به گزارش خبرنگار مهر، کاهش میزان باروری کلی از یک سو و کاهش میزان مرگ و افزایش امید به زندگی از سوی دیگر، ساختار سنی جمعیت را از گروههای سنی جوان به پیر تغییر می دهد.
اگر قدرت فکری سالمند را با توان جسمی همراه کنیم، سالخوردگی جمعیت در واقع یک موفقیت بهداشتی است و در صورت عدم برنامه ریزی مناسب به یک چالش بزرگ تبدیل خواهد شد در حالی که ایستگاه سالمندی باید سرشار از فرصت های دوباره برای شاد زیستن این قشر باشد.
سالمند ان در کشورهای پیشرفته تنها هستند
مدیر سلامت خانواده و جمعیت ومدارس معاونت بهداشت خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار می کند: سالخوردگی جمعیت عبارتست از مرحله ای که طی آن افراد سالمند نسبت بیشتری از کل جمعیت را به خود اختصاص دهند.
وی می گوید: افزایش طول عمر انسان ها و اضافه شدن جمعیت سالمندان یکی از دستاوردهای قرن ۲۱ بوده و سالخوردگی جمعیت پدیده ای است که برخی جوامع بشری با آن روبرو شده و یا خواهند شد.
وی با بیان اینکه پیری نشانه خردمندی وحکمت است و وجود سالمندان در خانواده مغتنم است افزود: در کشورهای در حال توسعه سالمندان معمو لا در خانواده های گسترده، که چند نسل را در بر می گیرد زندگی می کنند و تعداد سالمندانی که تنها به سر می برند نسبت به کشورهای پیشرفته کمتر است.
احمدیان تاکید می کند: جامعه ما فقط با مشکلات مربوط به جوانان دست به گریبان نیست و ما هم برای رسیدگی به مسائل جوانان باید برنامه ریزی کنیم و هم باید برای جمعیت سالمندی که به زودی با آن روبرو خواهیم شد آمادگی لازم را داشته باشیم.
این کارشناس می افزاید: افزایش جمعیت سالخورده، شیوع بیماری های مزمن را نیز در پی خواهد داشت، در اکثر کشورهای توسعه یافته، سیستم درمانی برای درمان بیماری ها از مداخله های پیشگیری و نظارت درمانی استفاده می کنند.
سالمندی بدون ناتوانی با شناخت علل پیری
مدیر سلامت خانواده،جمعیت ومدارس معاونت بهداشت خراسان رضوی تصریح می کند: معمولا سالمندی مترادف با ضعف و سستی است که ناشی از محدودیت انسان در جنبه های فیزیکی است واین در حالی است که با شناخت سیر تکاملی و علل پیری می توان تاحدی از ناتوانی ها پیشگیری کرد.
احمدیان بیان می کند: در فرهنگ اسلامی و ایرانی رسیدن به پیری نه بعنوان یک کلمه ناخوشایند، بلکه رسیدن به کمال، حکمت، خردمندی و فرزانگی محسوب می شود و می تواند بعنوان مرحله ای موثر و گرانقدر در زندگی به حساب آید.
وی در توضیح بیشتر می گوید: سالمندان، باور ارزش های وجودی خانواده و جامعه هستند و سالمندی دوران پختگی، ورزیدگی و زمان احساس بی نیازی است.
جمعیت ایران در راه پیری
مدیر سلامت خانواده، جمعیت و مدارس معاونت بهداشتی خراسان رضوی یادآور می شود: نرخ رشد جمعیت طی سالهای گذشته کاهش یافته است و طبق آماربین المللی ایران از نظر سرعت پیر شدن جمعیت، رتبه سوم جهان را به خود اختصاص می دهد.
احمدیان بیان می کند: بر اساس نتایج سر شماری سال 90 جمعیت کشور به 75 میلیون و149هزار نفر رسیده است و در صد رشد جمعیت رقم 1.29بوده است.
وی با اشاره به آمار موجود تصریح می کند: بر اساس منابع علمی جمعیتی، زمانی که 8 درصد جمعیت را افراد ۶۵ سال و بالاتر و یا 12 درصد جمعیت را افراد ۶۰ سال و بالاتر تشکیل دهند، پدیده سالمندی استقرار می یابد.
وی می افزاید: با توجه به این روند تغییرات جمعیت سالمندان در ایران نیز سیر صعودی طی می کند بطوریکه پیش بینی می شود تا سال ۱۴۲۹جمعیت سالمندان کشور به ۶۲ درصد برسد.
وی تصریح می کند: بنابراین جامعه ما هم برای رسیدگی به مسائل جوانان باید برنامه ریزی کنیم و هم باید برای جمعیت سالمندی که به زودی با آن روبرو خواهیم شد آمادگی لازم را داشته باشیم
سالمندی بدون چالش در گرو تغییر سبک ناسالم زندگی
کارشناس خانواده وجمعیت معاونت بهداشت استان برای رسیدن به یک سالمندی سالم توصیه می کند: باید سبک ناسالم زندگیتان را تغییر دهید و توصیه های معمول در زمینه تغذیه،ورزش،مصرف دخانیات ، الکل و مواد مخدررا جدی بگیرید.
احمدیان تاکید می کند: از آنجائیکه رعایت اصول تغذیه صحیح در دوران سالمندی تاثیر به سزایی در روند سالم پیر شدن دارد به چند مورد از توصیه های تغذیه ای دوران سالمندی اشاره می کنم.
وی می گوید: برنامه غذایی دوران سالمندی شامل طیف متنوعی از مواد غذایی است تا بتواند حدود ۳۰ درصد کالری را از چربی ها ، ۱۵ درصد از پروتئینها ، ۵۵درصد از کربوهیدراتها تأمین کند وچربیهای غیر اشباع نیزترجیحا از منابع گیاهی تامین شود.
احمدیان می گوید: سالمندانی که عمر بیشتری می کنند صبحانه می خورند، نوسانات وزنشان کم است، میوه و سبزی می خورند، چربی و مواد غذایی کمتری مصرف می کنند و از مصرف نمک و مواد غذایی شور به مقدار زیاد خودداری می کنند.
محیط خانواده بهترین مکان برای نگهداری سالمند است
کارشناس روانشناسی در زمینه نگهداری از سالمندان اینگونه بیان می کند: خانواده همواره بهترین مکان برای گذراندن زندگی سالمندان است، باید سعی شود به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که افراد سالمند، دوران پیری خود را درکانون گرم خانواده و کنار فرزندان خود سپری کنند.
نرگس خدیوی می افزاید: معایب آسایشگاه سالمندان نسبت به مزایای آن بیشتر است و سالمند در هر شرایط نامطلوبی که باشد باز هم بهتر است در خانه زندگی کند.
نگهداری سالمند در خانه سالمندان دلیل حق ناشناسی فرزندان نیست
وی می گوید: مراکز نگهداری از سالمندان، در طی چند دهه اخیر شکل گرفته است و دلایل به وجود آمدن آن، قطعا بی رحمی انسان امروز و حق ناشناسی جوانان نیست.
وی تاکید می کند: بیان اینکه این کار بی رحمی است مانند این است که بگوییم والدینی که فرزندان خود را به مهد کودک می سپارند، محبتی به فرزندشان ندارند.
این کارشناس بیان می کند: آنچه کودکان خردسال را به مهدکودک و افراد کهن سال را به خانه سالمندان روانه می کند، لزوم وجود حمایت و نگهداری ویژه ای است که در زمانی خاص، والدین فرزندان این افراد قادر به ارائه آن نیستند.
وی با توجه به اینکه سالمندان معمولا توانایی انجام کارهای روزانه خودشان را از دست می دهند و توسط خانواده فرصت رسیدگی به سالمند نیست یادآورمی شود: گرفتاری های خانوادگی، عدم تمکن مالی، عدم امکان استخدام پرستار خصوصی و غیره نیز وضع نگهداری سالمند در خانه روز به روز دشوارتر می کند.
وی می افزاید: شاید ضرورت باشد اینگونه افراد سالمند و سالمندانی در شرایط دیگر مانند نارسایی فیزیکی و روانی در مراکز مناسبی که به منظور نگهداری و مراقبت کامل از سالمندان تاسیس می شوند اقامت کنند و بطور موقت یا دائم به زندگی خود ادامه دهند.
خدیوی توصیه می کند: یافتن کارهایی که مورد علاقه سالمندان هستند مثل پرورش گل و گیاه، برقراری ارتباط با دوستان و حتی افراد جوان می‌تواند باعث ایجاد حس سودمندی و عزت نفس در فرد سالمند شود.
وی تاکید می کند: انجام فعالیت‌های اجتماعی هر چند کوچک و حمایت روحی - روانی از سوی همسر و فرزندان در سلامت روان و جسم فرد سالمند تاثیر بسزایی دارد.
کارشناس روانشناسی در رابطه با فعالیت ومسئولیت هایی که باید به عهده سالمندان باشد بیان می کند: سپردن مسئولیت نگهداری از نوه ها به مادر بزرگ وپدربزرگ نه تنها آنها را به زحمت نمی اندازد بلکه در سالمند حس مفید بودن را القا می‌کند.
وی می افزاید: آموزش یک رژیم جدید غذایی یا شرکت در کلاس‌های مختلف آموزشی، یادگیری رایانه و... هریک می‌توانند به‌عنوان یک مهارت جدید فرد سالمند را به صورت فعال در جریان فعال زندگی قرار دهد.
.......................................
گزارش: زهره رنگ آمیز