حجتالاسلام والمسلمین محمدزمان رستمی در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه آموزههای دینی امور فطری را تقویت میکند و نمیگذارد فطرت به انحراف برود، گفت: فطرت یک استعداد بالقوه است و آموزههای دینی باعث میشود استعدادهای فطری انسان شکوفا شود، در نتیجه انسان به مسیری که خداوند فرموده رهنمون میشود و نظام زندگی به سمت تعادل و پیشرفت جلو میرود.
این عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه یکی از مسائلی که در فطرت آدمی وجود دارد و آموزههای دینی آن را تقویت می کند را حس کنجکاوی نسبت به آفرینش ذکر کرد و گفت: وقتی در جامعهای حس کنجکاوی تقویت شود و تشنگی افراد نسبت به دریافت اطلاعات زیاد شود و مردم به مطالعه گسترده اقدام کنند، این کنجکاوی مردم که به مطالعه میانجامد در نهایت انسان را به تعمق و در انتها به کشف میرساند.
وی در عین حال این رویه را در فرهنگهای گوناگون، متفاوت دانست و افزود: در ادیان الهی بیش از دیگر ادیان، حس کنجکاوی تقویت میشود.
حجتالاسلام رستمی، جوهره کار را یکی دیگر از مسائل فطری انسان ذکر کرد که آموزههای دینی آن را تقویت میکند. وی در این زمینه اظهار کرد: جوهره کار در کودکی در وجود انسان شکل می گیرد و در بزرگسالی رشد می کند. اینجاست که اسلام توصیه می کند کودکان زیاد رفاه گرا بار نیایند تا مبادا جوهره کار از دست نرود.
عضو هیئت علمی دانشگاه قم تاکید کرد: کسی که تحت تربیت آموزههای دینی قرار می گیرد کار را درست انجام می دهد و به کار علاقه مند است. این افراد استراحت را برای کار کردن می خواهند نه کارکردن را برای استراحت.
وی به آیاتی از قرآن کریم که حتی به کارکردن در روزهای جمعه به جز هنگام نماز جمعه توصیه دارد اشاره کرد و افزود: در اسلام چیزی به نام تعطیلات سراغ نداریم.
جامعهای که جوهره کار نداشته باشد پیشرفت نمیکند
وی با بیان اینکه افرادی که جوهره کار در وجود آنها هست، خودبخود تلاش گر میشوند به اهتمام ائمه اطهار علیهم السلام به مسئله کار اشاره کرد و گفت: حضرت امیرالمومنین(ع) چاه حفر میکردند، حضرت سلیمان هم در کنار کشورداری، زنبیل بافی می کردند، حضرت داوود زره می بافتند و سایر ائمه و پیامبران الهی نیز هر کدام به شیوهای کار می کردند.
به گفته این عضو انجمن علمی اقتصاد اسلامی حوزه، جامعه ای که جوهره کار نداشته باشد پیشرفت نمی کند و فرمایشات مقام معظم رهبری هم در چنین جامعهای محقق نخواهد شد.
وی تاکید کرد: ارزش گذاری برای آفرینش در آموزههای دینی، انسان را آیت بین بار می آورد و باعث می شود انسان هر چیزی را آیت خدا بداند. این مسئله برخورد انسان را با نظام آفرینش کاملا تغییر می دهد و اگر این مهم محقق شد، طمع بینی از بین می رود و انسان به منابع خدادادی احترام میگذارد و دیگر اسراف نمی کند. یعنی آموزههای دینی، طمع بینی انسان را از بین میبرد.
حجتالاسلام رستمی، روحیه ساختن، نوآوری، دست بردن در آفرینش و... را از دیگر امور فطری انسان دانست که آموزههای دینی آنها را تقویت می کند.
وی افزود: آموزه های دینی بیش از دیگر فرهنگ ها انسان را به نوآوری، تحول و به فعلیت رساندن استعدادهای بالقوه طبیعت فرا می خواند.
عضو هیئت علمی دانشگاه قم روحیه آخرت بینی انسان را مورد تاکید قرار داد و گفت: این ویژگی، تلاش مولد را به جای غیرمولد می نشاند. اینکه انسان هر لحظه حسرت دنیا را بخورد، باعث می شود لحظه لحظه زندگی برای انسان ارزشمند شود و از آنها استفاده کند.
روحیه غیرریسکپذیر مانع رشد کشور میشود
رستمی همچنین به روحیه ریسک پذیری و توکل و شجاعت و به خطر زدن به جای روحیه محافظه کاری اشاره کرد و یادآور شد: هر چقدر دین و ایمان در انسان افزایش یابد، این فرد خود را در امنیت می بیند و روحیه توکل ناشی از آموزه های دینی باعث می شود این انسان ریسک پذیر شود. روحیه غیرریسکپذیری مانع رشد کشور می شود.
وی ولایت را یکی دیگر از مسائلی دانست که در آموزه های دینی به آن تاکید شده و اظهار کرد: برخلاف تصوری که اکنون وجود دارد، ولایت به معنای شناخت امام یا نبی نیست بلکه به معنای پیروی در صفات روحی و عمل است.
وی گفت: آنها که مظهر تام عمل و عمل گرا هستند وقتی ما حرف از ولایت می زنیم، اهل عمل خواهند بود اما ولایت به معنای شناخت بازدارنده است. پس این یک اشتباه محض و تصور نادرست است که ولایت را به معنای شناخت بدانیم.
عضو انجمن علمی اقتصاد اسلامی حوزه به مسئله افزایش کمال اشاره کرد و افزود: آموزه های دینی به تدریج افراد را تربیت می کند و تربیت دینی با افزایش کمال همراه است. وقتی انسان با کمال می شود روحیاتش تغییر میکند. لذت های نفسانی در این انسان جای خودش را به لذت های عقلانی می دهد.
حجتالاسلام رستمی تصریح کرد: آموزه های دینی انسان را کامل تر می کند و جامعه ای که لذت عقلی پیدا کند و دنبال دانش برود تحول عظیمی در آن رخ می دهد. این انسان ها چون عظیم و بزرگ می شوند، کارهای بزرگی می کنند. در آن صورت فرمایشات مقام معظم رهبری محقق می شود.
فداکاری اجتماعی مهمتر از نیازهای شخصی
وی روحیه فداکاری اجتماعی را مهم تر از تامین نیازهای شخصی دانست و تاکید کرد: این روحیه باعث می شود انسان پس از اینکه نیازهای ضروری خود را برآورده کرد نیازهای اجتماعی را بر نیازهای غیرضروری خود ترجیح دهد. بنابراین جامعه ای که تحت آموزه های دینی است، انسان در این جامعه نیازهای اجتماعی را فراتر از نیازهای خود و خانواده اش می بیند.
حجتالاسلام رستمی افزود: وقتی فداکاری اجتماعی در فرد شکل بگیرد نسب به گذشتگان مغفرت میطلبد و نسبت به آیندگان زمینههای پیشرفت می بیند و برآورده کردن نیازهای جامعه برای این فرد شیرین تر از نیازهای شخصی می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه قم گفت: در کشور ما ثروت کم نبود بلکه این ثروت ها به منازل رفت، بنابراین کاستی هایی در جامعه به وجود آمد و این نشان می دهد که روحیه شخصی مهمتر از فداکاری اجتماعی است.
به گفته وی آموزه های دینی تحولاتی در انسان ایجاد می کند که می تواند به تحول در جامعه منجر شود. یکی از این تحولات، تحولات اقتصادی است که ناشی از جوهره کار، ارزش گذاری برای آفرینش، ریسک پذیری، روحیه جمع بینی، جایگزین کردن تلاش مولد به جای غیرمولد، دید محترمانه به خلقت و... است.