خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ و ادب: کتاب، امروز رقیبان جدی و سرسختی دارد. رایانه، تلویزیون، ماهواره و ... خب این امری بدیهی است و از بس گفته شده، تبدیل به جملهای بیخاصیت و بدون کاربرد شده است. چون اصولا تکرار یک مساله بدون ارائه راهکار عملی و ممکن، موجب میشود گوش به شنیدن آن عادت کرده و بعد از مدتی جدیّت خود را از دست بدهد.
اما موضوع مورد نظر نوشتار حاضر، این نیست. شاید بعد از این چند جمله بتوان گفت که کتاب به ویژه بین کودکان، نوجوانان و جوانان کشور رقیبان جدی دارد؛ بازیهای ویدیویی که هر روز روند در اختیار گرفتنشان راحتتر و خودشان با کیفیتتر میشوند، فارغ از درس و مدرسه، واقعا وقت زیادی از بچهها میگیرد. ماهواره، تلویزیون و فیلم و سریال هم جای خود دارند.
سید صادق رضایی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سخنرانیهای خود چندین بار به این موضوع اشاره کرده که بیشترین جمعیت کتابخوان کشور را نوجوانان تشکیل میدهند، اما جایی در آمار سرانه مطالعه در کشور ندارند و دیده نمیشوند. البته این امری نسبی است؛ چون همانطور که باز هم بدیهی است، نوجوانان جزیی از کل جمعیت کشور هستند؛ یعنی به نسبتی که مردم ایران مطالعه میکنند، نوجوانان بیشتر مطالعه میکنند.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مدتی است اقدام به تدوین و انتشار مجموعه «رمان نوجوان امروز» کرده است و تا به حال بیش از 100 نویسنده در این مجموعه قلم زده و 50 عنوان آن نیز منتشر شده است. قرار است برای مجموعه «شعر نوجوان امروز» هم جلسههای هماهنگی و برنامهریزی در کانون برگزار شود. با مطالعه چند نمونه از کتابهای مجموعه رمان نوجوان امروز، شاهد کارهای خوب نویسندگان بودهایم. موضوعات رمانها هم مختلف هستند. اما نکته مهمشان این است که باید نوجوان را به طور غیرمستقیم به سمت خود فرا بخوانند؛ چون نوجوان به محض این که حس کند، نویسنده یا صاحب اثر قصد جذبش را دارد، خواهد گریخت.
چند عنوان از کتابهای مجموعه رمان نوجوان امروز، در حوزه رمان انقلاب جا میگیرند. در ابتدای نوشتار به رقیبان امروزی کتاب و سخت بودن تبیین جایگاه کتاب میان انتخابهای مختلف مخاطب اشاره شد. نوجوان امروز با مسائل زیادی از جمله معضلات اجتماعی و مساله مهم بلوغ روبروست. تناقضها هم بیشتر از هرچیزی توجهش را جلب میکند و به شدت دوست دارد از بزرگترها و معلمها مچگیری کند و به اصطلاح سوتیهای هر کسی را پیدا کند و به آن بخندد.
به هر حال روح طغیانگری نوجوانی طی سالهای اخیر در کشورمان، غلیظتر شده و روبرو شدن با آن به حساسی خنثی کردن مین در میدان جنگ است. چون با یک اشتباه ممکن است خسارتهای معنوی جبرانناپذیری به وجود بیاید.
تازه به صورت اصلی مساله رسیدهایم؛ این که نوجوان با چه انگیزهای باید به سراغ کتاب، از نوع رمان، و رمان آن هم از نوعی که هر سال تلویزیون و دیگر رسانهها با تولیدات قدیمی و تکراری خود، آن را بیارزش کرده است، برود؟ این یادداشت فقط قصد طرح مساله دارد و میخواهد بدون طولانی شدن سخن، بگوید اصل مساله را از کجا باید جستجو کرد. اینجاست که سختی کار نویسندگانی که برای نوجوانان رمان انقلاب مینویسند، مشخص میشود. موفقیت یا عدم موفقیت محمدعلی علومی، محمدرضا بایرامی و محمدرضا اصلانی در این زمینه، تا حدودی و باز هم به صورت نسبی روز دوشنبه با حضور منتقدان در جلسه نقد سه رمان «گذر از کوه کبود»، «فصل پنجم: سکوت» و «شاهینها و بشکه باروت» مشخص میشود.
این نشست، روز دوشنبه، دوم بهمن ماه از ساعت 14 در تالار اجتماعات خبرگزاری مهر برگزار میشود و محمدرضا شمس، محمدحسن حسینی و علیالله سلیمی در این جلسه با حضور هر سه نویسنده به نقد این سه اثر خواهند پرداخت.