
به راستی علی (ع)ائمه ای از ائمه ی پروردگار و فردی دانشمند، متفکر، ادیب فرمانروا و راهبر بود. شخصیتی که در فلسفه، حکمت، فقه و اصول کلام وعرفان سرآمد است واز همه والاتر عبد خداوند و کمال حقیقی وصول به پروردگار میباشد. کسی که عبادت وبندگی خدا را تا جایی انجام میدهد که امام سجاد (ع) با آن همه عبادت وتهجد عبادات خود را در برابر عبادت علی (ع) ناچیز میداند.
......................
زهرا سمیعی