به گزارش خبرنگار مهر، آذربایجان غربی در موقعیت جغرافیایی ممتاز و منحصر به فردی واقع شده که این موقعیت استان دسترسی آسان کشورمان را به بازارهای جهانی فراهم آورده، راههای زمینی ارتباط با اروپا از طریق جاده و ریل همچنین مبادی اصلی ورود و خروج زمینی کالا و مسافر از کشور به اروپا و بالعکس در آذربایجان غربی واقع بوده و زیر ساخت هایی که متناسب با این امور در استان ایجاد شده در کنار مزیت های کم نظیر جغرافیایی و اقتصادی آذربایجان غربی را به یکی از کانونهای مهم تجارت و صادرات کشور تبدیل کرده است.
برای تبدیل قابلیت ها و زیر ساختهای اقتصادی و بازرگانی آذربایجان غربی به فرصتهای توسعه، در طول برنامه چهارم توسعه کشور برنامه های خاصی در زمینه ایجاد مناطق ویژه اقتصادی و صنعتی، تقویت زیر ساختهای ارتباط زمینی و ریلی و اختصاص تسهیلات و تشویق های ویژه به سرمایه گذاران صورت گرفته که ثمرات این برنامه ها هم اکنون قابل مشاهده است.
فعالیت 9 گمرک و 7 بازارچه مرزی بخشی کوچک از پتانسیل صادراتی
وجود 9 گمرک فعال که در نوار مرزی شمال و غرب آذربایجان غربی هستند در کنار فعالیت بازارچه های مرزی افق های روشنی را در زمینه صادرات و توسعه روابط اقتصادی بین المللی ایجاد کرده، با اجرای سیاست و برنامه های مربوط به تقویت صادرات کالاهای غیر نفتی در سالهای اخیر ارزش کل صادرات از مبادی مرزی استان همواره سیر صعودی داشته است.
عمده کالاهای صادراتی آذربایجان غربی شامل کنسانتره، آبمیوه، محصولات غذایی، سیب، انگور و کشمش می باشد که بیش از 70 درصد ارزش کل صادرات استان را به خود اختصاص داده اند و اقلام عمده وارداتی استان محدود به ماشین آلات صنعتی و مواد اولیه شیمیایی است.
در کنار گمرکات رسمی بازارچه های مشترک مرزی هم نقش مهمی در مبادلات اقتصادی فرامرز و صادارت کالا بر عهده دارند این بازارچه ها با توافق کشورهای ذی نفع در نقاط صفر مرزی تشکیل شده اند و هدف از فعالیت آنها هدایت و توسعه فعالیتهای اقتصادی در استانهای مرزی، افزایش سطح رفاه در زندگی مرزنشینان، ایجاد اشتغال و جلوگیری از قاچاق کالا در مناطق مرزی است.
آذربایجان غربی دارای هفت بازارچه مشترک مرزی در مناطق تمرچین پیرانهشر، کیله سردشت، صنم بولاغی پلدشت، ساری سو ماکو، رازی خوی، ناویه خان اشنویه و سروی ارومیه است که با مجوز وزارت بازرگانی سالانه تا سقف 70 میلیون دلار مبادله اقتصادی در آنها صورت می گیرد فرمانداری ها مسئولیت بازارچه های مشترک مرز را بر عهده دارند و روند صادرات و واردات کالاها در آنها با نظارت گمرک و سازمان بازرگانی صورت می گیرد.
هم اکنون 50 تعاونی مرزنشینان با یک هزار و 500 نفر عضو صادرات و واردات کالا را در بازارچه های مرزی مشترک آذربایجان غربی بر عهده دارند و فعالیت آنها زمینه ساز فراهم شدن نیازهای مردم مرزنشین، کاهش قاچاق کالا و بهبود نسبی وضعیت معیشتی ساکنان مناطق مرزی شده است.
زیر بناها و امکانات حمل و نقل آذربایجان غربی ظرفیت جابجایی سالانه یک و نیم میلیون تن کالا را دارند که این ظرفیت در نتیجه فعالیت بالغ بر هفت هزار و 200 وسیله نقلیه در قالب 75 شرکت حمل و نقل، 90 موسسه باربری و 10 پایانه مسافر بری است.
زیرساختهای راه و ترابری برای توسعه صادرات فراهم است
تسهیلات اختصاص یافته در جهت تجهیز ناوگان حمل و نقل استان از جمله خرید کامیون های یخچالدار و تکمیل جاده های ترانزیتی سرو و رازی آذربایجان غربی را به نحو چشمگیری افزایش داده، بهره مندی از 12 هزار کیلومتر جاده، 103 کیلومتر راه آهن و دو فرودگاه امکانات نسبتا مساعدی را از نظر راه و ترابری در آذربایجان غربی فراهم کرده است.
احداث بزرگراه تبریز- بازرگان و بزرگراههای ارومیه- سرو، خوی- قطور، شهید کلانتری و راه آهن ارومیه- مراغه از برنامه های جاری راه و ترابری در آذربایجان غربی است که بهره برداری از آنها زیر بناهای آذربایجان غربی در زمینه حمل و نقل به صورت چشمگیری تقویت کرده است.
یکی از مهمترین راههای گسترش تجارت خارجی و قوام بخشیدن به روابط اقتصادی فرامرزی بر پایی نمایشگاههای بین المللی است. استان آذربایجان غربی به سبب داشتن مزیت های طبیعی و جغرافیایی می تواند به کانون نمایشگاههای تجاری منطقه آسیای میانه، عراق، ترکیه و کشورهای اروپایی و عربی تبدیل شود این استان در حال حاضر دارای یک مکان دائمی برای نمایشگاههای بین المللی که در پارک جنگلی ارومیه قرار دارد.
توسعه و تقویت زیر ساخت های تولید و صادرات در آذربایجان غربی، در سفرهای هیئت دولت به استان مورد توجه قرار گرفت که احداث نمایشگاه بین المللی استان در مکان جدید به وسعت 100 هکتار و ایجاد پایانه صادراتی میوه و تره بار در شهرستان ارومیه از مصوبات این سفر بود.
احداث شهرکهای صنعتی در کنار شهرهای استان و انتقال صنوف آلاینده به آنها، ایجاد فروشگاههای بزرگ زنجیره ای، میادین مکانیزه میوه و تره بار، توسعه تشکل های صادراتی، ایجاد مراکز کسب وکار الکترونیکی، ایجاد منطقه آزاد تجاری در ماکو و منطقه ویژه اقتصادی در سلماس و احداث مرکز آموزش و پژوهشکده بازرگانی از دیگر برنامه های توسعه و تقویت تولید و صادرات در آذربایجان غربی است.
شکل گرفتن تفکر و نگرش محوریت صنعت در توسعه استان و اجماع نظر در این خصوص می تواند نقش عمده ای در به وجود آمدن فضای کسب و کار و مهیا شدن زمینه های فرهنگی توسعه صنعتی ایفا کند، هم اکنون در بالغ بر یک هزار و 795 واحد صنعتی فعال آذربایجان غربی بیش از 36 هزار نفر اشتغال یافته اند و اجرای طرح هایی عظیم مانند مجتمع های پتروشیمی، کارخانه های سیمان و قند و مجتمع های فولاد افق های روشن تری را در این زمینه ترسیم کرده اند.
امکانات و امتیازات آذربایجان غربی در زمینه تولید و صادرات با فعلیت بخشیدن به ظرفیت های موجود و بهره وری کامل از شرایط و زمینه های موجود به شکوفایی کامل خواهد رسید هم اکنون فرصت های سرمایه گذاری فراوانی در بخش صنعت، معدن، امور دام، کشاورزی، امور زیربنایی، مسکن و ساختمان، گردشگری و شیلات استان وجود دارد که شناسایی و شناساندن آنها و جذب سرمایه گذاران و کارآفرینان هر کدام از این فرصت ها را به مجموعه ای ارزشمند از دستاوردهای اقتصادی، تولیدی و اجتماعی تبدیل کند.
اجرای طرح ساماندهی پایانه های مرزی آذربایجان غربی
مدیر کل حمل و نقل و پایانه های آذربایجان غربی از اجرای طرح ساماندهی پنج پایانه مرزی فعال آذربایجان غربی با هدف ارتقا سطح کیفی خدمات طی امسال خبر داد و افزود: تکمیل سالن مسافربری پایانه مرزی تمرچین پیرانشهر در مرز ایران و عراق، آغاز مرحله دوم عملیات عمرانی پایانه مرزی بازرگان شامل دیوار کشی، زیباسازی، ساماندهی دره مابین سالن تجاری و مسافربری پایانه مرزی بازرگان از جمله این طرحها است.
بابک طالبی اجرای عملیات اجرایی طرح جامع ساماندهی نقطه صفر مرزی و ایجاد مجموعه پیش ساخته مسافری در پایانه مرزی پلدشت را از دیگر طرحهای ساماندهی پایانه مرزی آذربایجان غربی طی امسال عنوان کرد و گفت: سال گذشته عملیات محوطه سازی و دیوار کشی سایت موقت با اعتبار شش میلیارد ریال و ساخت مجموعه موقت تجاری با اعتبار سه میلیارد ریال به اتمام رسید.
وی عنوان کرد: پیگیری اجرای طرح جامع توسط سرمایه گذار خارجی و داخلی، راه اندازی بخش تجاری در پایانه مرزی رازی و تعیین تکلیف واگذاری کارهای به جا مانده از طرح جامع شامل سالن مسافری، تکمیل محوطه و تاسیسات زیر بنایی از سایر اقدامات این بخش است.
طالبی از اختصاص 160 میلیارد ریال اعتبار برای اجرای طرحها با هدف ارتقا کیفی، توسعه خدمات و تسهیل در روند امور در پایانه های مرزی خبر داد و اظهار داشت: امسال بخش بزرگی از عملیات عمرانی در پایانه های مرزی به اتمام می رسد.
وی ادامه داد: پایانه‌های مرزی بستر توسعه اقتصادی و دستیابی به زمینه های توسعه پایدار از طریق جابجایی کالا و مسافران بین المللی محسوب شده و بهره برداری از طرحهای عمرانی در مبادی ورودی و خروجی در افزایش تعاملات با کشورهای همسایه، ایجاد اشتغال پایدار، رشد درآمدهای ارزی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی تاثیربسزایی دارد.
مدیر کل حمل و نقل و پایانه های مرزی آذربایجان غربی از اتمام عملیات عمرانی طرح توسعه پایانه مرزی بازرگان طی سال جاری خبر داد و عنوان کرد: پایانه مرزی بازرگان بدلیل قرارگرفتن در مسیر کریدورهای مهم بین المللی اهمیت بسیاری داشته و بعنوان شاهراه اصلی زمینی کشور برای ارتباط با اروپا محسوب می شود.
طالبی با بیان اینکه امسال پرونده عملیات اجرایی این پایانه مرزی بسته می شود، ادامه داد: اجرای عملیات باقیمانده مرز بازرگان شامل محوطه سازی، اجرای روسازی بتنی، احداث سرویس بهداشتی و منبع آب با اعتبار بالغ بر 48 میلیارد ریال طی نیمه اول سال 91 به اتمام می رسد.
وی در ادامه افزود: پیگیری کارهای باقیمانده فاز 2 پایانه مرزی بازرگان جهت برگزاری مناقصه و شروع عملیات فاز 2 در سال 91 شامل ساماندهی دره، روسازی بتنی منطقه فریز شده تجاری، اجرای آسفالت جاده مسافری، دیوار کشی و اصلاح دیوار جاده مسافری در دست اقدام است.
وی با اشاره به موقعیت ویژه پایانه مرزی تمرچین نیز اظهار داشت: این مرز در مقایسه با سایر مرزهای استان از جایگاه خاصی برخوردار بوده بطوریکه با وجود محدودیت در ساخت و ساز ها و موقعیت جغرافیایی، روزانه پذیرای حجم زیادی از ناوگان حمل و نقل مسافری و باری است.
طالبی با بیان اینکه این موضوع توجه بیشتر به کیفی سازی خدمات، اعمال مدیریت مطلوب برای تسهیل روند تردد و تعامل بیش از پیش با مجموعه های مستقر در مرز را ضروری می کند، ادامه داد: برای تغییر مسیر انتقال کالاهای ترانزیتی به کشور عراق از طریق مرز تمرچین اقدامات زیادی انجام شده که حفظ این جایگاه و ارتقا آن باید در اولویت کاری همه مدیران دستگاههای ذیربط باشد.
ساماندهی نزدیکترین جاده ارتباطی ایران و اروپا
فرماندار خوی از اتمام عملیات بهسازی و آسفالت نزدیکترین محور ارتباطی ایران و ترکیه از طریق مرز رازی خبر داد و افزود: جاده خوی- رازی به عنوان نزدیکترین مسیر ارتباطی ایران به ترکیه 64 کیلومتر طول داشته که 92 درصد کارهای بهسازی و آسفالت این جاده در 3 قطعه با 200 میلیارد ریال اعتبار به پایان رسیده است.
غلامحسین عماری با بیان اینکه عملیات آسفالت قطعه چهارم و پایانی جاده بین المللی خوی- رازی بطول 5 کیلومتر تکمیل و آماده بهره برداری شد، اظهار داشت: در راستای برقراری ارتباط بهتر از این جاده به ساخت 4 پل غیر هم سطح هم نیاز است که وزیر مسکن و شهرسازی در سفر خود به شهرستان خوی برای ساخت این پلها و تامین اعتبار 120 میلیارد ریالی مورد نیاز آن قول مساعد داده است.
راه اندازی سامانه هوشمند و تجهیز گمرکات به سگ مواد یاب
ناظر گمرکات آذربایجان غربی از راه اندازی سامانه هوشمند یکپارچه ترانزیت کالا در بازرگان فعالترین گمرک کشور در مرز ایران و ترکیه خبر داد و افزود: گمرک بازرگان بعد از گمرکات شهید رجایی بندرعباس، بوشهر و تهران چهارمین گمرک ایران و نخستین گمرک آذربایجان غربی بوده که به این سامانه تجهیز می شود.
هاشم سیداحمدی با بیان اینکه سامانه هوشمند ورود و خروج کالا که در اجرای طرح گمرکان نوین کشور ایجاد شده یکی از سامانه های کار آمد و موثر گمرکی است، اظهار داشت: با راه اندازی این سامانه همه فرآیندهای توزیع، بارگیری و ورود و خروج کالا به صورت الکترونیکی انجام می شود.
ناظر گمرکات آذربایجان غربی عنوان کرد: این سامانه هوشمند ضمن تبادل اسناد، قابلیت دریافت حواله ورودی کامیونها به صورت الکترونیکی، کاهش تشریفات گمرکی، جلوگیری از قاچاق، روان سازی ترانزیت کالا و ارتقا امنیت را دارد.
ناظر گمرکات آذربایجان غربی از تجهیز گمرکات مرزی استان به سامانه های پیشرفته کنترلی مواد مخدر طی سالجاری خبر داد و عنوان کرد: این تجهیزات شامل ایکس‌ری و سگ‌های موادیاب بوده که در این راستا هم اکنون چهار دستگاه ایکس ری در گمرک بازرگان مستقر شده و از چهار قلاده سگ موادیاب در گمرکات بازرگان و ارومیه استفاده می‌شود.
به هر روی با توجه به موقعیت ویژه و خاص آذربایجان غربی با دارا بودن پتانسیلها و ظرفیتهای بالقوه در حوزه تجارت مرزی و لزوم بهره گیری از آنها برای ایجاد اشتغال برای مرزنشینان با وجود اجرای طرحهای ساماندهی گمرکات و تجهیز آنها به آخرین فناوریهای نوین نیازمند برنامه ریزی دقیق برای بهره مندی کامل از این ظرفیت هستند.