به گزارش خبرنگار مهر، مباحث استفاده از شبکه‌های ماهواره ای در ایران و رواج ارزش‌هایی که آنان به خانه‌های ایرانیان می‌آورند اکنون به یکی از مهم‌ترین تهدیدات فرهنگی کشور تبدیل شده و در صورت عدم اندیشیدن راهکار به سوی چالشی بزرگ برای هویت زدایی از فرهنگ ایرانی اسلامی پیش می‌رود.
در حالی که آغاز دهه 70شمسی امکان دریافت شبکه‌های ماهواره ای در ایران با هزینه‌های بالا میسر بود اکنون و پس از دو دهه استفاده از این وسیله تا جایی رواج یافته که هم اكنون در مرزهای غربی کشور شاهد پخش رایگان آن در بین مرز نشینان هستیم و قیمت این وسایل در داخل کشور حتی گاهی کمتر از دستگاهای گیرنده دیجیتال است.
جدا از سرعت و تسهیل استفاده از این فناوری در کشور ، سرعت اشاعه پیام‌های هدف دار شبکه‌های فارسی زبان در ایران به طور باور نکردنی بیش از حرکت مسئولان در مقابله با آن است به طوری که در دادگاه های شهر همدان به راحتی می‌توان مواردی از ایجاد اختلاف بین زوجین در نتیجه دیدن برخی فیلم‌های شبکه‌های فارسی زبان را یافت.
اما به واقع چه موضعی در برابر این امواج كه چون سرباز فرهنگي دشمن مهمان منازل ايرانيان و همداني ها شده و هر روزه نيز بر تعداد کانالهای فارسی زبان آن اضافه می‌شود باید داشت؟.
یک جامعه شناس همدانی در این خصوص معتقد است که برخورد قهری در جمع آوری ماهواره‌ها تنها راهکار نیست.
مهدي فرزاد سیر در گفتگو با مهر با اشاره به اینکه از 230 ماهواره تلویزیونی جهان 30 ماهواره در ایران قابل دریافت است، بیان داشت: یک هزار و 800 کانال در کشور قابل دریافت بوده که 130 شبکه فارسی زبان است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه آنان به دنبال تغییر نظم ساختاری کشورهای جهان سوم هستند، افزود: زمانی تغییر فرهنگ با ورود سرباز به خاک کشورها میسر می‌شد ولی اکنون با هزینه کمتر برای استحاله فرهنگی از فضا استفاده می‌شود.
فرزاد سیر با اشاره به این اینکه یکی از کارهای اصلی ماهواره هویت زدایی از مردم ایران است، عنوان کرد: در بخش‌های خبری شبکه‌های فارسی زبان شاهد تحلیل‌های مغرضانه هستیم و همین تکرار موجب می‌شود بخشی از مخاطبین به اخبار داخلی بد بین شوند.
وی افزود: راه مقابله با گیرنده‌های ماهواره جمع آوری آن‌ها نیست بلکه ورود محتوا به رسانه‌های داخلی است.
جمع آوری و محدود سازی نتیجه بخش نیست
این جامعه شناس با اشاره به اینکه باید براساس نیازهای خود به القا ارزش‌های اجتماعی پرداخت، عنوان کرد: در دنیا به چهار روش می توان با این فن آوری برخورد کرد که می‌توان به ایجاد محدودیت قانونی، آزاد سازی، اهمال و تغافل و استفاده مشروط اشاره کرد اما به نظرم مشروط استفاده کردن بهترین راه برخورد با این فن آوری است چرا که جمع آوری و محدود سازی نتیجه بخش نیست.
فرزاد سیر ادامه داد: باید به دنبال افزایش سواد رسانه ای مردم در استفاده از فن آوری های رسانه ای بود و اگر پایه اطلاعات پدر و مادران از نحوه استفاده از این وسایل از فرزندان بالاتر برود ، شاهد کارکردهای مناسب تری در این بخش خواهیم بود.
وی با اشاره به اینکه اگر افراد شاغل در جامعه زیاد شوند دیگر فرصت چندانی برای استفاده از برنامه‌های شبکه‌های ماهوارهای باقی نمی‌ماند، ادامه داد: باید به دنبال غنی کردن اوقات فراغت جوانان بود بطوریکه تعداد شبکه های داخلی را زیاد نکنیم بلکه فرهنگ تصویری را اشاعه دهیم.
فرزاد سیر اذعان داشت: تلویزیون می‌تواند اثرات مخرب زیادی داشته باشد و فرهنگ باید از طریق مراودات اجتماعی توسعه یابد چراکه به نظر می‌رسد افزایش تعامل کارشناسان و جوانان بهتر می‌تواند پاسخگوی مشکل باشد.
وی در خصوص علت مخالفت خود با برخورد قهری در این بخش عنوان کرد: هر کشوری که شاهد باشد امنیت اخلاقی از طریق ماهواره در خطر است وارد برخورد قهری می‌شود کمااینکه در کشورهای اروپایی نیز محدودیت‌هایی برای استفاده از شبکه‌های ماهواره ای وجود دارد.
فرزاد سیر عنوان کرد: به طور قطع در زمانی که امنیت نظام سیاسی کشوری از این طریق زیر سئوال می‌رود سیاست محدود سازی می‌تواند تاثیر گذار باشد، اما اهرم جمع آوری کاملا پاسخگو نیست.
یکی از شهروندان همدانی نیز در این خصوص معتقد است که هدف شبکه‌های ماهواره ای در ایران نابودی بنیاد خانواده است
احمد توسلی عنوان کرد: دارندگان شبکه‌های فارسی زبان دلسوز ما نیستند و هدف آنان سوق دادن کشور به سوی فرهنگی به دور از ارزش‌ها است.
وی با اشاره به اینکه برنامه‌های شبکه‌های فارسی زبان به دور از محتوا است، افزود: به علت پخش برخی فیلم‌های مغایر با فرهنگ ایرانیان استفاده از این وسیله را برای خانواده‌ها توصیه نمی‌کنم.
این شهروند همدانی که راه اندازی سیستم پخش دیجیتال شبکه‌های صدا سیما را در کشور کاری ارزنده اما دیر عنوان می‌کرد، اذعان داشت: کیفیت بخشی به برنامه‌های شبکه‌های داخلی بهتر از برخورد قهری در جمع آوری گیرنده‌های ماهواره است.
یک کارشناس سیاسی نیز در این خصوص معتقد است نباید برخورد قهری در جمع آوری ماهواره کنار گذاشته شود.
محمود قاسمی در گفتگو با مهر با اشاره به اینکه هیچ یک از مراجع تقلید استفاده از ماهواره را برای مقلدین خود آزاد عنوان نکرده‌اند، عنوان کرد: بر اساس قانون نظام جمهوری اسلامی برخورد با استفاده کنندگان از تجهیزات ماهواره باید ادامه یابد و نباید این امر منتفی شود و در کنار آن اولویت قرار دادن کارهای فرهنگی نیز مورد توجه قرار گیرد.
ماهواره، بستن افسار شیطان درون خانه است
وی ادامه داد: باید با عزم ملی در این خصوص برخورد صورت گیرد و بهترین راه آن آگاه سازی مردم از مضرات شبکه‌های ماهواره است چراکه ماهواره در واقع بستن افسار شیطان در درون خانه است و به اندازه کافی جوانان در جامعه در معرض آلودگی‌های اخلاقی هستند پس نباید زمینه گرایش آنان را در خانه نیز فراهم کرد.
قاسمی با بیان اینکه بالا رفتن آمار طلاق در کشور و همدان نگران کننده است، افزود: در پنج ماه اخیر44 شبکه فارسی زبان به شبکه‌های قابل دریافت در کشور اضافه شده و فرهنگ‌های نادرستی چون ترویج استفاده از مشروب توسط بانوان از سوی آنان موجب شده در میهماناهایی شاهد رواج این فرهنگی که هیچ گاه در ایران وجود نداشته باشیم.
این کارشناس سیاسی که وجود دستگاه‌های گیرنده ماهواره را همچون غذای سمی در منزل معرفی می‌کرد، اظهار داشت: اثرات شبکه‌های ماهواره نگران کننده است اما خوشبختانه با فرهنگ سازی در یک ماه اخیر توانستیم 240خانواده همدانی را راضی کنیم که دستگاه‌های گیرنده ماهواره خود را تحویل دهند.
مدیرکل صدا و سیمای مرکز همدان نیز از قطع کامل شبکه‌های آنالوگ در کشور و استان خبر داد.
حسین میسر با اشاره به اینکه برنامه خاموشی تلویزیون آنالوگ در چند ماه آینده به صورت مرحله ای و منطقه‌ای اعلام می‌شود، گفت: 91 درصد جمعیت استان همدان تحت پوشش شبکه‌های دیجیتال است ولی درصد پوشش در روستاها پایین است.
بالا رفتن پوشش پخش دیجیتال تاثیر بالایی در کاهش استفاده از ماهواره دارد
وی که از پوشش حداقل 50 درصد روستاها استان در خصوص شبکه‌های دیجیتال خبر می‌داد، اذعان داشت: در روستاها بیش‌ترین تقاضا برای بحث سیگنال رسانی دیجیتال را داریم و براساس بررسی‌های انجام شده پوشش دیجیتال شبکه‌های تلویزیون تأثیر فرهنگی بالایی به دنبال دارد و سبب کاهش درصد استفاده از شبکه‌های ماهوارهای که بیشتر مخرب هستند، می شود.
وی هزینه پوشش هر روستا را 150 میلیون تومان عنوان کرد و گفت: در این راستا نیازمند حمایت مسئولان هستیم.
عضو انجمن بین المللی تحقیقات و ارتباط رسانه نیز معتقد است که براساس آمارها استفاده از ماهواره به هیچ وجه در حال کاهش نبوده و در حال حاضر استفاده از آن در خانواده‌های ایرانی در مراکز مختلف آماری حدود 50 تا 70 درصد تخمین زده شده است.
فردین علی خواه عنوان کرد: در اروپا و آمریکا افراد برای استفاده از هر شبکه ماهواره ای باید ماهیانه 20 تا 25 دلار پرداخت کنند اما در ایران این شبکه‌ها به صورت رایگان برنامه پخش می‌کنند.
وی اذعان داشت: ما باید بیشتر بر روی اذهان جامعه کار کنیم کمااینکه در کشور ژاپن و کره با وجود دسترسی آسان کمترین مراجعه را به شبکه‌های ماهواره ای دارند و در اروپا هم بیشتر مهاجران از ماهوراه استفاده می‌کنند بنابراین بهترین راه مقابله وارد کردن بخش خصوصی در این رقابت است و از این طریق می‌توان مخاطب را جذب کرد.
آنچه که هویدا است اینکه سرعت انتقال پيام هاي دست اندکاران شبکه‌های فارسی زبان در اشاعه پیام‌های مورد نظر خود از حرکت مسئولان کشور در مقابله با آن يك گام جلوتر است، امری که در بسیاری از فن آوری ها نوین شاهد آن هستیم.
به نظر می‌رسد در این بین خانواده های ایرانی خود باید وارد عمل شده و با بالا بردن دانش، در کنترل استفاده از این گونه وسایل علاوه بر پالایش پیامدهایی که لازم است اعضا خانواده آن را نبییند قدم برداشته و از سوی دیگر مسئولان رسانه ملی با افزايش پوشش شبکه‌های دیجیتال در همه نقاط کشور به دنبال مخاطب سنجی و افزایش کیفی شبکه‌های خود باشند.
بدون شک مخاطب ایرانی در حالی که ببيند نیازهایش را بدون تبعات منفی از طریق شبکه‌های داخلی دریافت می‌کند خود به خود از استفاده از این فن آوری منصرف می‌شود.