محمد حسن انتظاري ، درباره فن آوري فضايي در گفت وگويي اختصاصي با خبرنگار اقتصادي مهرگفت : در دور زمين يك مدار وجود دارد كه با سرعت زمين به دور زمين مي گردد و نقاطي از اين مدار به كشورها براي قراردادن ماهواره اختصاص داده شده است .
وي افزود : ايران نيز 3 نقطه از اين مدار را براي قراردادن ماهواره در اختيار دارد كه ماهواره زهره كه قرارداد آن چندي پيش با روسها منعقد شد در يكي از اين نقاط قرارداده مي شود .
وي درباره مقررات براي پرتاب ماهواره گفت : غير از مدار ثابت زميني ، بقيه مدارها از مقررات خاصي براي پرتاب برخوردار نيستند .
محمدحسن انتظاري مجري طرح ماهواره مصباح درباره بحث فن آوري فضايي در گفت وگويي با خبرنگار مهر دربه ديگر سوالات پاسخ گفت كه به شرح زير است :
دستاورد ايران در ساخت ماهواره چه بوده است ؟ ايران چقدر در زمينه پيشرفت داشته است ؟
بحث فن آوري فضايي بحث ساده اي نيست و بسيار پيچيده است به همين دليل هر چقدر كه به اين تكنولوژي دست پيدا كنيم غنيمت است .
فن آوري فضايي با زميني يك تفاوت اساسي دارد و آن اين است كه دسترسي به سيستم زميني هميشه امكان دارد اما در فن آوري فضايي اگر مشكلي براي سيستم به وجود آيد نمي توان درجهت اصلاح به آن دسترسي داشت .درنتيجه در فن آوري فضايي در طراحي و ساخت بايد به استانداردهايي بالاتري از فن آوري زميني انديشيد .
در دنيا صاحبان فن آوري فضايي زياد نيستند ، حتي از انگشتان دست هم كمتر هستند اما در هر حال ايران جز كشورهاي جهان سوم درحال جهشي است كه سعي مي كند به اين فن آوري دست يابد ودر اين راه مسيري طولاني را طي كرده تا بتواند به اين تكنولوژي دست يابد .
بسياري از كارشناسان مطرح مي كنند كه ماهواره مصباح همانند خودروي سمند است يعني اجزايش از ديگر كشورها وارد كشور شده و در ايران مونتاژ شده است چه پاسخي به اين منتقدان مي دهيد ؟
اگر ما مديريت اين تكنولوژي را ياد بگيريم دراصل پيشرفت زيادي به دست آورده ايم و اين توان را مي يابيم كه اجزايش را به ديگران سفارش داده و خودمان آن ها را جمع و يا به عبارتي مونتاژ كنيم و اين خود يكي از اجزاي مهم دستيابي به فن آوري فضايي است .
از سويي ديگر ، بحث فن آوري فضايي نيز بسيار مهم است چون تكنولوژي هاي متفاوتي اعم از سخت افزاري ، نرم افزاري و مخابراتي و ... در صنعت فضايي وجود دارد كه بايد مديريت شود تا يك محصول به دست آيد و علاوه بر اين ما تكنولوژي ساخت سازه را در داخل كاملا به دست آورده ايم .
| اين پروژه براي ما آنقدر ارزشمند بود كه امروز مي توانيم كار را با اعتماد به نفس كامل ادامه دهيم. ضمنا ايجاد هسته مركزي يك گروه از متخصصين كه بتوانند يك سيستم فضايي را طراحي كنند دستاورد مهم ديگر اين طرح است . |
در زمينه ساخت سازه توضيح بيشتري بدهيد ؟
سازه به عنوان يك محصول فضايي بايد بسياركامل و جامع باشد تا هيچ مشكلي براي آن در فضا ايجاد نشود برهمين اساس قبل از ساخت سازه بايد طراحي دقيق و تحليلي با نرم افزارها داشته باشيم اما در مجموع ما درحوزه ساخت ماهواره هاي كوچك تكنولوژي را كاملا كسب كرده ايم .
ماهواره مصباح از چه زماني شروع به ساخت شد ؟
مدل آزمايشگاهي ماهواره مصباح در سال 78 آغاز و در سال 80 ساخت آن به اتمام رسيد .
كدام مراكز تحقيقاتي در ساخت آن با شما همكاري كردند ؟
وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات و وزارت علوم و فن آوري قرارداد ساخت اين ماهواره را امضا كردند و اين پروژه توسط سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران و مركز تحقيقات مخابرات انجام شد .
در اين پروژه ما به يك نتيجه بسيار ارزشمند رسيديم و آن هماهنگي بين همه بخش ها بود به گونه اي كه اين هماهنگي خودباعث افزايش بركت در پروژه و سرعت در آن شد و به اعتقاد من اگر در همه پروژه هاي كشور به اين نكته دست يابيم همه طرحها به طور مناسب پيشرفت مي كنند .
در اين پروژه مهندسان و كارشناسان براي دريافت حقوق كار نمي كردند بلكه هدف آنها تنها پيشرفت پروژه بود .
نكته مهم ديگر اين است كه ايجاد يك مجموعه كه بتواند طراحي و ساخت را انجام دهد بسيار مهم است چون اين پروژه از تخصص هاي زيادي تشكيل شده است حال بخش مهمي از اين تكنولوژي بومي شده است .
همكاري كشورها براي ساخت ماهواره مصباح چقدر بوده است ؟
از شركتهاي فضايي خارجي كه براي ماهواره كوچك مصباح با ما همكاري كردند يك شركت ايتاليايي بود كه در طراحي ، ساخت وتست آن به نيروهاي ايراني كمك كردند ، اما در ساخت سازه هر دوتيم ايراني و ايتاليايي نسبت به ساخت سازه اقدام كنند كه خوشبختانه سازه ايران بسيار موفق بود و از سوي ايتاليايي ها تاييد شد. اما براي تست محيطي نهايي چون تكنولوژي آن در كشور وجود نداشت به اروپا ارسال شد تا پس از آن از كشور روسيه در اواخر مهرماه به فضا پرتاب شود .
مهمترين دستاورد مصباح در اين پروژه چه بوده است ؟
اعتماد به نفس ، مهمترين دستاورد اين پروژه بوده است چرا كه بحث فناوري فضايي براي ايران بسيار ناشناخته بود اما امروز ديگر اين بحث براي ايران غريب نبوده وروشن شده است .
اين پروژه براي ما آنقدر ارزشمند بود كه امروز مي توانيم كار را با اعتماد به نفس كامل ادامه دهيم ضمنا ايجاد هسته مركزي يك گروه از متخصصين كه بتوانند يك سيستم فضايي را طراحي كنند دستاورد مهم ديگر اين طرح است .
ماهواره چه كاربردهايي دارد؛ چرا كه هنوز در كشور ما بسياري هستند كه دريافت كننده هاي اطلاعات تلويزيوني را ماهواره مي دانند ؟
بله ، كاملا درست است ، اما كاركرد ماهواره مصباح انتقال ديتا و اطلاعات است چرا كه يكسري از اطلاعات كه توسط شبكه زميني قابل انتقال نيست ماهواره مي تواند به كمك شبكه هاي زميني امده ومكمل آنها باشد ، از قبيل قرائت كنتور از راه دور و يا به عنوان مثال در اين شبكه مي توان با كمك ماهواره SMS ها را به نقاط دور دست زميني هم ارسال كرد .
يا اينكه با استفاده از ماهواره مي توان تمام اطلاعات مربوط به سرعت انتقال لوله هاي نفت وگاز راقرائت كرد و وضعيت آنها را مشخص كرد .
درباره ماهواره زهره بگوييد ؟در چه وضعيتي قرار دارد ؟
اين پروژه در شركت مخابرات اجرا مي شود اما بهتر است اطلاعات دقيق آن از مجري آن سوال شود ولي پروژه زهره يك طرح مخابراتي است و باعث تقويت شبكه هاي مخابراتي شده و از سويي ديگر اين طرح امكان خوبي را براي پخش تلويزيوني فراهم مي كند و همانطور كه گفته شد اين ماهواره روي مدار ثابت زمين قرارداده مي شود .
پروژه زهره بسيار بزرگ است وقرارداد آن دو سه ماه پيش با كشور روسيه منعقد شده است و عمليات اجرايي آن به خوبي در حال انجام است و پيش بيني مي شود تا 30 ماه آينده به اتمام برسد .
آيا پروژه ديگري درحال انجام است ؟
يك ماهواره چند منظوره كوچك با مشاركت سه كشور چين ، تايلند ، پاكستان و ايران ساخته مي شود كه هدف از ساخت آن شكل گيري همكاري مشترك فضايي بين اين كشورها است .
در پايان درباره جايگاه ايران در بخش فن آوري فضايي بگوييد ؟
در چند سال اخير بعضي از كشورهاي جهان سومي در اين زمينه در حال جهش هستند به طوري كه برزيل و كره در اين ميان از پيشرفت قابل توجهي برخوردار بوده اند ، ايران نيز همراه با اجراي پروژه ماهواره مصباح در حال توسعه فعاليت هاي فضايي خود است به طوري كه با همكاري با كشورهايي همانند مالزي و پاكستان قدم هاي خوبي در اين زمينه برداشته است .