به گزارش خبرنگار مهر، همه ما با اسماعیل وجودمان که همان؛ مقام، آبرو، موقعیت، شغل، پول، خانه، املاک؟! هستند می شناسیم و باید آن را برای قربانی به منا آوریم.
خدایا من هم قربانیوجودم را آورده ام؛ تو قصد نداشتی که ابراهیم، فرزندش را قربانی کند، سماعیل را بهانه کردی تا ابراهیم را به خود نزدیک‌تر کنی تو می‌خواستی ابراهیم، همه تعلقات خویش را قربانی کند تا خلیل اللّه شود و ابراهیم علیه السلام، خود را از هر چه غیر تو، جدا کرد تا به تو بپیوندد. حال ای خدای ابراهیم! من هم می‌خواهم تمام بدی هایم را قربانی کنم.
عید قربان، روز بزرگ آزمون بندگی و یکتاپرستی
هوی و هوس، توان عروج را از من ربوده است، می خواهم هوی و هوس را ذبح کنم و با بال های ایمانم به سوی تو پرواز کنم. می خواهم از مرداب گمراهی به درآیم تا در دریای بی کران محبتت غرق شوم، تو را به خودت سوگند مرا دریاب و بپذیر!
عید قربان، روز بزرگ آزمون بندگی و یکتاپرستی، روز شکست بزرگِ شیطان، روز ایثار و از خود گذشتگی، روز نجابت، وقار و ایثار اسماعیل و پیروزی ابراهیم و اسماعیل در امتحان بزرگ الهی، روز رمی در جمرات و غلبه بر شیطان بزرگ و همه شیاطین درون و روز صلابت و مقاومت است. عید قربان، یعنی عید رهیدگی و آزادی از اسارت نفس و اباطیل، به سوی شکوفایی ایمان و یقین، و رهایی از ذلت وابستگی ها و هر آنچه غیر خدایی و گمراه کننده باشد.
در سخنان انبیاء هیچ اختلافی دیده نمی شود
امام جمعه شاهرود در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن تاکید بر اینکه انبیا سرسلسله و طلایه دار راه بندگی خداوند تبارک و تعالی هستند گفت: گفتار و کردار ائمه برای ما سرمشق و حجت است و در زندگی آنها، برای جویندگان راه حقیقت، درس های فراوانی وجود دارد.
حجت الاسلام محمود ترابی با اشاره به آیه 31 سوره احزاب که می فرماید: "لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی رَسُولِ اللّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ" هدف و مقصد همه انبیا را یکی دانست و افزود: به همین دلیل است که هیچ گونه اختلافی در گفته های انبیا دیده نمی شود.
وی با یادآوری این مطلب که نام وجود مقدس حضرت ابراهیم علیه السلام 69 بار در قرآن مجید ذکر شده و در 25 سوره سخن از وی به میان آمده خاطرنشان کرد: در آیات قرآن از این پیامبر بزرگ، فراوان مدح و ستایش و صفات ارزنده او یادآوری شده از جمله مقام و معرفت او در پیشگاه خدا در آیه120 سوره نحل.
ترابی تصریح کرد: منطق گویای ابراهیم (ع) در برابر بت پرستان در آیه 52 تا 57 سوره انبیا، مبارزه های سرسختانه و خستگی ناپذیرش در مقابل زورگویان در آیه 80 و 81 سوره انعام، اطاعتش در برابر فرمان پروردگار در آیات 101 تا 110 سوره صافات، استقامت بی مانندش در برابر طوفان رویدادها و آزمایش های سخت در آیات 107 تا 109 سوره صافات.
سرگذشت حضرت ابراهیم یک دوره کامل از سیر بندگی است
رئیس شورای فرهنگ عمومی شهرستان شاهرود با بیان این نکته که ابراهیم علیه السلام، زن و فرزند خود را از موطن اصلی حرکت می دهد و به سرزمین مکه آورده و در آنجا اسکان می دهد و مأمور قربانی کردن اسماعیل می شود ابراز داشت: حضرت ابراهیم به فرمان خدای متعال تا قربانی کردن حضرت اسماعیل پیش می رود ولی خدای متعال، به جای اسماعیل، قربانی دیگری می فرستد.
ترابی سرگذشت حضرت ابراهیم علیه السلام را یک دوره کامل از سیر بندگی معرفی و تصریح کرد: این حرکتی است که از نفس بنده آغاز می شود و به قرب خدا می رسد.
وی با تاکید بر این که حضرت ابراهیم از زینت های دنیا و لذت ها و آرزوهای دور و دراز آن و از جاه و مال و فرزندان چشم می پوشد و هیچ چیز نمی تواند او را از مسیر حق منصرف کند عنوان کرد: سرگذشت آن حضرت را وقایعی به ظاهر پراکنده تشکیل می شود که زنجیروار به هم می پیوندد و از سیر عبودی ابراهیم حکایت می کند، سیری که از بنده ای به سوی خدا آغاز می شود و سرتاسرش، ادب است.
تکامل حضرت ابراهیم با رسیدن به مقام امامت شکل می گیرد
امام جمعه بسطام نیز در گفتگو با مهر، تکامل شخصیت حضرت ابراهیم علیه السلام را با رسیدن به مقام امامت معرفی کرد و اذعان داشت: رسیدن به این مقام چندان ساده نبود بلکه پس از آزمون های سختی که از آن حضرت به عمل آمد این مقام به ایشان داده شد.
حجت الاسلام سید علی رضوی نسب با یادآوری این مطلب که حضرت ابراهیم علیه السلام در مرحله اول، عبدالله شد. سپس به مقام نبی اللهی رسید ادامه داد: بعد از این دو مقام بود که آن حضرت، رسول الله شد و بعد به مقام خلیل اللهی رسید و سرانجام به مقام امامت و رهبری مردم منصوب شد.
وی با اشاره به آیه 124 سوره بقره که می فرماید: "وَ إِذِ ابْتَلی إِبْراهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ" آزمون های سخت حضرت ابراهیم علیه السلام را یادآوری کرد و اظهار داشت: علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در این باره نوشته است: مراد از کلمات در آیه، ماجراهایی است که حضرت ابراهیم علیه السلام با آنها آزمایش شد و عهد های الهی که خداوند، وفای بدان ها را از او خواسته بود، مانند برخورد با ستاره پرستان، شکستن بت ها، انداختن در آتش، هجرت به سرزمین مکه، قربانی کردن فرزند و غیره است.
رسالت خداوند به کسانی که لایق باشند می رسد
امام جمعه بسطام بیان داشت: اصول کافی در حدیثی از امام صادق علیه السلام به مراحل آزمون های حضرت ابراهیم علیه السلام اشاره کرده است و در نهایت حضرت می فرماید: به حکم آیه"إِنّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِمامًا" ابراهیم بعد از آنکه خالص در عبودیت و سپس دارای نبوت، آن گاه رسالت و در آخر به مقام دوستی خدا رسید، تازه خدای متعال، او را امام کرد.
رضوی نسب با اشاره به این نکته که حضرت ابراهیم علیه السلام از خدا خواست تا مقام امامت را در ذریه اش نیز قرار دهد، چرا که این مقام در نظرش بسیار عظیم آمده بود تاکید کرد: خداوند متعال در پاسخ به این درخواست حضرت ابراهیم (ع) فرمود که هر کسی لایق این مقام نیست؛ امامت، عهد و پیمان من است که به ظالم نمی رسد.
حکمت انجام قربانی، تقرب و تعالی قربانی کننده و تقوای او به خداست
مدیر مدرسه علمیه حضرت ولی عصر (عج) شهرستان شاهرود هم در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن تاکید بر این مطلب که حكمت انجام قرباني، تقرب و تعالي قرباني كننده و تقواي او به خداست گفت: خداوند در آیه 37 سوره حج می فرماید "بدانيد كه هرگز گوشت اين قرباني ها نزد خدا به درجه قبول نمي رسد ليكن تقواي شماست كه به پيشگاه قبول او خواهيد رسيد".
حجت الاسلام حمید عبداللهیان با یادآوری این نکته که هيچ عملي بدون تقوا پذيرفته نيست افزود: عملي كه همراه تقوا باشد ولی عامل آن در غير اين عمل، تقواي الهي را رعايت نكند، اگرچه از وي پذيرفته است ولی آن گونه كه شايسته است بالا نمي رود.
وی با اشاره به این مطلب که خداوند عملي را مي پذيرد كه همه شئون عامل آن خواه در اين عمل، خواه در اعمال ديگر، بر پايه تقوا تنظيم شده باشد به آیه 109 سوره توبه اشاره و خاطرنشان کرد: خداوند می فرماید "آيا كسي كه مسجد به نيت تقوا و خداپرستي تأسيس كرده و رضاي حق را طالب است مانند كسي است كه بنايي سازد بر پايه سستي در كنار سيل كه زود به ويراني كشد و عاقبت آن بنا از پايه به آتش دوزخ افتد".
باطن و روح عمل به خدا می رسد
این استاد حوزه و دانشگاه آنچه به خدا مي رسد را باطن و روح عمل انسان دانست و عنوان کرد: قرباني حقيقتي به نام تقوا و قداست دارد و تعالي قرباني از آن تقواست نه از آن گوشت و خون، چنان كه هيچ يك از مناسك ديگر حج نيز به خدا نمي رسند، مگر روح آنها كه همان سرّ حج است.
عبدالهیان با تاکید بر این مطلب که هر عملي به قصد قربت انجام شود قرباني است تصریح کرد: در حديث آمده كه زكات و نماز قرباني مسلمانان است"ان الزكاه جعلت مع الصلاه قرباناً لاهل الاسلام" بنابر اين هر عمل كه در آن تقرب به خدا باشد، قرباني است.
وی دلیل این امر را اینگونه بیان کرد: اولاً خداوند عمل با تقوا را قبول مي‌كند "انما يتقبل الله من المتقين" ثانياً، تقواي عمل نه تنها به طرف خدا صاعد مي شود، بلكه به خدا مي رسد، چنانكه درباره قرباني فرمود"يناله التقوي منكم" و ثالثاً چون تقوا جداي از جان انسان با تقوا نیست، وصف نفساني روح انسان متقي است، اگر تقوا به خدا رسيد، انسان سالك نيز پيش از مرگ به لقاءالله نائل مي شود.
عبداللهیان سر قرباني طبق بيان نوراني امام سجاد علیه السلام را اين دانست كه حج گذار و قرباني كننده با تمسك به حقيقت ورع، گلوي ديو طمع را بريده، او را بكشد و اظهار داشت: به همین دلیل است که صرف ذبح گاو و گوسفند و يا نحر شتر و رها كردن آنها بدون توجه به سرّ قرباني، مايه تعالي حج گزار نخواهد بود.
قربانی حضرت اسماعیل کشتن دیو درونی آز و طمع بود
امام جمعه میامی نیز در این گفتگو، قربانی حضرت اسماعیل توسط حضرت ابراهیم علیه السلام را كشتن ديو دروني آز و طمع دانست و گفت: این کلام از باب تشبيه معقول به محسوس و نمای معنوی و مفهومی قصد خداوند متعال از اين فرمان است.
حجت الاسلام سید مرتضی موسوی با اشاره به حدیث امام صادق عليه السلام که فرمودند" واذبح حنجره الهوي والطمع عندالذبيحه" هنگام ذبح قرباني، گلوي هواي نفس و طمع را قطع كن افزود: از اين بيان آشكار می شود كه عيد قربان را باید تعبير ديگري از كشتن نفس اماره دانست به همین دلیل كشتن حيوان مثل اعلاي همان صفات ناشايست است.
وی تأسي به ابراهيم خليل علیه السلام را از همين گونه اسرار معرفی و خاطر نشان کرد: هنگام ذبح دعايي خوانده مي شود كه حقيقت توحيد ابراهيمي را نمايان مي سازد "من رويم را به سوي آن كس مي كنم كه آسمان ها و زمين را بيافريد در حالي كه پاك و خالص هستم. خدايا از من قبول فرما چنان كه از ابراهيم دوست خودت و از موسي هم كلام خودت و از محمد(صلی الله علیه و آله) محبوب خودت پذيرفتي."
حج يکي از مترقي ترين ابعاد اعتقادي، عملي اسلام پس از توحيد و جهاد است
رئیس شورای فرهنگ عمومی شهرستان میامی معناي نام و ياد خدا در آغاز و انجام هر كاري را حضور اعتقاد توحيدي او در متن عمل و توجه به شهود خداوندي در صحنه زندگي دانست و تصریح کرد: بر اين اساس، قرآن كريم دستور مي دهد "بگو پروردگارا مرا صادقانه داخل و صادقانه خارج كن و از نزد خودت براي من نيرويي قاهر و مسلط قرار ده" اين چنين است كه حكمت خداوند مقرر کرد كه اسماعيل ذبح نشود.
موسوی تاکید کرد: خداوند متعال ابراهيم علیه السلام را تا قله بلند "قرباني كردن اسماعيل" بالا مي‌برد، بي آن كه اسماعيل را قرباني كند و اسماعيل را به مقام بلند "ذبيح عظيم خداوند" ارتقاء مي دهد، بي آن كه به وي گزندي رسد.
وی با بیان این مطلب که "والقربان ما يقصد به القرب من رحمه‌الله من اعمال البر" قربان هر کار نيکي است که انسان به وسيله آن بخواهد به رحمت خدا نزديک شود عنوان کرد: حج يکي از مترقي ترين ابعاد اعتقادي، عملي اسلام پس از توحيد و جهاد است.
حج منشور بی نهایت زندگی است
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان سمنان در گفتگو با مهر، نیز حج در لغت را آهنگ مقصدي کردن دانست و اذعان داشت: در فرهنگ اسلامي از آداب و اعمالي که در حج انجام مي گيرد تحت عنوان "مناسک حج" ياد مي‌شود که اين مناسک همچون منشور بي‌نهايت زندگي است که هر فردي به اقتضاي سطح درک خويش به مشاهده پرتوهايي از آن موفق مي شود.
حجت الاسلام علی شکری با بیان این مطلب که مناسک حج در يک نگاه کلي سير وجودي انسان به سوي خدا است اظهار داشت: حج نمايشي از فلسفه خلقت بني آدم است فلسفه اي که در مرکز آن خدا قرار دارد و امت در گرداگرد آن به ذکر مشغولند.
وی با اشاره به این که اين حرکت که از حضرت آدم شروع مي شود و شخصيت هاي اصلي آن ابراهيم و هاجر و اسماعيل و مواقف آن حرم، مشعرالحرام، سعي و عرفات و مني است ابراز داشت: انساني که از همه جا رسته و تنها در سيل خروشان انسان ها مثل ذره اي در يک درياي بيکران رها مي شود و حتي از نزديک ترين افراد و بستگان خود فاصله بسيار زيادی دارد هرچند شانه به شانه و پهلو به پهلوي آن ها حرکت کند.
حج بزرگترین کنگره عبادی، سیاسی و اجتماعی مسلمین
استاد فقه حوزه علمیه امام جعفر صادق (ع) شاهرود نیز در این گفتگو، حج را بزرگ ترين کنگره عبادي، سياسي و اجتماعي مسلمين معرفی کرد و گفت: بالاترين هدف و با ارزش ترين مفهومي که از حج برداشت مي شود جنبه هاي عبادي، سياسي و اجتماعي اين فريضه الهي است.
وجیهه اشرفی با اشاره به این که در حج هزاران هزار مسلمان گرد هم مي آيند تا ضمن انجام يک فريضه الهي يک نيايش دسته جمعي جهاني را به نمایش بگذارند ادامه داد: مسلمانان در این مراسم يک حرکت توفنده اعتقادي را عليه کليه عقايد شرک و کفر نشان می‌دهند و وحدت و انسجام جهاني خود را عليه مظاهر حاکميت هاي غيرتوحيدي فراهم و استضعاف و بي عدالتي را به نمايش می گذارند.
وی با تاکید بر این که هيچ عملي در حج بي مفهوم نيست و هريک از اعمال اشاره به گوشه اي از تاريخ و حقيقتي در اسلام دارد عنوان کرد: اگرچه حج يک مساله تعبدي است ولي دانستن برخي رموز مناسک حج مي‌تواند در بهتر انجام گرفتن و درک بيشتر معنويت موجود در آنها موثر باشد.
جنبه سیاسی جزء تفکیک ناپذیر مناسک حج
این استاد فقه حوزه علمیه خواهران شاهرود با یادآوری این مطلب که تک تک اعمالي که در حج انجام مي گيرد نه هدف که صرفا وسيله اي در جهت دستيابي به هدف هستند اذعان داشت: يکي از جنبه هاي مهم حج جنبه سياسي آن است که به هيچ عنوان از حج تفکيک پذير نيست.
اشرفی دلیل این تفکیک ناپذیری را اینگونه بیان کرد که قرآن هدف از وجودخانه کعبه را محلي براي قيام مردم مي داند.
وی از وظايف واجب در مني در روز عيد براي کسي که حج تمتع به جا مي آورد را کشتن حيواني، شتر يا گاو يا گوسفند که فربه و بي عيب باشد دانست و تصریح کرد: اين عمل را از آن نظر که عبادت است و وسيله تقرب به خداست قربان مي گويند و از آن جهت که اين عبادت در ساعت ضحي که به معناي ارتفاع روز و انبساط نور آفتاب واقع مي شود روز عيد قربان را عيد اضحي نيز مي نامند.
این استاد فقه حوزه علیمه خواهران قربانی را کشتن نفس سرکش و جهاد اکبر نامید و اظهار داشت: امیدواریم در این عید بتوانیم آن گونه که شایسته است از عهده این جهاد بر آمده و بتوانیم به مقام قرب و رضای الهی دست یابیم.
...................................
گزارش از الهام صادقی