پس از يك تابستان طولاني و البته نه چندان پرحرارت براي استوديوهاي هاليوودي،‌ آيا فصل پاييز مي‌تواند پيام‌آور روزهاي خوش براي سينماداران و فيلمسازان و ديدن صحنه هجوم مردم براي خريد بليت و تماشاي فيلم‌هاي روي پرده باشد؟

به گزارش خبرنگار سينمايي مهر، پاسخ به اين پرسش در شرايطي كه وحشتي آرام وجود بسياري از استوديوها را در امريكا فراگرفته، شايد چندان آسان نباشد. هر چه باشد، تا همين جا هم درآمد هاليوود از گيشه تابستان امسال در مقايسه با تابستان سال 2004 حدود هفت درصد كاهش را نشان مي‌دهد. به عقيده اندي وينگ، كارشناس مؤسسه تحقيقاتي نيلسن كه به بررسي صنعت سرگرمي در جهان مي‌پردازد، بازار سينما اين روزها دچار يك تغيير در ذايقه و نگرش شده است.


پوستر فيلم "تروي" با بازي براد پيت
اين فيلم در بازارهاي بين‌المللي بيشتر از داخل مرزهاي امريكا فروخت

توني آنجلوتي، بازارياب و تبليغات‌چي سرشناس دنياي سرگرمي، هم معتقد است: "نشانه‌هايي از اينكه در صنعت سينما مخاطبان كنترل اوضاع را در دست گرفته‌اند، به چشم مي‌خورد. ضمن اينكه آنها تصميم مي‌گيرند ارزش كدام ستاره بيشتر است و كدام يكي كمتر. به نظر من اگر دقيق‌تر به مسايل نگاه كنيم درمي‌يابيم كه مخاطبان قدرت برتر اين عرصه هستند. اين تماشاگران هستند كه به شما مي‌گويند از چه چيزي خوششان مي‌آيد. پس اگر آنها يك فوق‌ستاره را بپسندند، چه در عرصه داخلي چه بين‌المللي، آنگاه هاليوود ناچار به استفاده از همان فوق‌ستاره مي‌شود. بعد همان فرد به قدرتي بي بديل مي‌رسد."

همچنين بهتر است نظر تيلدا سوئينتن، بازيگر سرشناس بريتانيايي، را هم درباره تابستان بي‌رونق سينماها بدانيم : "شايد اين نتايجي مثبت براي استوديوها و فيلمسازان داشته باشد. به اين معني كه مخاطبان خواستار چيز جديدي هستند كه در قالبي تازه به آنها ارايه شود." البته اينكه تماشاگران كنترل بازار سينماي ايالات متحده را در اختيار دارند از نظر خيلي‌ها نكته دور از ذهني است. يكي از اين عده پروفسور توبي ميلر، مدير برنامه فيلم و فرهنگ ديداري در دانشگاه كاليفرنيا، است.

پروفسور ميلر نيز مي‌گويد: "در دنيايي كه در واقع 50 درصد بودجه يك فيلم در تقابل با آنچه روي پرده مي‌بينيم صرف تبليغات مي‌شود، اين ايده كه تماشاگران بتوانند اعمال قدرت و حاكميت بكنند بي‌معني است. سينما صنعتي است مثل همه صنايع ديگر. در اينجا هم چيزهايي به فروش مي‌رسد، اما ديگر خبري از انتظار كشيدن، گوش دادن و پاسخ گفتن به آنچه مخاطبان مي‌خواهند و بعد عرضه همان جنس مورد نظر نيست. تكيه سينما بر دانستن اين نكته است كه كدام قسمت دنيا و رسانه‌هاي مرتبط با آنها به محصول آن نياز دارد و حاضر به پرداخت پول براي تماشاي فيلم است. در اين ميان سيستم تبليغاتي به كمك صنعت سينما براي درهم شكستن مقاومت مشتريان مي‌آيد."


نمايي از فيلم "اسكندر" به كارگرداني اليور استون.
اين فيلم در هر دو سوي اقيانوس شكست خورد

در اين ميان يك نكته قطعي است و آن اينكه مخاطبان سينما در ايالات متحده از محصولات هاليوود سير شده‌اند و در نتيجه اين صنعت در پي رسيدن به بازارهاي جهاني بيشتري است. هاليوود در 15 سال گذشته بيش از نيمي از درآمد خود را مديون بازارهاي خارجي بوده و حالا تقريباً 60 درصد درآمدهاي آن از اين بازارها حاصل مي‌شود. برخي كشورها نظير روسيه، برزيل، ايتاليا و ژاپن هم كاملاً تحت سيطره محصولات هاليوودي هستند و هدف فعلي استوديوها بدست آوردن سهم بيشتري از اين بازارهاست.

تري جرج، فيلمساز بريتانيايي كه سال گذشته "هتل رواندا" را در افريقا ساخت، از سلطه كامل صنعت سينماي ايالات متحده بر بازار جهاني شگفت زده است : "نفوذ هاليوود به افريقا و آسيا خارق‌العاده است. معلوم است كه ارزش‌هاي امريكايي به واسطه فيلم و تلويزيون منتشر مي‌شود و من مطمئن نيستم كه اين روند درست باشد."

به نظر مي‌رسد برخي ژانرهاي سينماي امريكا كه در داخل هم مشتريان پر و پا قرصي چون جوانان دارند، در خارج هم گوي سبقت را از ساير فيلم‌ها و ژانرها ربوده‌اند. تلاش براي جذب پسران جوان از آن جهت براي هاليوود جذاب است كه بيشترين تعداد سينماروها را در كشورهاي مختلف همين گروه تشكيل مي‌دهند و البته عاشق ژانر اكشن و ماجراجويي هستند. به همين دليل است كه هاليوود هر سال بر بودجه ساخت چنين آثاري مي‌افزايد.