پژوهشگران کشور با استفاده از توکسیوئید کزاز موفق به تولید واکسن مننژیت به عنوان فرآورده کمیاب برای پیشگیری از بیماری عفونت مغزی کودکان شدند خط تولید این واکسن با ظرفیت 5 میلیون دز راه اندازی شده است.

دکتر ناصر محمد پور- مجری طرح در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه واکسن تولید شده، واکسن کونژگه هموفیلوس آنفلوانزای تیپ b است، افزود: نام تجاری این واکسن در ایران "مس هیب واک" (MASHibVac® ) است و برای پیشگیری از بیماری مننژیت (عفونت مغزی) در کودکان کاربرد دارد.

وی با اشاره به تولید محدود این واکسن در دنیا توضیح داد: از 30 سال پیش کشورهای پیشرفته از این واکسن استفاده کردند که نتایج خوبی در زمینه جلوگیری از عفونت های مغزی در کودکان به دست آوردند. ولی به دلیل تکنولوژی بالای ساخت این واکسن، شرکتهای تولید کننده این واکسن در سطح جهانی بسیار محدود است.
 
محمد پور قیمت بالای این واکسن را از دیگر محدودیت های دسترسی کشورها به این واکسن نام برد و یادآور شد: با توجه به این محدودیت ها برنامه تولید واکسن هموفیلوس آنفلوآنزای تیپ b در دستور کار قرار گرفت.
 
وی به بیان ویژگیهای بیماری مننژیت پرداخت و خاطر نشان کرد: مننژیتی که در کودکان بروز می کند توسط باکتری "هموفیلوس آنفلوانزای تیپ b" ایجاد می شود و قابل درمان نیست. در صورت بروز این بیماری در کودکان متاسفانه یا منجر به مرگ می شود و یا در صورت زنده ماندن کودک موجب عقب ماندگی ذهنی و یا اختلالات مغزی خواهد شد.
 
این محقق با تاکید بر اهمیت واکسن مننژیت، یادآور شد: این واکسن فرآورده بسیار مهمی است که قادر به جلوگیری از این بیماری در کودکان است در نتیجه می تواند از عوارض مغزی هم پیشگیری کند.
 
وی با تاکید بر اینکه این واکسن بر خلاف سایر واکسن های موجود به صورت "کونژوگه" تولید شده است، در این باره توضیح داد: در واکسن های معمول و واکسن هایی که در ایران از گذشته تولید می شده است، جزئی از آن از باکتری است که یا جرم کشته شده باکتری و یا اینکه توکسین باکتری است. به این معنی که در این نوع واکسن ها خاصیت سمی باکتری از بین برده و به عنوان واکسن از آن استفاده می شد.
 
محمدپور ادامه داد: تفاوت اصلی تولید این واکسن با سایر واکسنها این است که از "پلی ساکارید کپسولی" نوعی باکتری به عنوان ماده موثره استفاده شده است.
 
وی با بیان اینکه در واکسن مننژیت از توکسوئید باکتری کزاز استفاده شده است، اضافه کرد: استفاده از پلی ساکارید به تنهایی ایمنی حافظه ایجاد نمی کند از این رو مجبور بودیم که به پروتئین دیگری پیوند بزنیم تا ایمنی حافظه ایجاد شود که برای این منظور، عامل بیماری زای توکسوئید کزاز به کاربرده شد.
 
مجری طرح این پیوند را اصطلاحا "کونژوگه" دانست و ادامه داد: در این تحقیق پلی ساکارید به توکسوئید کزاز پیوند زده شد از این رو به این واکسن، واکسن کونژوگه پلی ساکارید کپسولی هموفیلیوس تیپ B می گویند.
 
وی دستیابی به دانش فنی این واکسن را از مهمترین دستاوردهای این پروژه تحقیقاتی نام برد و گفت: در حدود 5 میلیون دز از این واکسن در سال مورد نیاز کشور است که اگر می خواستیم از خارج کشور تامین کنم حدود 50 میلیون دلار ارز مورد نیاز بود که با ورود این دارو به بازار مصرف از خروج این میزان ارز جلوگیری خواهد شد.
 
محمدپور از دریافت تاییدیه های وزارت بهداشت برای تولید انبوه این واکسن خبر داد و افزود: راه اندازی خط تولید این واکسن با ظرفیت بالا از دیگر دستاوردهای اجرای این طرح تحقیقاتی است. این خط علاوه بر تولید 5 میلیون دز مورد نیاز کشور، حدود 10 میلیون دز دیگر ظرفیت تولید دارد که می توانیم کشورهای همجوار را پوشش دهیم.
 
به گفته این محقق، موضوع واکسیناسیون و کنترل بیماری موضوع فرامرزی است.
 
مجری طرح با بیان اینکه این واکسن در حال حاضر به مرحله بالینی رسیده است، اظهار داشت: این واکسن به سطح بالینی رسیده است و از 2 ماهگی طی 3 مرحله در کنار سایر واکسن ها در 2، 4 و 6 ماهگی تزریق می شود.