به گزارش خبرنگار مهر از بوشهر، حجت الاسلام محي‌الدين بهرام محمديان برای حضور در یادواره شهید غلامرضا کشتکار، شهید شاخص هنری کشور در سال 92 به بوشهر آمد که در فرصت حضور وی در بوشهر، گفتگویی را با ایشان انجام دادیم.
با توجه به كار ميداني حوزه پژوهش چه برنامه‌هاي محتوايي و دانش بنياني براي آينده آموزشي دانش آموزان داريد كه ايران بتواند به استانداردهاي جهاني نزديك بشود؟
سازمان پژوهشي و برنامه‌ريزي و آموزشي عهده‌دار برنامه‌ريزي و تدوين محتواي آموزشي است و در اين سال‌هاي اخير آموزش و پرورش موفق شد سند تحول بنيادين را تدوين كند و به تصويت برساند و در پي آن برنامه درسي ملي كه نقشه جامع ياد دهي و يادگيري هستة آن را تدوين و تصويب كند كه الان سند مورد استناد ما براي توليد محتواي آموزشي است.
از دو سال قبل همسو سازي با برنامه درسي ملي در برنامه‌هاي آموزشي را پيش گرفتيم و پايه اول و دوم و ششم ابتدايي را بر اين اساس توليد محتوا كرديم و امسال هم به توفيق الهي پايه سوم ابتدايي و اول متوسطه از دوره اول متوسطه نظام جديد را توليد محتوا مي كنيم و اجرايي خواهيم كرد.
براي اجراي توليد محتواي آموزشي، پشتوانه‌ها و پشتيباني‌هاي پژوهشي انجام مي‌شود و توليد محتوا با توجه به اينكه بايد بر اساس نيازها و تشخيص‌هاي كارشناسي و مبتني بر نقشه جامع علمي كشور و سند تحول بنيادين برنامه درسي ملي اتفاق بيافتد، مجموعه ها را تدوين مي كنيم و در حوزه هاي دانش عمل مي كنيم.
بر اساس سند برنامه درسي ملي، رويكرد ما در توليد محتوا براي رسيدن به حيات طيبه كه مورد استناد سند تحول است؛ رويكرد شكوفه‌هاي فطرت است و 11 حوزه يادگيري داريم كه اين حوزه‌ها حكمت و تفكر، قرآن و معارف اسلامي، زبان و ادبيات فارسي، علوم انساني، علوم اجتماعي، هنر و فرهنگ، علوم تجربي، رياضيات، كار و فناوري، آداب مهارت زندگي و زبان هاي خارجي متشكل است، براي اينها توليد محتوا مي كنيم.
در اين راستا بايد معلمان ما آموزش ببينند؛ رويكرد ما براي آموزش معلمان علاوه بر اينكه بايد جايگاه اسوه‌اي و الگويي را پيدا كنند و برنامه‌ريز آموزشي و راهبر آموزشي باشند بايد معلم‌هاي پژوهش‌محور باشند، لذا معلم پژوهنده عنواني است كه ما برگزيده‌ايم و امروز هم سند نظام رتبه بندي معلمان را با عنوان "استاد، مربي، معلم و استاديار معلم و دانشيار معلم و استاد معلم " كه به تصويب هيات دولت نيز كه رسيده در دست اجرا داريم.
این موضوع حكايت از اين دارد كه در عرصه آموزش و پژوهش بايد خود معلم هاي ما ايفاي نقش كنند و پژوهشكده مطالعات آموزش و پرورش هم يكي از معاونت هاي وابسته به سازمان پژوهش است كه در حوزه‌هاي مختلف طرح‌هاي پژوهشي را تعقيب مي‌كند.
يكي از آنها در حوزه نيازسنجي و برنامه‌ريزي است و حوزه دوم اعتباربخشي برنامه‌هاي آموزشي و حوزه سوم ارزشيابي برنامه‌هاي آموزشي است كه آنچه را در نظام جديد اتفاق مي‌افتد ما به صورت موازي با اجرا ارزشيابي مي كنيم كه اگر كم و كاستي داشته باشد بتوانيم اصلاح بكنيم.
رويكرد ما در مورد دانش آموزان در حوزه پژوهش آن است كه يكي از حوزه‌هاي يادگيري، حوزه تفكر و حكمت نام نهاديم و در پايه ششم ابتدايي درسي داريم به نام تفكر و پژوهش كه ادامه اين درس در دوره اول متوسطه امسال كتابي هست به نام " تفكر و سبك زندگي" كه عهده دار هم پژوهش و تحقيق و هم عهده دار آموزش آداب و مهارت‌هاي زندگي است.
چه تعداد مراكز سنجش در سطح كشور داريد؟
در حوزه سنجش، همكاران ما سنجش‌هاي آمادگي جسماني از دانش آموزان را دارند كه معاونت آموزش و پرورش استثنايي اين كار را انجام مي دهد و با پايگاه هاي كه در سطح كشور زدند دانش آموزان پايه اول ابتدايي قبل از آنكه به مدرسه بروند، آنجا مورد سنجش شنوايي و بينايي قرار مي گيرند.
يك بحث سنجش هم كه داريم، بحث سنجش پايه‌هاي تحصيلي و ارتقای تحصيلي و همچنين ارتقای پايه تحصيلي هست كه اين سنجش هم توسط مركز سنجش آموزش و پرورش اتفاق مي‌افتد.
آنچه كه ما ارزشيابي مي كنيم بحث ارزشيابي تحصيلي به عنوان يك بخش از فرايند ياد دهي، يادگيري هست كه در سازمان پژوهش اتفاق مي‌افتد كه برنامه را ما انجام مي دهيم اما اجراي آن به عهده معاونت‌هاي آموزش در استانها و ادارات شهرستان‌ها است.
با توجه به اجرای طرح نظام جديد آموزشی، تاكنون اين طرح آموزشي موفق بوده و ادامه خواهد داشت؟
بررسي اوليه نشان داده كه در آنچه سند تصويب شده و ما داريم اجرا و رصد مي‌كنيم، توفيقات مطلوب بوده ولي بايد اين ارزشيابي از كارمان را در دو الي سه مقطع انجام بدهيم كه توفيقات خودمان را بسنجيم و اگر كاستي و نقصي باشد، جبران كنيم.
ولي پيش بيني عمده من اين است كه در 10 سال آينده كه اين نظام آموزشي به منتهاي خودش مي رسد، فارغ التحصيلان دوره دبيرستان ما يك تفاوت معنادار در ابعاد مختلف علمي، نگرشي و رفتاري با فارغ التحصيلان امروز خواهند داشت.
به عبارتي، دانش آموزان ما به مرزهاي ريسك پذيري در عرصه دانش نزديك مي شوند و خودشان را آماده تر براي ورود به عرصه هاي علمي و اشتغال و كار مهياتر و مجهزتر مي بينند و آموزش و پرورش به عرصه عمل نزديك مي‌شود و آموخته‌هاي دانشي دروني در دانش آموزان خواهد شد.
با توجه به ساختار هوشمندسازي كلاس‌هاي مدارس كه در سطح كشور انجام شده و رشد صعودي داشته، بازدهي كار را مفيد ارزيابي مي كنيد؟
در برنامه درسي ملي ما حوزه يادگيري و محيط يادگيري را متنوع ديديم، به عبارت ديگر محيط يادگيري ديگر چارچوب كلاس نيست، محيط هاي اطراف و داخل مدرسه محيط يادگيري ما است و همچنين محيط مجازي، محيط يادگيري است.
وقتي كه محيط مجازي را به عنوان محيط يادگيري به رسمت شناختيم، نيازمند اين هستيم كه مدرسه مان هوشمند شود، البته تعريف ما از هوشمندسازي يك تعريف دقيق و منطقي تري باشد كه الان هست.
من مدرسه‌اي را هوشمند مي‌دانم كه در آن مدرسه خلاقيت ارتقا پيدا كند و توليد دانش جديد بشود و دانش آموزان به صورت تيمي و گروهي كار كنند، يعني كار جمعي منجر به توليد دانش از مسير خلاقيت، مدرسه را هوشمند مي كند و الا هوشمندساري تنها با آوردن سخت افزار به مدرسه محقق نمي شود.
در عين حال سخت افزارها و ابزاري كه ما نياز داريم آنها هم لازم است كه در مدارس به صورت اسلامي پيدا بشوند تا دانش آموزان ما بتوانند از محيط مجازي به صورت گروهي هم توليد محتوا بكنند و هم مواد و محتواي توليد شده بهره مند بشود.
در اين راستا سازمان پژوهش علاوه بر توليد كتاب درسي، سياست توليد بسته آموزشي را كه در پيش گرفته، محتواهاي الكترونيكي برخط و غير برخط يعني (آنلاين و آفلاين) را هم توليد مي‌كند كه توليدات غير برخط ما الان نزديك بر 360 نرم افزار و دست افزار آموزشي هست و توليد محتوايي الكترونيكي ما به صورت برخط آنلاين سامانه شبكه ملي مدارس ايران "رشد" هست كه تقريبا معمولش اين هست كه ما در روز متجاوز از چند ده هزار نفر كليك خور و بازديدكننده داريم.
با توجه به توسعه فضاي آموزشي مدارس متناسب با رشد جمعيتي دانش آموزان، آيا نيروي انساني و آموزشي فعلي را در حوزه امور تربيتي، ورزش و آموزش كافي مي دانيد؟
در آينده اميدوار هستيم كه آموزش و پرورش در مورد نيروي انساني به صورتي عمل كند كه نيروي متخصص در حوزه هاي مختلف را جذب كند و براي اين كار دانشگاه فرهنگيان تاسيس شده است.
انشاالله در آينده تنها مسير ورودي نيروي انساني به آموزش و پرورش، دانشگاه فرهنگيان خواهد بود و در دانشگاه فرهنگيان 17 رشته اعم از آموزشي و مديريتي وجود دارد كه بعد از دوره كارشناسي بايد اين همكاران جديد ما وارد آموزش و پرورش بشوند و الان هم كه دانشجو هستند به عنوان دانشجو معلم هستند، يعني استخدام رسمي هستند و حقوق مي گيرند و بورسيه شده‌اند.
بعد از اينكه به دوره كار ورزي طبق برنامه رسيدند به عنوان دستيار معلم تا پايان تحصيلشان در مدارس حضور پيدا مي كنند و وقتي كه كار ورزي و تحصيلات‌شان تمام شد، اينها وارد مدارس ما مي شوند.
در سال هاي آينده براي دوره هاي كارشناسي ارشد و دكتري هم كه آموزش و پرورش نيرو تربيت مي كند، انشاالله تحصيل و تدريس با هم خواهد بود، به اين معنا كه يك مقطعي را بايد آموزش ببينند و مقطعي را كار كنند و دوباره به محيط آموزشي برگردند و به همين جهت ما اميدواريم كه سازمان انساني آموزش و پرورش همراه با ناوگان تجهيزات آموزش و پرورش متوازن و متوازي تجهيز شود.
با توجه به اينكه دانش آموزان صعود و كسب افتخارات علمي و نخبگاني در عرصه هاي مختلف داشته اند، آيا تا كنون شاهد رشد رتبه دانش آموزان ايراني در منطقه و جهان بوده ايم؟
ما الان تقريبا در منطقه خودمان اگر در آموزش و پرورش اول هم نباشيم، جزو اولين ها هستيم و در عرصه جهاني المپيادها نشان مي دهد كه دانش در ايران يك توسعه قانونمند و مداوم پيدا كرده و حالت پايداري همراه با پيشرفت پيدا كرده است و شانسي و تصادفي نيست كه ما يك سال موفق شويم.
الحمدالله در المپيادهاي جهاني شيمي، رياضي، فيزيك، رايانه و در داخل كشور المپياد علوم انساني رتبه هاي خوب كسب مي كنيم و آموزش و پرورش ايران در تراز جهاني الان به جایگاه قابل قبولي رسیده است.