به گزارش خبرنگار مهر، گرچه در این دوران گذری که مسئولان استانی در حال سپری کردن آن بوده و هنوز وضعیت مسئولان فرهنگی و هنری مشخص نیست، کمی قوانین سلیقه ای را آسان تر گرفته و گاه و بیگاه مجوزاتی به گروه های کنسرت داده و به طور ناشیانه ای در این کنسرت ها از افراد خاص برای صدور مجوز قدردانی می شود اما در حالت کلی اغلب برنامه های فرهنگی که در شهرهای مختلف مجوز گرفته و اجرا می شوند در شهر تبریز گاهی به مشکل بر می خورند.
برخی کارشناسان و مسئولان حوزه فرهنگ و هنر عقیده دارند که نبود معیار مشخص دراین حوزه باعث ایجاد برخوردهای متفاوت در تبریز شده و این درحالیست که در این وضعیت، اهالی آن یا قید فعالیت را زده و عطایش را به لrایش می بخشند؛ و یا در این میان برخی از گروه ها سماجت به خرج داده و با اتخاذ راهکارهای گوناگون تلاش می کنند تا آثار معنوی و زیبای خود را عرضه کنند.
کنسرت های کارگاهی راه فرار از خوان مجوز
پری اشتری اولین بانوی نوازنده گروه دف نوازان سماع به مشکلات و پیچ و خم های فعالیت در حوزه موسیقی در تبریز اشاره می کند و می گوید: گروه دف نوازان سماع فعالیتش را از سال 78 آغاز کرده بود و در آن سالها نوازنده خانمی در بین گروه وجود نداشت اما از سال 87 این گروه با دو بانو و پنج آقا فعالیتش را در فصل جدیدی آغاز کرد تا به امروز که تعداد اعضای گروه متشکل از خانم و آقا به 65 نفر رسیده است.
این بانوی دف نواز نقل می کند: اوایل فعالیت های گروه صرفا به تمرین و آموزش محدود شده بود اما برای اینکه فعالان این عرصه ثمره کار و تلاش خود را ببینند و هنر سازهایشان را به گوش علاقمندان هم برسانند گروه روی به برگزاری کنسرت آورد.
پری اشتری اضافه می کند: فعالیت های بانوان در بخش همخوانی و هم آوایی گرچه در گروه های کنسرت بی اشکال است اما به نوازدگی خانمها در اجرای کنسرت و بلیط فروشی در تبریز مجوز داده نمی شود و این چنین بود که با وجود فعالیت گسترده بانوان در حوزه موسیقی برای عبور از محدودیت ها روی به برگزاری کنسرت های کارگاهی و بدون بلیط فروش آوردیم.
بانوی گروه دف نوازان سماع گرچه برگزاری کنسرت های کارگاهی را خسارت مالی بزرگ برای گروه عنوان می کند اما به عقیده وی علی رغم خسارت های مالی؛ راهی برای عرضه هنر و حضور در دنیای هنر و موسیقی اصیل ایرانی بود.
با این حال وی می گوید: برای جبران این خسارت در یکی و یا دو مورد خانم ها از اجرا کنار کشیده و آقایان گروه اجرای کنسرت بلیطی داشته اند.
پری اشتری از گروه دف نوازان می گوید و اینکه گروه دف نوازان سماع تبریز، بزرگترین گروه دف نواز شمالغرب است و تنها گروهی در تبریز بوده که نوازنده بانو در گروه خود دارد و یادآور می شود: هنرجویان استاد رودکیان که متشکل از بانوان و آقایان بودند در سال 87 اقدام به برگزاری کنسرت کارگاهی کردند اما این حرکت آنها با همان یک اجرا متوقف شد و این درحالیست که هنرمندان ما با چهار سال تلاش و مداومت در کار خود به برگزاری هفت اجرای کارگاهی پرداختند.
عرصه تنگ فعالیت هنری در سایه قوانین سلیقه ای
سرپرست گروه دف نوازان سماع با اشاره به مشکلات پیش روی فعالیت های هنری در تبریز می گوید: در برگزاری کنسرت ها فروش کمی داشته و در واقع هیچ سودی نمی کنیم.
یونس تارپود در عین حال اضافه می کند: برخوردهای سلیقه ای و تاحدی قوانین کلی عرصه را برای فعالیت های هنری را تنگ می کند و این درحالیست که هنرمندان تبریزی امیدوار به حل مشکلات این عرصه هستند.
و این درحالیست که رئیس مجمع نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس نبود معیار مشخص و تعریف شده در حوزه فرهنگ و هنر را دلیل برخوردهای متفاوت در تبریز می داند.
محمد اسماعیل سعیدی تصریح می کند: وقتی معیار ثابت و مشخصی در این حوزه وجود ندارد افراد به خود اجازه می دهند تا سلایق خود را به عنوان قانون به مخاطب دیکته کنند!
نبود سالن تمرین دولتی و حضور کمرنگ اسپانسرها؛ فریادهای خاموش شهر هنرپرور!
شاید موسیقی و فعالیت در این حوزه هنری در تبریز ریشه در تاریخ داشته و صاحب سبک های اصیلی است اما همچنان این هنر غنی در دیار خود مهجور مانده و نتوانسته جایگاهی والا برای خود بدست آورد.
نبود سالن تمرین دولتی، نبود امکانات و تجهیزات و حضور کمرنگ اسپانسر برای موسیقی های اصیل در تبریز دردی بر روی دردهای دیگر است که عرصه را برای فعالیت هنرمندان این خطه از ایران زمین تنگ تر می کند.
پری اشتری، فعال عرصه موسیقی از مکان و سالن های تمرین و امکانات موجود در شهر می گوید: در آغاز کار در حدود یکسالی در سالن اداره کل ارشاد تمرین ها را انجام می دادیم اما بنابه دلایلی این همکاری ارشاد متوقف شد و برای تمرین روی به سینماها و مکان های عمومی و در نهایت شخصی آوردیم که آنهم مستلزم پرداخت هزینه است.
وی عنوان می کند: برخی از سالن ها مجهز به سیستم صوتی نیست از این رو سرپرست گروه خود اقدام به تهیه سیستم صوتی کرده که تا در تمرین برای ایجاد هماهنگی میان دستگاهها از آن استفاده کنیم در واقع گروه های موسیقی همچون گروه ما در تبریز نه تنها بلیط فروشی نمی کنند بلکه در تمام طول تمرین هم متحمل هزینه های مختلف و گاه سرسام آور می شوند.
این بانوی دف نواز همچنین اضافه می کند: باوجود هزینه های بالایی که گروه های موسیقی متحمل آن می شوند اسپانسرها اغلب از کنسرت های پلی بک و پاپ حمایت می کنند و هیچ رویکردی نسبت به موسیقی اصیل ندارند.
به گفته بسیاری از هنرمندان موسیقی و کارشناسان این عرصه کنسرت های موسیقی اصیل در سالهای اخیر در تبریز مهجور شده و کمتر شاهد اجرا از گروه های مختلف سنتی بوده ایم.
کنسرت پژوهشی رویکرد جدید فعالیتهای موسیقی در تبریز
گرچه در تبریز موسیقی و برگزاری کنسرت های اصیل در پیچ و خم مشکلات دست و پنجه نرم می کنند اما در کشورهای اروپایی پا را خیلی فراتر از این ها گذاشته اند تا جایی که به موسیقی به حالت صرف آن تنها نگاه نکرده و به حقیقت موسیقی و تاثیرات روانی و درمانی آن پی برده و بر روی آن پژوهش انجام می دهند.
دکتر محسن مولانا که 15 سال از عمر خود را صرف تحصیل و طبابت در بیمارستان های آلمان کرده؛ در خصوص تجربه خود می گوید: در طول مدتي كه در بيمارستان هاي آلمان مشغول كار بودم، در كنار گفتار درماني، كار درماني، كاردستي درماني ، نقاشي درماني ، آب درماني، وووو..... از موسيقي درماني نيز استفاده مي شد.
اما در این تنگنا و مشکلاتی که هنرمندان تبریزی با آن مواجه بوده و دست و پنجه نرم می کنند همواره ذهن های خلاق هستند که راه پیشرفت و ایده های نو را می یابند و در میان دیگر گروه های موسیقی اصیل شاید یکی از فعال ترین گروه ها همان گروه دف نوازان سماع است که پا را از برگزاری کسنرت های کارگاهی فراتر گذشته و روی به موسیقی پژوهشی آورده است.
یونس تارپود سرپرست گروه دف نوازان سماع می گوید: در حالیکه ارشاد به کنسرت های ما به دلیل حضور نوازنده های خانم در گروهمان مجوز نمی داد حوزه هنری استان با حمایت خود ما را همراهی کرد تا کنسرت پژوهشی که از اعتبار بالاتری برخوردار بود را برگزار کنیم.
وی ادامه می دهد: تا کنون موفق به برگزاری دو کنسرت پژوهشی شده ایم و برای درمان بیماران از طریق موسیقی پژوهش انجام داده و در حال انجام پژوهش و موسیقی درمانی بر روی چهار بیمار هستیم.
کسی که پدرخوانده موسیقی تبریز شد/ ضرورت حمایت از موسیقی اصیل و سنتی
در این موقعیت فعلی که گروههای مختلف موسیقی برای طی کردن مراحل مختلف از زمان تمرین تا آمادگی برای برگزاری کنسرت و گرفتن مجوز درگیر بوده و در تلاشند؛ تنها یک حامی می تواند چاره مشکلات باشد.
گرچه در تبریز متولی اصلی فرهنگ و هنر تاکنون نتوانسته برای حمایت گروههای مختلف هنری اقدامی کند اما اهالی هنر مدتی است پدرخوانده هایی پیدا کرده اند که کم و بیش دست هنرمندان را به مهربانی می فشارند.
سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تبریز با برگزاری جشنواره های مختلف موسیقی اصیل و حوزه هنری استان آذربایجان شرقی خلاء فعالیت های هنری را پرکرده و در این راه از دیگر ارگان ها پیش قدم تر بوده اند به طوریکه با حمایت حوزه هنری استان نخستین کنسرت پژوهشی در راستای پژوهش بر روی تاثیرات درمانی موسیقی شهریور ماه سال جاری برگزار شد.
با تمام این اوصاف فاصله 620 کیلومتری میان تبریز- تهران که گویا بر روی قوانین هم اثر گذاشته،چندان به مذاق هنرمندان خوش نمی آید و هنرمندان دوست دارند تا برخوردهای سلیقه ای اهالی فرهنگ و هنر کمتر شده و قوانین یکسانی با دیکر نقاط کشور در این خطه ایران اسلامیمان نیز اجرا شود.
----------------
گزارش: یاسمین السادات مولانا
عکس:مهسا جمالی