قم - خبرگزاري مهر: زمانی که مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم، خبر راهیابی نمایش «رضا» را به جشنواره بین‌المللی فجر در اوایل آبان ماه اعلام کرد، در واقع خبر از این می‌داد که حمایت مسئولان می‌تواند، زمینه‌ساز موفقیت فعالیت‌های هنری باشد.

به گزارش خبرنگار مهر، این تعریف از تئاتر که می‌گوید، "تئاتر یا نمایش شاخه‌ای از هنرهای نمایشی است که به بازنمودن داستان‌ها در برابر مخاطبان یا تماشاگران می‌پردازد و در اصل یعنی بیان مشکلات مردم و مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی یک جامعه به زبان نمایش"، زمانی تحقق واقعی پیدا می‌کند که حمایت ها واقعی باشد و به دنبال این موفقیت ها پویایی وضعیت تئاتر نیز اتفاق خواهد افتاد.

انجمن هنرهای نمایش نیز به مانند دیگر انجمن های صنفی به منظور ارائه آموزش و حمایت از تولید آثار نمایشی تشکیل شده است که پویایی آن در تقویت وضعیت فعلی و آماده‌سازی بهره برداری از این هنر صنعت در آینده است.

در این میان فعالان تئاتر قم از چگونگی پویایی انجمن نمایش با خبرنگار مهر سخن می‌گویند.

انجمن انگیزه هنرمندان جوان را تقویت کند

علی فرحناک که کارگردانی، بازیگری، نمایشنامه نویسی، تهیه کنندگی تلویزیون، اجرای برنامه های رادیویی و تلویزیونی را در کارنامه فعالیت خود دارد، وضع تئاتر قم را از نظر حضور در جشنواره های منطقه ای و ملی مثبت ارزیابی می‌کند.

کارگردان نمایش "کافه سیروس"، می‌گوید: در دو سه سال اخیر برخلاف پنج و شش سال قبل که اتفاقی در حوزه نمایش نیفتاده بود، موفقیت های مختلف از جمله حضور در انواع جشنواره های منطقه ای و سراسری برای اهالی نمایش قم رقم خورده است.

به گفته وی، مهم ترین مشکل علاوه بر تامین بودجه و امکانات، ارتقای انگیزه و تلاش علاقه مندان به این هنر است که باید در سطح مدیریت تلاش هایی صورت گیرد.

فرحناک ادامه می‌دهد: یک حالت رکود و خمودگی بین گروه‌ها دیده می شود که با توجه به ظرفیت نهفته در هنرمندان شهر، قابل تامل و تدبیر است.

وی می‌افزاید: دانشجویانی در این زمینه درس خواننده اند و با وجود داشتن توانایی، هیچ گونه بهره برداری این ظرفیت نمی‌شود. تلاش هایی شده است اما با توجه به ظرفیت های موجود، پاسخگو نبوده است. عمده فرودی که داشتیم در این زمینه است.

کارگردان و بازیگر حوزه نمایش قم ادامه می‌دهد: در واقع توان استفاده درست و برنامه ریزی مناسب وجود ندارد تا نتیجه مطلوبی حاصل شود، هر از گاهی با اعتراض جوان‌ترها که چرا فعالیت کم است مواجه هستیم و این یعنی از تمام ظرفیت ها بهره گرفته نمی‌شود.

این هنرمند قمی اظهار می‌کند: فعالیت‌ها در سطح پر شدن بیلان کاری است، به صورت عمیق و ریشه‌ای به استفاده از ظرفیت ها پرداخته نشده است.

مسئولان دورنمای فعالیت‌ها را مشخص کنند

محمدرضا شاهمردی، مدیر عامل موسسه تئاتر طراوت، سخنان خود را این گونه آغاز می‌کند: ممکن است، رویکرد گروه‌ها و هنرمندان با مدیریت انجمن در طول سال‌ها موافق نبوده است اما نمی‌توان از برخی موفقیت‌ها چشم پوشید. انجمن در بحث نمایشنامه نویسی و برنامه ریزی برای برگزاری کارگاه های عملی موفق عمل کرده است.

وی افزود: انجمن در چند سال اخیر پیگیر این بود که در بحث نمایشنامه ها، تحصیلکرده های قمی حضور پیدا کنند، نتیجه این شد که نمایشنامه نویسان خوبی به این عرصه ورود پیدا کردند که در سطح خوبی قرار دارند.

شاهمردی معتقد است که برگزاری این برنامه ها در جای خود خوب است اما انجمن می‌تواند با کلاس‌های ویژه‌تری به برنامه‌ها و جشنواره توجه کند. مسئولان انجمن و اداره کل ارشاد باید از برگزاری جشنواره استانی دورنمایی ارائه دهند و مشخص شود که از برگزاری این جشنواره دنبال چه هستند و چه می‌خواهند.

توجه به کیفیت آثار برای پویایی تئاتر قم

وفا طرفه، یکی از بانوان فعال در عرصه تئاتر قم است که تغییر در وضعیت نمایش قم را متاثر از تغییر مدیران می‌داند و می‌گوید: فعالیت گروه‌های تئاتر و نمایش در قم گاه رو به پیشرفت است و گاه دچار یکنواختی است که این موضوع باید توسط مدیریت انجمن برای پویایی وضعیت تئاتر مورد توجه قرار گیرد.

کارگردان نمایش «روایتی از حکایت ناتمام»، با بیان اینکه شخصیت خاصی مورد نظر بنده نیست و بحث مدیریت و برنامه ریزی برای نمایش مورد توجه من است، ادامه می‌دهد: در مورد اینکه وضعیت تئاتر قم پویا است یا خیر، باید مقایسه ای نسبت به کارهای صورت گرفته در 10 سال گذشته صورت بگیرد.

اتفاقات بسیاری افتاده است، گروه‌ها بیشتر شده، علاقمندان به تئاتر بیشتر شده است اما از سویی دیگر کیفیت کارها و اجراها نیز پایین آماده است.

کارگردان و بازیگر حوزه نمایش ادامه می‌دهد: بودجه ای در اختیار گروه ها قرار می‌گیرد و در عرض یک هفته اجرای نمایش آماده می‌شود، این موضوع باید مورد توجه مسئولان انجمن و اداره کل قرار گیرد، این گونه اجراها و نمایش ها بازخورد خوبی ندارد.

تئاتر قم ایستا نیست

وقتی اظهارات رئیس انجمن نمایش استان، در خبر منتشر شده از سوی روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم، وضع تئاتر شهر را پویا ارزیابی کرد، در معنای کلمه پویایی، نگاهی به تعداد نمایش‌های به روی صحنه رفته در سال جاری انداختیم که به دلیل کمبود اعتبارات و بودجه، تعداد اندکی است.

اطلاق «پویایی»، از سوی رئیس این صنف هنری به وضعیت تئاتر در حالی است که امسال، اهالی تئاتر و نمایش قم، کمتر از تعداد انگشتان دست موفق به اجرای نمایش در سالن های موجود در قم شده‌اند، از این رو به دنبال گفتگو با رضا ابوذر از دلایل وی برای اطلاق پویایی به وضعیت تئاتر قم سئوال کردیم.

ابوذر در پاسخ به اين سئوال كه آیا تئاتر قم در دو سال اخیر پویاتر شده است؟ اظهار كرد: تشکیل شورای حمایت از تئاتر استان قم مهم‌ترین اتفاق تئاتری در سال 91 بود که با هدف ایجاد عدالت و تقسیم عادلانه بودجه در بین هنرمندان تئاتر استان قم صورت گرفت.

وي گفت: پس از رأی‌گیری، شورای حمایت از تئاتر استان از سید رسول موسوی نژادیان نماینده اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم، علی اصغر نوبخت نماینده پیشکسوتان، علی فرحناک نماینده شورای نظارت بر تئاتر استان قم، مهدی نیک روش نماینده هنرمندان تئاتر و همچنین اینجانب تشکیل شد.

رئيس انجمن نمايش استان قم تصريح كرد: تئاتر قم در وضعیت پویا به سر می‌برد و گواه این مطلب، راهیابی نمایشی از قم به جشنواره بین‌المللی فجر در سال‌های 91 و 92 است که این اتفاق از افتخارات تئاتر استان به شمار می‌رود.

آموزش بیش از 70 هنرجو در سال‌های 91 و 92 و همچنین برگزاری ورک شاپ‌های تخصصی با حضور استادانی همچون علی رضا نادری (نمایشنامه نویس)، محمد یعقوبی (نمایشنامه نویس)، پیام دهکردی (بازیگری)، میکائیل شهرستانی(بازیگری) رضا کشاورز(بدن) در سال‌های 90، 91 و 92، از مهم‌ترین برنامه‌ها در امر آموزش انجمن هنرهای نمایشی قم بوده است.

وي حمایت از گروه‌های نمایشی در جشنواره‌های کودک و نوجوان و دفاع مقدس را از دیگر فعالیت‌ها و برنامه‌های حمایتی انجمن هنرهای نمایشی قم ذكر كرد.

به گفته ابوذر، جشنواره تئاتر استانی برگزار شد، 42  نمایشنامه به دبیرخانه جشنواره تئاتر استانی ارسال شد که از این تعداد 30 نمایش‌نامه به مرحله بازبینی راه پیدا کردند.

وي گفت: یک ماه از برگزاری این جشنواره نگذشته بود که جشنواره نمایشنامه نویسی در سیرنگ برگزار شد، با توجه به اصل 44 قانون اساسی که از ایجاد ارتباط با مراکز خصوصی می‌گوید، در برگزاری سومین جشنواره نمایشنامه خوانی قم، مجتمع تجاری سیرنگ همکاری مناسبی داشت که این امر گستردگی و همه‌جانبه بودن تئاتر استان را می رساند.

ابوذر برگزاری جشنواره نمایشنامه خوانی در مجتمع تجاری تفریحی سیرنگ مصداق بارز استفاده از مشارکت بخش خصوصی در پیشبرد فعالیت‌های فرهنگی هنری استان دانست و  افزود: بردن تئاتر به مجامع عمومی و اقتصادی باعث حضور عموم مردم در عرصه تئاتر و آشنایی بیشتر آنان با این رشته هنری می‌شود.

فشارهاي مالي

وي تاكيد كرد: اگر بخوهیم ایده آل نگاه کنیم تا رسیدن به وضعیت استاندارد فاصله داریم اما وضعیت تئاتر در کل کشور این گونه است. فعالیت‌ها هنوز در به سطح ایده آل نرسیده است. فشارهای مالی سبب شده است که تعداد اجراها محدود شود و گروه‌های مختلف موفق به اجرا نشوند.

موضوع دیگر بحث سالن‌های نمایش است که امیدواریم با راه‌اندازی تالار مرکزی شهر این مشکل برطرف شود تا هنرمندان در این زمینه مشکلی نداشته باشند. در حال حاضر چند نمایش آماده داریم که در مرحله بازبینی است که با تخصیص بودجه برای اجرا نهایی خواهند شد.

وي در پاسخ به اين سئوال كه شما در مقطعی نسبت به استفعا از مدیریت انجمن اصرار داشتید، در صورت پویایی و رشد فعالیت‌های انجمن، دلیل استفعا چه بوده است؟ اظهار كرد: این استعفا به دلیل این بود که می‌خواهم فعالیت سینمایی خود را ادامه دهم و در این شرایط که مدیریت انجمن نمایش و معاونت انجمن سینما را بر عهده دارم نمی‌توانم به فعالیت‌های مورد علاقه‌ام بپردازم.

..............................
كبري فتحي