به گزارش خبرنگار مهر، استان همدان به علت تنوع آب و هوا، وجود مراتع وسیع و ییلاقى بودن منطقه براى دامدارى و دامپروری شرایط مناسبی دارد.
شیوه دامدارى در استان بیشتر سنتى است و مجتمعهاى دامدارى صنعتى و نیمه صنعتى نیز گسترش یافته و فعالیتهاى دامدارى شامل نگهدارى و پرورش انواع گاو و گوساله، گوسفند، بز و بزغاله، پرورش انواع مرغ گوشتى، مرغ تخمگذار و بومى است.
بر اساس آمار ارائه شده سال 90 حدود 320 واحد پرورش گاوشیری دارای پروانه بهره برداری، دو هزار و 530 رأس دام مولد و 207 واحد پرورش گوساله گوشتی با ظرفیت 21 هزار و 767 رأس دام در استان همدان وجود دارد که در سال گذشته 33 هزار و 537 تن گوشت قرمز و 438 هزارو 554 تن شیر در استان تولید شده است.
صنعت دامپروری از ظرفیت‌های بارز همدان در درآمد و اشتغالزایی است
پرواضح است که صنعت دامپروری از پتانسیل و ظرفیت‌های بارز استان همدان در بخش‌های مختلف اقتصاد از جمله درآمد و اشتغالزایی است که متأسفانه به دلیل شرایط موجود دامداران استان با مشکلات عدیده‌ای از جمله مشکل نقدینگی، تأمین نهاده‌ها، تفاوت قیمت شیرمواجه اند.
این مشکلات بخشی از مسائل عنوان شده دامداران است که بررسی و رفع آن مدیرعامل و هیئت مدیره اتحادیه مرکزی دامداران ایران و جمعی از مسئولان و اعضای اتحادیه دامداران استان همدان را گردهم آورد.
در این جلسه مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران ایران با بیان اینکه دامداران در سنگر تولید در رشد اقتصادی کشور سهیم هستند، اظهار داشت: در ابتدای انقلاب اسلامی حدود 80 درصد لبنیات ایران از خارج تأمین می‌شد اما امروز به لطف خداوند متعال و همت تولیدکنندگان این بخش با وجود جمعیت 76 میلیون نفری بخشی از این تولیدات صادر می‌شود.
سعید سلطانی با بیان اینکه در کشور یک میلیون و 500 رأس گاو اصیل وجود دارد، افزود: حدود 530 هزار رأس این دام‌ها مولد هستند و باید آنها را حفظ کرد.
مشکلات دامداران به صورت کارشناسانه مطرح و حل شود
سلطانی اضافه کرد: با توجه به اینکه دامداران کشور با مشکلات عدیده‌ای مواجه‌اند، باید مشکلات به صورت کارشناسانه مطرح و حل شود.
وی با اشاره به انعقاد تفاهم نامه اتحادیه مرکزی دامداران با وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: در بررسی موارد این تفاهم نامه نمایندگان اتحادیه‌های استانها حضور داشتند و نظرات کارشناسی در آن لحاظ شده است.
وی یادآور شد: در این تفاهم نامه شرایط برای دامداران صنعتی و سنتی دیده شده است.
مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران ایران ضعف نظارتی را از عوامل مشکلات پیش آمده در این بخش دانست و یادآور شد: دولت وقتی خدماتی را برای تولیدکننده ارائه می‌دهد باید جایگاهی برای آن تشکیل دهد که تشکل‌ها بهترین جایگاه‌ها است.
سعید سلطانی با تأکید بر اینکه تعاونی‌ها باید دو هدف اصلی را دنبال کنند، اظهار داشت: تعاونی‌ها باید نیازها را با قیمت ارزان تهیه کرده و تولید را با قیمت مناسب به فروش برسانند که در این راستا تولیدکننده و مصرف کننده هیچ کدام ضرر نکنند.
دلالان به افزایش قیمت لبنیات دامن می زنند
وی با اشاره به افزایش بی‌رویه قیمت‌های لبنیات و گوشت در بازار توسط دلالان سودجو تأکید کرد: دستگاه‌های نظارتی باید با افزایش قیمت‌ها برخورد جدی داشته باشند و اتحادیه به دنبال تثبیت قیمت است و باید کاری کرد که مردم توان خرید داشته باشند.
سلطانی گرانی‌های اخیر در خصوص گوشت و شیر را حبابی دانست و گفت: این افزایش قیمت‌ها در سال‌های گذشته نیز تجربه شده و قطعاً شکسته خواهد شد.
وی از واردات نهاده‌های دامی خبر داد و با بیان اینکه باید توزیع نهاده‌ها به درستی مدیریت شود، گفت: این نهاده‌ها در اختیار اتحادیه‌ها قرار می گیرد تا در بین تمام دامداران سنتی و صنعتی توزیع شود.
مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران ایران در پاسخ به انتقادهای دامداران مبنی بر اینکه چرا سبوس تنها در تهران توزیع شده است، گفت: دلیل آن قیمت 190 تومانی سبوس بود که استان‌های دیگر قبول نکردند و قرار شده امسال در تمام نقاط کشور با نرخ مصوب کیلویی 250 تومان عرضه شود.
واردات گوشت ضربه‌ای به صنعت دامداری کشور است
سعید سلطانی واردات گوشت را ضربه‌ای به صنعت دامداری کشور دانست و اظهار داشت: در حال حاضر با افزایش نرخ ارز دیگر واردات به صرفه نبوده و باید همه دست به دست هم داده و این مرحله را پشت سر بگذاریم و در راستای حمایت از دامداران داخلی گام برداریم.
سلطانی فعالیت دامداران را با ارزش دانست و گفت: شرکت پشتیبانی امور دام کشور در حال حاضر سویا، جو و ذرت را برای تمامی دامداران اعم از سنتی و صنعتی در اختیار اتحادیه قرار داده است.
رئیس اتحادیه دامداران کشور نیز هدف از تشکیل جلسه با دامداران را رفع مشکلات آنها دانست و گفت: تمام دغدغه‌های دامداران به صورت کارشناسی در سطح ملی مطرح و راهکارهای مورد نظر نیز برای رفع آنها ارائه شده است.
سیروس روستا با اشاره به تحریم‌های اقتصادی اظهار داشت: از سال‌های گذشته حرکت‌هایی در این زمینه انجام گرفته و انتظار می‌رود با اجرای مصوبات، راهکارها مورد اجرا قرار گیرد.
افزایش قیمت‌ها مشکلی را حل نخواهد کرد
روستا به افزایش قیمت شیر نیز اشاره کرد و گفت: این افزایش قیمت‌ها مشکلی را حل نخواهد کرد و باید توان خرید مردم را نیز در نظر گرفت.
وی با بیان اینکه قیمت تمام شده تولید شیر 1100 تومان است، افزود: دامداران به دنبال کمک اقتصادی و تولید ملی هستند و هدف آنها گرانی نیست لذا باید آنها را حمایت کرد و این اقدام به تدریج و گام به گام میسر می‌شود.
یکی از اعضای هیئت مدیره اتحادیه مرکزی دامداران ایران نیز ضمن بیان مشکلات پیش روی دامداران گفت: بهترین راهکار حل مشکلات و راه نجات وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، کشاورزی و اتحادیه دامداران طرح انتزاع اختیار است که این طرح به مجلس ارائه داده شده است.
احمد سلیمانی در این خصوص توضیح داد: این طرح شامل سپردن اختیارات و امکانات برای حمایت از تنظیم بازار محصولات کشاورزی با یک کار کارشناسانه به وزارت جهاد کشاورزی است.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه نمایندگان استانها در مجلس شورای اسلامی نقش به سزایی را در تصمیمات کلان کشاورزی دارند لذا انتظار می‌رود نمایندگان همدان در رأی مثبت این طرح ما را یاری کنند.
سلیمانی عنوان کرد: طرح انتزاع تا حدود دو ماه آینده به مجلس خواهد رفت و در صورت تصویب آن می‌توان مشکلات بخش دامداران را به راحتی حل کرد.
مجموعه های مرتبط با دامداری ها با هم هماهنگ نیستند
رئیس هیئت مدیره اتحادیه دامداران استان همدان نیز عمده مشکلات دامداران استان را نهاده‌ها، تولید و بازار برشمرد و گفت: این سه مورد در اختیار سه وزارتخانه جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت و اداره پشتیبانی قرار دارد که متأسفانه هیچ هماهنگی با هم نداشته و این منجر به بروز مشکلاتی برای دامداران شده است.
امیر کیانی با اشاره به توافقنامه بین اتحادیه و سازمان صنعت، معدن و تجارت در زمینه قیمت شیر اظهار داشت: کارخانه‌های لبنیاتی شیر را با قیمت 930 تومان از دامداران صنعتی خریداری کرده و این قیمت برای دامداران سنتی 700 تومان است که این اختلاف قیمت به ضرر تولیدکنندگان است.
کیانی با بیان اینکه قیمت تمام شده تولید شیر 1100 تومان است، افزود: با توجه به اینکه دولت با تثبیت قیمت 930 تومان قصد ایجاد تعادل در بازار را دارد اما این قیمت با توجه به نرخ نهاده‌ها به ضرر تولیدکننده است.
وجود واسطه‌های سودجو در بازار دام از عوامل گرانی گوشت و شیر است
کیانی وجود واسطه‌های سودجو در بازار دام را از عوامل گرانی گوشت و شیر دانست و گفت: مشکلات دامداران باید به عنوان یک طرح بیان شود نه به عنوان پیشنهاد و اتحادیه مرکزی دامداران ایران نیز باید به اتحادیه‌های زیرمجموعه خود در استانها توجه بیشتری داشته باشد.
رئیس سازمان تعاونی روستایی استان همدان نیز گفت: جایگاه تشکل‌ها و تعاونی‌ها باید در کشور تثبیت و حمایت شود.
رضا عباسی با اشاره به مشکلات دامداران استان همدان اظهار داشت: باید با ارائه تدابیری در راستای حفظ سرمایه‌های دامی استان همدان اقدام شود.
عباسی اضافه کرد: مشکلات و دغدغه قیمت شیر مسئله ای بوده که امروز تشدید شده و باید با برنامه‌ریزی‌های مناسب در سطح کشور برای حل این مشکل اقدام شود، چرا که در استانها به این موضوع سلیقه‌ای نگاه می‌شود و نیاز به تدبیر فرااستانی دارد.
مدیرکل دامپزشکی استان همدان نیز گفت: در بحث تولیدات فرآورده‌های دامی به ویژه شیر چنانچه دولت تدبیر مناسبی به عمل نیاورد در آینده تولید آن با مشکل مواجه خواهد شد.
دولت باید با ایجاد بسترها بازار را به تعادل برساند
احمد کریمی مخصوص اضافه کرد: دولت با ایجاد بسترها باید بازار را به تعادل برساند و در این راستا باید منافع مصرف کننده و تولیدکننده در نظر گرفته شود.
کریمی مخصوص کشتار دام‌های مولد را از عوامل مهم در مشکلات بخش دامداری دانست و افزود: تأمین نهاده‌ها با توجه به شرایط اقتصادی کشور معضلی شده که باید با همکاری‌های لازم حل شود.
وی با بیان اینکه تنها حدود 20 تا 25 درصد شیر توسط دامداری‌های صنعتی تولید می‌شود، اظهار داشت: باید برای دامداری‌های سنتی نیز تمهیداتی اندیشیده شود.
مدیر اداره اصلاح‌نژاد و بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان نیز با بیان اینکه مسئولان باید دقت لازم را داشته باشند تا بحران‌های به وجود آمده باعث واردات گوشت و شیر خشک نشود، گفت: این بحران در بحث مرغ باعث ضرر مرغداران کشور شد.
علیرضا نیازپور با اشاره به تولیدات شیر استان همدان اظهار داشت: در صورتی که برنامه‌ریزی مناسبی صورت پذیرد استان همدان ظرفیت و توان تولید چهاربرابر میزان شیر و گوشت فعلی را دارد.
کشتار دام مولد ضربه‌ای به صنعت دامپروری کشور و استان همدان است
وی کشتار دام مولد را ضربه‌ای به صنعت دامپروری کشور و استان دانست و گفت: استان همدان با تولید روزانه حدود یک هزار و 100 تن شیر و 88 تن گوشت قرمز، مازاد مصرف داشته و شیرخام و فرآورده‌های لبنی آن به سایر استان‌های بزرگ و خارج از کشور صادر می‌شود.
در این جلسه دامداران استان همدان نیز به بیان مشکلات خود پرداختند و بیشترین مشکلات مطرح شده آنها کمبود نقدینگی، تأمین نهاده‌های دامی، قیمت شیر، عدم نظارت بر کارخانه‌های لبنیات و واردات گوشت و شیرخشک بود.
یکی از دامداران استان همدان نیز در حاشیه این نشست در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در حال حاضر دامداران شرایط سختی را پشت سر می‌گذراند.
محمد امینی افزود: افزایش قیمت تمام‌شده شیر نه به نفع دامدار و نه بخش فراوری آن است. دولت باید هرچه زودتر برای کنترل قیمت‌ها اقدام کند.
کمبود آذوقه عمده‌ترین مشکل دامداران است
وی خشکسالی و کمبود آذوقه را عمده‌ترین مشکل دامداران عنوان کرد و ادامه داد: با توجه به خشکسالی‌های اخیر، تامین آذوقه برای دامداران استان با مشکل مواجه شده است و چنانچه برنامه‌ریزی جدی در این زمینه صورت نگیرد در آینده‌ای نزدیک به علت تامین نشدن آذوقه کافی با کمبود دام و در نهایت با کمبود گوشت قرمز در بازار مواجه خواهیم شد.
یکی دیگر از دامداران نیز گفت: دامدار وقتی یارانه شیر را دریافت کند، می‌تواند آن را با قیمتی پایین‌تر از قیمت تمام شده به کارخانه‌های تولید محصولات لبنی بفروشد.
احمد تکلو با بیان اینکه در اینصورت کارخانه نیز محصول را با قیمت مناسب‌تر به مصرف‌کننده عرضه می‌کند و به این ترتیب از تولیدکننده اصلی حمایت می‌شود، گفت: مشکل اینجاست که اکنون دامدار به‌عنوان تولیدکننده سر خط، شیر را پایین‌تر از قیمت اصلی به کارخانه عرضه می‌کند.
با این تفاسیر وضعیت موجود بیان کننده این واقعیت است که به واسطه اتکای کشور به گوشت و نیاز روز افزون جامعه و تفاوت قیمت‌های شیر و به صرفه بودن نرخ گوشت برای تولید کننده روزانه شاهد کاهش تعداد دام در استان هستیم و با این روند در آینده‌ای نزدیک دامپروری استان از بین رفته و این ضربه‌ای به اقتصاد جامعه بوده و بر تعداد بیکاران استان نیز می‌افزاید.
لذا باتوجه به سرمایه‌گذاری بالا در این صنعت باید با چالش‌ها و مشکلات آن دقیق و تخصصی‌تر برخورد شود و برای آن راهکارهای اساسی در نظر گرفت تا هم محصولات استراتژیک و مورد نیاز جامعه با قیمت مناسب‌تر در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گیرد و هم تولید اقتصادی باشد تا سرمایه‌گذاری انجام شده در این صنعت حفظ و گسترش یابد.
و اما از نگاهی دیگر آنچه این روزها در حوزه بازار شاهد آن هستیم، وعده‌ها و اظهارات مسئولان دولتی است که مدام به مردم اطمینان می‌دهند که بازار را کنترل می‌کنند و نظارت‌ها را افزایش می‌دهند، اما واقعیت چیز دیگری را نشان می‌دهد و آن افزایش نگرانی‌های مردم از گرانی‌ها است.
با این حال آنچه در خور توجه است اینکه، هم مصرف‌کنندگان و هم تولیدکنندگان از افزایش قیمت‌های فعلی راضی نیستند و بار این نوسانات و افزایش‌های یکباره بر دوش هر دو قشر مصرف‌کننده و تولیدکننده سنگینی می‌کند.
....................
گزارش : طاهره شهابی