به گزارش خبرنگار مهر، تابلو فرش سردرود يكي از صنايع دستي است كه از نظر اصالت و ارزش منحصر به فرد از قديم الايام به عنوان نهاد قاليبافي و تابلو فرش ايران معروف بوده و امروزه تابلوهاي سردرود زينت بخش ديوارهاي موزه‌ها و قصرهاي سراسر جهان است.
بر اساس این گزارش، تابلو فرش‌های دستباف سردرود به دلیل وفور طیف رنگ و ظرافت به کار رفته در آن ها از ارزش و مقبولیت بسیاری در سطح جهانی برخوردار است، این تابلو فرش‌ها اغلب در قالب پرتره بافته می‌شوند.
تاریخچه شهر سردرود
شهر سردرود دومين شهر پرجمعيت شهرستان تبريز و يازدهمين شهر پرجمعيت استان آذربايجان شرقي است امروزه اصلی ترین شغل این شهر تولید تابلو فرش دستبافت است که در سال های اخیر افزایش چشمگیری داشته و بر اساس آن سردرود را پایتخت تابلو فرش ایران می نامند.
قالی های سردرود قدمت صد ساله دارند
قالی های سردرود دارای تاریخچه یکصد ساله است، قالی‌بافی برای نخستین بار توسط «محمود آقاحکیم» وارد زندگی اهالی سردرود شده است و بعد از آن، توسط افراد دیگری مانند «حاج سید حاج آقا اسحاقیان»، «اعلاباف»، «حاج ابوالقاسم شریف زاده» و... پیگیری و گسترش یافته است.
رئیس اتحادیه تابلو فرش سردرود در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اشتغالزایی تابلو فرش های سردرود گفت: تابلو فرش های سردرود برای 18 استان کشور شغل ایجاد کرده است که در بافت تابلو فرش های سردرود فعال هستند.
کاظم صحتی افزود: سهم تولید سردرود در اشتغال زايي 80 درصد است که با دست های تواناي سردرودي ها با مديريت کارگاه هاي متمرکز و غيرمتمرکز توليد مي شود و 20 درصد تولید نیز از نظر طراحي و رنگرزي و از جهت فروش سردرود نقش مهمي ايفا مي کنند.
وی ادامه داد: سالانه در شهر سردرود حداقل 108 هزار قطعه تابلو فرش توليد و به علاقمندان ارائه مي شود که اين مويد قطب بودن شهر سردرود در امر توليد تابلو فرش مي باشد.
رئیس اتحادیه تابلو فرش سردرود با اشاره به اشتغالزایی در مناطق محروم کشور گفت: در راستاي اشتغالزايي به مديريت كارگاه‌هاي متمركز سردرود، دارهاي قالي به اكثر مناطق محروم كشور فرستاده مي‌شود که این بافندگان فقط در بافت قالي‌ها اشتغال دارند و مراحل قبل و بعد از بافت آن چون طراحي، رنگرزي، چله‌كشي، قاليشويي، پرداخت، برجسته زني و... درشهر سردرود انجام می شود.
بيش از سه هزار گالري تابلو فرش در سردرود فعال هستند
کاظم صحتی به فعال بودن بيش از سه هزار گالري تابلو فرش در سردرود اشاره کرد و افزود: صنعت تابلو فرش سردرود از نظر کيفيت، کميت، تنوع رنگ و طرح روزافزون در حال پيشرفت است و در سطح کشور بيش ازسه هزار گالري تابلو فرش در این شهر فعال است.
وی ادامه داد: متاسفانه با توجه به اهميت اين هنر دستي نفيس و ارز آوري بسيار كلاني كه دارد در گذشته درخصوص شناسايي آن به بازار مصرف بخصوص متقاضيان خارجي چندان موفق عمل نشده است.
رئیس اتحادیه تابلو فرش سردرود افزود: به منظور جبران كم كاري‌هاي گذشته سعي كرديم با ارائه اقداماتي توليد آن را توسعه داده و بيش از پيش به متقاضيان جهاني بشناسانيم.
کاظم صحتی ايجاد شهرك های صنفي و هنري تابلو فرش را گامی موثر در این صنعت دانست و گفت: با احداث اين شهرك و تمركز تمام صنوف و هيات‌هاي مربوط در اين مركز تجاري می توانیم گام بسيار اساسي و بلندي در توسعه اين هنر اصيل و زيباي منطقه مان در سطح ملي و جهاني برداریم.
وی در ادامه با اشاره به بافت و تولید تابلو فرش ها در سردرود گفت: در شهر سردرود علاوه بر بافت و تولید فرش‌های معمولی در ابعاد و اندازه‌های مختلف، قالی‌های حجمی، برجسته، دو رویه، دو فرش در یک فرش با در شمار متفاوت که صرفاً جنبه هنری دارند نیز بافته می‌شود.
رئیس اتحادیه تابلو فرش سردرود با اشاره به صادرات تابلو فرش دستباف گفت: محبوبیت تابلو فرش ها از سوی هنر دوستان و علاقه مندان به صنعت فرش شبب شده تابلو فرش‌های سردرود به اغلب کشورهای دنیا به ویژه کشورهای عربی زبان صادر شود.
صحتی با اشاره به خواستار تابلو فرش در کشور چین گفت: 206 میلیون ثروتمند در چین خواستار تابلو فرش سردرود هستند و در صورت بازاريابي صحيح و موفقيت در جذب بازار نقش زيادي در حضور تابلو فرش‌هاي نفيس سردرود در منازل و اماكن كشور ميلياردي چين خواهيم داشت.
وی افزود: هدف اصلی کتیبه های قرآنی و مذهبی تابلوهای مالزی و کشورهای حوزه خلیج و فارس هستند و هم چنین با توجه به کثرت ایرانی ها در امریکا که طالب تابلو فرش در طرح های ایلات و عشایر هستند، این مححصول به صورت غیر مستقیم به کانادا صادر می شودو از آن جا به امریکا فرستاده می شود.
رئیس اتحادیه تابلو فرش سردرود گفت: رونق تجارت تابلو فرش از سردرود از زمان های گذشته در بافت قالي در رج شمارهاي بالا و طرح‌هاي هنري و طيف وسيع رنگ، شهره عام و خاص بوده، اما در چند دهه اخير شهر سردرود با جامعیت یافتن در تولید تابلو فرش به مرکز تولید این آثار در غرب کشور تبدیل شده است.
صحتی افزود: فرش و تابلو فرش زیرمجموعه‌ای از بافت منسوجات با دار است، بافت تابلو فرش در آذربایجان شرقی، ابتدا در تبریز متداول بوده، اما به تدریج با توسعه روزافزون روابط بازار و تجارت و نیز بالا رفتن حجم تقاضا و در نهایت با صنعتی شدن این هنر، تولیدکنندگان نیمه متمرکز تبریز که بافندگان سردرودی نیز در آن کارگاه‌ها مشغول بودند بیشتر به تجارت تابلو فرش روی آوردند.
وی سردرود را مهد هنر تابلوفرش دستباف جهان دانست و افزود: تابلو فرش‌های دستباف سردرود به دلیل وفور طیف رنگ و ظرافت به کار رفته در آنها از ارزش و مقبولیت بسیاری در سطح جهانی برخوردار است.
نقش تابلو فرش سردرود در کاهش نرخ بی کاری در کشور
رئیس اتحادیه تابلو فرش سردرود گفت: تولیدکنندگان شهر سردرود سهم به سزایی در اشتغالزایی دارند و هشتاد درصد تولید تابلو فرش به دست توانای سردرودی ها با مدیریت کارگاه های غیر متمرکز تولید می شود.
صحتی ادامه داد: 20 درصد دیگر از نظر طراحی و رنگرزی و از بابت فروش سردرود نقش مهمی ایفا می کنند.
99 درصد تابلو فرش ها از روی طرح های کامپیوتری است
رئیس اتحادیه تابلو فرش سردرود با اشاره به طرح های تابلو فرش های سردرود گفت: طرح تابلو فرش ها در زمان های گذشته از روي پوستر و توسط استادان مجرب طراحي مي‌شد، اما با ورود تكنولوژي اين طرح‌ها در قالب فتوكپي رنگي و طرح‌هاي كامپيوتري شده است.
صحتی ادامه داد:طراحي كامپيوتري تابلو فرش اين هنر اصيل را از حالت سنتي خارج مي‌كند، در حالي كه به نظر من تكنولوژي جزئي از اين هنر است و طراحي آن با كامپيوتر يكي از اين تكنولوژي‌هاست.
وی گفت: در سردرود انواع تابلو فرش ها، با نقشه‌هاي متفاوت بافته مي‌شود كه بيشترين آن را نقشه‌هاي پرتره، اعم از مينياتور، مناظر طبیعی، طرح های ایلاتی، برجسته، دو رویه، حجمی، اصیل ایرانی و پرتره‌هاي شخصي تشكيل مي‌دهد و 50 درصد از مردم این شهرستان به طور مستقیم یا غیرمستقیم از این هنر کسب درآمد می‌کنند.
رئیس اتحادیه تابلو فرش سردرود گفت: در نقشه های بافنده در پوستر آناتومی قدرت مانور طرح ها در نقشه های کامپیوتری بیش تر است و ارجعیت بیش تری با سنتی دارد، همپنین اشتغال زایی طرح های کامپیوتر قدرت جایگزینی نقشه های سنتی را دارد.
صحتی گفت: کشورهای اندونزی، نیوزلند، استرالیا و کره اصلی ترین منابع مواد اولیه پشم هستند که پس از وارد شدن در شهر سردرود به نخ های مختلف تبدیل می شود.
تابلو فرش می تواند سفیر فرهنگی کشور در جهان باشد
وی تابلو فرش سردرود را سفیر فرهنگی کشور در جهان دانست و گفت: در گالری فروش تابلو فرش، ابداعات، اختراعات و نوآوری مربوط به تابلو فرش دستباف و مشاغل جانبی آن اظهار شگفتی کردند.
رئیس اتحادیه تابلو فرش سردرود با اشاره به رنگرزی در تابلو فرش سردرود گفت: با پیشرفت تکنولوژی در رنگرزی، رنگ های به کار رفته امروزی شیمیایی است و در گذشته رنگرزی به صورت گیاهی بود و مشکل عمده در رنگرزی گیاهی عدم قدرت مانور در رنگ ها بود و در حال حاضر که رنگ های شیمیایی از کشور آلمان به شهر سردرود وارد می شود قدرت مانور رنگ های مختلف در رنگ های شیمیایی بیش تر است و این رنگ از شفافیت خاصر برخوردار است.
صحتی افزود: وفور طیف هر رنگ در تابلوها موجب نزدیک شدن این تصاویر به واقعیت می‌شود، برای مثال، برای رنگ صورت بیش از 150 رج رنگی تولید می‌شود.
وی در پایان گفت: مراحل بافت تابلو فرش ها اگر در قالب فیلم های مستند در زبان های مختلف دنیا علی الخصوص زبان چینی تهیه شود می توان برای صادرات این صنعت گام های موثری برداشت.
.......................................
گزارش از زهرا ناصران