داریوش معمار مدیر اجرایی نشر بوتیمار که درباره شرایط ناشران و قیمت کاغذ با خبرنگار مهر گفتگو میکرد، در ابتدای گفت: خواه ناخواه دچار وضعیت فعلی در زمینه قیمت کاغذ، زینک، چاپ، عکس و ... میشدیم. مساله فقط زمان بود. یعنی ممکن بود این وضعیت یک سال پیش یا یک سال دیرتر رخ بدهد. دلیل به وجود آمدن چنین شرایطی هم این است که قیمت کاغذ در کشورمان واقعی نبود. بلکه سوبسیدی و یارانهای بود. با شرایط فعلی تیراژ کم و عدم دسترسی همه به کتاب، اگر ناشرها بخواهند با روشهای سنتی کار خود را ادامه بدهند، به غیر از ناشران دولتی که در تمام نمایشگاههای استانی شرکت میکنند و دولت هم کتابهایشان را میخرد، باقی ناشران باید با کار خود خداحافظی کنند.
وی افزود: حالا که این موضوع جلوتر افتاده و زودتر با آن روبرو شدهایم، به نظرم اگر ناشران سیاستشان را در قبال نحوه چاپ، عرضه و فروش تغییر ندهند به زودی تعطیل خواهند شد. اگر فرض کنیم ناشران میلیاردر هم باشند، وقتی که داده و فراورده با یکدیگر همخوانی نداشته باشند، کار توجیه اقتصادی نخواهد داشت و مانند خیلی از تولیدیهای دیگر به تعطیلی کشیده خواهد شد. کتاب هم مانند شیر نیست که اگر گران شود، مردم باز هم مجبور باشند آن را بخرند بلکه به راحتی با یک موج گرانی از سبد خرید مردم حذف میشود.
این فعال نشر گفت: پیشنهادی که دارم، رفتن به سمت فروش نسخه الکترونیکی کتاب است. برای علاقهمندی که در ماه 50 تا 60 هزار تومان صرف خرید کتاب میکند، استفاده از یک کتابخوان یا تبلت به صرفهتر است. با استفاده از این تکنولوژی میتوان کتابها را با رمز دانلود و نصب کرد. به این ترتیب قیمت تمام شده کتاب پایین میآید و طبیعی است که به تبعش، قیمت فروش بالا میرود. مثلا یک کتاب برای یک بار نصب، 2 هزار یا 2 هزار و 500 تومان قیمت میخورد و برای دو بار نصب 15 درصد از قیمتش کاسته میشود. به علاوه زمان نصب هم که نامحدود است.
معمار ادامه داد: این یک راهکار است که کارچاپ، عکس، زینک و ... را تعطیل میکند ولی چاپخانهها تعطیل نخواهند شد چون به این ترتیب کتابها هم الکترونیک منتشر میشوند و هم به صورت نسخههای مکتوب به چاپ میرسند. با استفاده از این راهکار، مشکل دسترسی همه به کتاب برطرف خواهد شد و بعد از مدتی تیراژ کتاب میتواند از هزار به 6 یا 7 هزار نسخه برسد. عباس معروفی کتاب جدید خود را در اینترنت به اشتراک گذاشت و این کتاب 70 هزار با دانلود شد. بیش از 30 هزار کاربر هم پول لازم برای دانلود را پرداخت کرده بودند. این یک نشانه است؛ نشانهای از این نکته که جامعه ما برای پذیریش نوع جدیدی از کتاب آماده شده است. همانگونه که ما امروزه ساعتها وقتمان را میگذاریم و مقابل رایانه، سایتهای اینترنتی را مطالعه میکنیم.
مدیر اجرایی نشر بوتیمار گفت: یکی از کارهایی که میتوان انجام داد، مذاکره و گفتگو برای کسب تجربه بیشتر، با ناشرهای بینالمللی است. چون آنها 2 دهه قبل از ما با این بحران روبرو شدهاند. ناشران ما باید به این واقعیت برسند که یکی از امکانات خوب امروز، عرضه در فروشگاههای الکترونیک است. در این زمینه باید به تناسب شرایط اقتصادیمان، ساز و کاری طراحی شود که نه مراکز پخش متضرر بشوند و نه این که راهکارهای مجازی و الکترونیکی بیکار باشند. به این ترتیب کتاب به شهرهای کوچک هم میرسد چون اینترنت دیگر همه جا هست ولی مراکز پخش همه جا و در همه شهرها نیستند.
این شاعر همچنین گفت: در حال حاضر قیمت کتاب در کشور ما واقعی نیست و شکی هم نیست که دولت تنها کاری که میتواند بکند این است که کاغذ سوبسیدی یا یارانهای در اختیار ناشران بگذارد که این کار را هم در حق ناشران خصوصی انجام نخواهد داد. حرف من به دیگر ناشران هم این است که به دنبال کاغذ یارانهای نباشند چون استفاده از کاغذ سوبسیدی یک درمان موقت است. بلکه تنها راه موجود این است که رویه خود را در زمینه چاپ کتاب تغییر بدهند.
وی در پایان گفت: تبلیغ به صورت اینترنتی برای فروش نسخه الکترونیکی کتاب یکی از راههایی است که باید به آن توجه نشان بدهند. دوستان چاپخانهدار ما هم نباید نگران باشند چون شکوفایی کتاب الکترونیک آسیبی به آنها نخواهد زد. انتشار الکترونیکی کتاب، به عنوان یک ضامن میتواند به ناشران کمک کند.