به گزارش خبرنگار مهر، قرارگرفتن در شاهراه اتصال جنوب کشور به مشهد، تربت حیدریه را محل تردد یکی از مسیرهای اصلی زائران علی بن الموسی الرضا (ع) از هشت استان کشور قرار داده و از این رو سالانه تعداد قابل توجه ای از مسافرین و زائرین امام رئوف از جاذبه های گردشگری تربت حیدریه سرزمین طلای سرخ دیدن می کنند.
تربت حیدریه با داشتن آثار تاریخی همچون مجموعه قطب الدین حیدر، کاروانسرای طبسی، مزار بی بی حسنی، خانه امینی، حمام حاج رئیس، مقبره شیخ حیدر کدکنی و مزار بوری آباد و از طرفی وجود مناطق دیدنی مانند آبشار رود معجن، ارتفاعات ملکوه، باغ ملی، رودخانه حصار، پارک جنگلی پیشکوه و مناطق ییلاقی صنوبر، بکاول، کامه و سریشا و داشتن سوغاتی هایی مانند زعفران ممتاز، بادام، آلو وحلوا جوزی همیشه مورد توجه مسافرین بوده است.
پارک کوهستانی پیشکوه
پارک کوهستانی پیشکوه در امتداد مسیر زیارت حضرت رضا(ع) از جنوب کشور آخرین اطراقگاه تربت حیدریه است در حاشیه جاده آسیایی و پرترافیکی که مسیر شرقی جاده ابریشم کهن است. در کوهپایه و تپه های مشرف به شهرطلای سرخ تربت حیدریه پارک کوهستانی پیشکوه در حاشیه جنوب غربی این شهر با 800 هکتار وسعت قراردارد.
پارک کوهستانی پیشکوه با چشم اندازهای طبیعی و داشتن مجموعه استخر و آبشار مصنوعی پارک سنگی، رستوران، شهربازی کودکان جز مناطق گردشگری نمونه استان است، در این پارک کمپ ثامن برای استراحت و اطراق مسافرین و زائرین در مسیر جاده آسیایی احداث شده است.
آبشار رودمعجن
آبشار رودمعجن که از جاذبه های بسیار دیدنی استان است در ۴8 کیلومتری غرب شهر تربت حیدریه در 4 کیلومتری شمال روستای رودمعجن در منطقه ای ییلاقی و بسیار سرسبزقرار دارد ارتفاع این آبشار 28 متر است و شاخه اصلی آن از کوههای چهل تن سرچشمه گرفته است.
روستای رودمعجن خود با داشتن رودخانه ای زیبا که در امتداد آن باغهای میوه فراوانی قرار دارد منطقه گردشگری و دیدنی است.
قله ملکوه
قله مرتفع ملکوه سومین قله بلند استان است که ارتفاع آن در بلند ترین نقطه به 2768 متر می رسد این قله در شهر کدکن در فاصله 70 کیلومتری تربت حیدریه قرار دارد.
این قله دارای طبیعتی بسیار زیبا با دمایی تقریبا سرد وبا دارا بودن دریاچه ای زیبا به نام گل خاتون در ارتفاع 1950 متر از سطح دریا در قسمت غربی همیشه پذیرای گردشگران وکوهنوردان از سراسر کشور است.
این اثر طبیعی از شمال به اراضی روستای رودخانه؛برس وشهر کدکن؛ از جنوب به اراضی روستای رزگ وارتفاعات رودمعجن ؛ از غرب به اراضی روستای حصار ونامق وحوزه شهرستان کاشمرواز شرق به اراضی روستای صنوبر وروستای کامه علیا منتهی می شود.
منطقه گردشگری رودخانه حصار
روستای حصار دربخش بایگ این شهرستان در 55 کیلومتری غرب شهر تربت حیدریه قرار دارد. رود خانه حصار در مجاورت شرق این روستا از شمال به جنوب امتداد یافته است و دارای باغهای زیبا با درختان مثمر که اغلب آن گردو است . حصار روستا ی هدف گردشگری نیز است.
مجموعه قطب الدين حيدر
شیخ قطب الدین حیدر فرزند تیمور فرزند ابوبکر فرزند سلطان شاه سالوری از شاهزادگان ازبک و از تبارخاقان ترک بوده است. وی مجذوب شیخ ابوالقاسمی شد که در زاوه سکنا داشته است و به هوای شیخ راهی این دیار گردید و در سال 618 ه.ق وفات یافت.
مجموعه قطب الدین حیدر شامل ارامگاه قطب الدين حيدر و ايواني از مسجد جامع قديم است که در مرکز شهر تربت حیدریه واقع شده است.
مقبره قطب الدين حيدر در ميان محوطه زير گنبد قرار گرفته و ضريح چوبي آن داراي تاريخ 987 ه.ق است. در امتداد فضاي ورودي نيز محرابي تعبيه شده است.
بناي موجود در چندين دوره تاريخي مورد توجه قرار گرفته است به نحوي كه شالوده آرامگاه احتمالا در دوره تيموري با گنبد دو پوسته گسسته استوار بر تاقنماهاي شانزده گانه ايجاد شده ، در دوره صفويه در سال 1023 ه.ق به همت خواجه سلطان محمود تربتي نيز تغييراتي در معماري ان صورت گرفته است.
در ضلع غربي مقبره قطب الدين حيدر ايوان مسجد جامع قديم تربت حيدريه جلب نظر مي كند. بناي مسجد جامع آجري است و تاريخ بناي آن که بر سنگ سياه و لوح مانندي حك شده است نشان دهنده سال 1045 ه.ق است وبانی ساخت مسجد نیز خواجه عبدالله فرزند درويش علي تربتي ذکر شده است.
كاروانسراي طبسي و موزه مردم شناسی
كاروانسرای طبسی در مجاورت مجموعه تاريخي قطب الدين حيدر قرار دارد. اين رباط را حاج محمد ابراهيم طبسي از تجار معروف عصر قاجار در اواخر اين دوره در ملك شخصي خود بنا كرد. رباط طبسي در زمره بناهاي دو ايواني است كه شامل فضاي ورودي ، هشتي، تعدادي حجره مشرف به ميان سراي بنا، انبار و اصطبل است.
قابل ذکر است قسمتی از این بنا به موزه مردم شناسی تربت حیدریه اختصاص یافته است که در آن آداب و سنن، پوشش، مشاغل و صنایع دستی مردم این دیار را از دیر باز به معرض عموم گذاشته شده است.
خانه اميني
اين بناي تاريخي مربوط به دوره قاجار و محل زندگی امین التجار از تجار معروف شهر تربت در آن دوران بوده است. این بنا دارای تزئینات آجرکاری، کاشیکاری و گچ بری های زیبایی است که هنوز پس از گذشت سالیان متمادی پابرجا مانده است.
این بنا در سال 1388 توسط سازمان ميراث فرهنگي تملك و سپس مرمت شد كه اكنون اداره ميراث فرهنگي صنايع دستي و گردشگري شهرستان در آن مستقر است.
حمام حاجي رئيس
اين بنا در در اواخر دوره قاجار توسط حاجي رئيس بنا شده است. از فضا هاي مهم اين حمام مي توان به رشته پلكان هاي ورودي ، سربينه ، بينه ، گرمخانه و مخازن آب سرد و گرم اشاره كرد كه از ويزگي هاي جالب توجه ان هشت ستون سنگي بسيار زيباست كه فضاي گنبدي بينه را پديد اورده است و در ميان فضاي ان نيز حوض سنگي به شكل هشت ضلعي قرار دارد.
مزار بوری آباد
بنای تاریخی امامزاده احمد الرضا ( ع ) بوری آباد مربوط به دوره صفویه از آثار ثبت شده ملی کشور می باشد.این بنا با پلان مربع مدفن یکی از نوادگان امام موسی کاظم ( ع ) است. این بنا درکیلومتر 4 جاده تربت به گناباد قرار گرفته و دارای امکانات رفاهی از قبیل زائرسرا ، حسینیه و سکوهای اقامتی است.
بنای مقبره و مسجد شیخ حیدر کدکنی
بنای مقبره در گذشته دارای کاشی های فیروزه ای و مسدس بوده که هم اکنون آثار کمی از ان برجای مانده است. بر گوشواره های فضای داخلی بقعه هشت ستون سنگی در نبش دیوار نصب است که بر ان با گچ قسمتی از سوره مبارکه ( یس ) با خط سفید در زمینه ای لاجوردی نقش بسته است و در زاویه جنوب غربی در بخش باقیمانده کتیبه عبارت ( فی شهر ذی الحجه 906 ) مشاهده می شود. مسجد شیخ حیدر کدکنی نیز فضایی است به صورت شبستان که محرابی هشت گوشه زینت بخش ان گردیده و دیواره شمالی آن دو اشکوبه است. این مجموعه تاریخی در 70 کیلومتری شمال غربی تربت حیدریه واقع است.
موزه حیات وحش
این موزه که در آن گیاهان و جانوران بومی منطقه به نمایش گذاشته شده اند. در انتهای بلوار شهید باهنر، جنب پارک ملت شهر تربت حیدریه قرار دارد. گردشگران با حضور در این مجموعه می توانند اطلاعات ارزشمندی در خصوص گیاهان و جانوران بومی این منطقه کسب کنند.
باغ ملی
باغ ملی شهر تربت حیدریه در انتهای خیابان مطهری این شهر واقع شده است. این بوستان که بر روی تپه ای در مرکز شهر ایجاد شده با قدمتی نزدیک به یک قرن در میانه شهر با درختان سر به فلک کشیده و با گل و گیاههای زینتی بی نظیر خودنمائی می کند .
باغ ملی یکی از زیبا ترین پارک های ملی کشور است که بدلیل قرار گرفتن بر فراز تپه ای مشرف به خیابانهای مرکز شهر و فضا سازی زیبا و بکر و امکانات تفریحی و توریستی همه ساله پذیرای جمعیت زیادی از مسافران وگردشگران است .
همجواری این پارک بزرگ با ابنیه تاریخی آرامگاه قطب الدین حیدر ،رباط طبسی و مسجد جامع قدیم شهر باعث شده به مکانی شناخته شده و پرجاذبه برای گردشگران تبدیل شود .
المانها، نورپردازی و دیوارههای سنگی ورودی این پارک که بر شهر مشرف است باغ ملی را به فضائی منحصر بفرد تبدیل کرده است.
این شهرستان با وجود آثار و ابنیه تاریخی و تفرجگاهای فراوان در نقاط مختلف این شهرستان جاذبه های گردشگری فراوانی برای مسافرین نوروزی دارد قطب زعفران دنیا نیز محسوب می شود و با تولید 70درصد محصول ابریشم کشور پایتخت ابریشم ایران نیز بوده و با وجود استعدادهای فراوان در کشاورزی و صنایع وابسته قطب اقتصادی و کشاورزی خراسان رضوی است.
گزارش: حسن نیکنام