به گزارش خبرنگار مهر، بیستمین نشست «عصر اقتباس» با موضوع بررسی اقتباس سینمایی «عطش مبارزه» ساخته «گری راس» بر اساس رمانی از «سوزان کالینز» عصر روز سه‌شنبه 29 مرداد با حضور مزدا مرادعباسی، مهدی طهوری و شبنم زین‌العابدینی در سرای داستان برگزار شد.
«عطش مبارزه» داستانی است در مورد 24 دختر و پسر 12 تا 18 ساله که هر ساله باید برای بقای مردم منطقه‌شان در مسابقه‌ای که به طور زنده از تلویزیون پخش می‌شود، شرکت کنند و با یکدیگر آن قدر مبارزه کنند تا فقط یکی از آنها زنده بماند.
طهوری، کارشناس حوزه داستان‌نویسی در این برنامه با اشاره به اینکه «عطش مبارزه» درونمایه اسطوره ای دارد، گفت: از دهه 70 و 80 به بعد استفاده از اسطوره‌ها در سینمای هالیوود بیشتر از گذشته شد. در نمونه اخیر، الگوی کلی این است که ما یک جهان معمولی داریم که قهرمان ما در آن به مبارزه با عناصر پیرامونش می‌پردازد.
وی با اشاره به تفاوت‌های رمان اخیر و اقتباس سینمایی افزود: در رمان مدرن از استوره‌ها کمتر استفاده می‌شود و اگر هم استفاده شود، هدف شکستن اسطوره است. ما با دو موضوع جدی در این زمینه روبرو هستیم اول این که یک سینمایی داریم به نام سینمای هالیوود و دیگری کتاب حوزه کودک و نوجوان است.
طهوری اضافه کرد: با توجه به این که کالینس خود برای کودکان می‌نوشته، به ویژگی‌های رمان‌های این حوزه توجه دارد؛ رمان نوجوان عموما باید ماجرامحور باشد دوم اینکه از ترفندهای حمایت‌گرایانه از قهرمان استفاده کند که در این رمان تقریبا بیش از اندازه این ترفند‌ها به کار رفته است. عنصر غافلگیری موضوع دیگری است که در این قبیل آثار مورد توجه باشد که ما در عطش مبارزه هم شاهد این مسئله هستیم. همچنین دنیای سیاه و سفید در آثار خیلی اسطوره ای و یا بازاری مهم است که این موضوع هم از سوی نویسنده مورد توجه قرار گرفته است.
وی همچنین با اشاره به حجم نسبتا زیاد رمان «عطش مبارزه» (حدود 412 صفحه) گفت: ظرایف داستان نویسی در این رمان به گونه ای است که ما شاهد تقابل گره‌های کوچک و بزرگ هستیم.
این کارشناس حوزه ادبیات داستانی همچنین داستان عطش مبارزه را قوی تر از فیلم اقتباسی آن دانست و گفت: معتقدم این فیلم بدون کتاب، معنای کمتری دارد. البته وفاداری بیش از اندازه به متن باعث شده بعضی قضایا و ماجراهای فیلم مبهم باشد و این مسئله باعث شده اقتباس سینمایی این داستان خیلی از جنس سینما نباشد.
طهوری عمق کم شخصیت‌ها در فیلم را در مقابل شخصیت‌هایی با لایه‌های عمیق درونی در کتاب عطش مبارزه از دیگر تفاوت‌های این دو توصیف کرد و یادآور شد: واقعیت این است که هالیوود دارد از هنر فاصله می‌گیرد و وارد هنری می‌شود که ویژگی‌های تجاری بر ویژگی‌های هنری آن غلبه پیدا می‌کند.
وی همچنین کارگردانان مولف را از زمره موفق ترین فیلم سازان در اقتباس‌های سینمایی از داستان‌های اسطوره ای عنوان کرد.
در این نشست همچنین شبنم زین العابدینی کارشناس سینما ابتدا ترجمه فارسی کتاب نوشته شده از سوی سوزان کالینز را ناقص عنوان کرد و گفت: موضوع این کتاب بیشتر از آن که به کسانی که در حال انجام یک بازی هستند، مربوط بشود، به دست اند کاران اجرای آن بازی اشاره دارد.
وی با اشاره به تم داستانی فیلم برگرفته از رمان عطش مبارزه گفت: تم عمومی این داستان این است که ما مغلوب اتوماسیونی شده ایم که خودمان ساخته ایم. فیلم می‌خواهد بگوید آمریکا دارد کاملا تاریخ خود را می‌سازد. بر اساس کسی که به این ایده اعتقاد دارد، اتفاقا آمریکا دارد درست این کار را انجام می‌دهد.
زین العابدینی در توضیح این نکته گفت: برای بچه‌هایی که اسپارتاکوس را ندیده اند و گلادیاتور را یادشان نمی آید، چه چیزی بهتر از این که تاریخی را که خودمان می‌خواهیم برایشان تفسیر کنیم.
وی با اشاره به نماهای فیلم عطش مبارزه یادآور شد: این نماها عموما «های انگل» است. اما نه آنقدر دور که یک فضای نامحدود را به بیننده القا کند. در واقع در این نماها ما با راوی دانای کل نامحدود مواجه نیستیم. درست است که راوی داستان و فیلم با هم تفاوت دارد اما به عقیده من این نماها به خوبی در اختیار تفسیری که کارگردان از راوی داستان فیلمش دارد.
این کارشناس حوزه سینما در ادامه با اشاره به هزینه 75 میلیون دلاری برای ساخت فیلم عطش مبارزه و فروش 650 میلیون دلاری آن، بر موفقیت این اثر سینمایی در گیشه و در کل جریان سینمای هالیوود صحه گذاشت اما گفت: کسی که در سال 1964 به دنیا آمده و در دوره ای بزرگ شده که دیگر چیزی از ادبیات کلاسیک باقی نمانده، یک اثر سینمایی مانند عطش مبارزه می‌سازد؛ فیلمی که مانند بسیاری دیگر از آثار این دوره حتی «پدرخوانده» دارای ابهامات زیادی است که تنها با ارجاع به داستان آنها در اثر مکتوب برطرف می‌شود.
زین العابدینی همچنین ساحت داستان پردازی ایرانی‌ها را با غربی‌ها مقایسه کرد و گفت: واقعیت این است که ذهن ما ساحت داستان نویسی جالب تری نسبت به غربی‌ها دارد. شما به هر یک از قصه‌های قرآن، مثوی و دیگر آثار کلاسیک ایران نگاه کنیم، رگه‌های عمیقی از آن چه امروز سیال ذهن خوانده می‌شود، در آنها می‌بینید.
در این نشست همچنین مزدا مراد عباسی کارشناس و مجری برنامه‌های عصر اقتباس به برخی تفاوت‌های رمان عطش مبارزه و اقتباس سینمایی از آن اشاره کرد و گفت: شخصیت «گیل» حضور کوتاهی در رمان دارد در حالی که در فیلم حضورش پررنگ است.
وی ادامه داد: روایت رمان از دیدگاه سوم شخص است اما فیلم داستان خود را از زاویه دید اول شخص روایت می‌کند. فیلم بر پشت صحنه مسابقات تاکید دارد در حالی که رمان چنین تاکیدی ندارد. در این فیلم شخصیت «رئیس جمهور اسنو» بسیار گسترش یافته است در حالی که در کتاب این گونه نیست. بارزترین تفاوت رمان و فیلم این است که در فیلم شورشی در منطقه «رو» رخ می‌دهد که این اتفاق در رمان نمی‌افتد.