به گزارش خبرگزاری مهر، با توجه ایام نمایشگاه کتاب، در این نوشتار سعی کرده ایم کتب مفیدی که در زمینه وحدت اسلامی نوشته شده است را به اختصار معرفی کنیم.
پیشوایان شیعه، پیشگامان وحدت
کتاب «پیشوایان شیعه، پیشگامان وحدت» تحقیقی است مختصر با هدف نیل به این رسالت که نشان دهد مسئله وحدت، نه مسئله جهان امروز، بلکه دغدغه پیشوایان شیعه و امامان معصوم و در راس همه آنان امام علی (ع) بوده است.
حجت الاسلام مهدی مسائلی، نویسنده کتاب پس از بیان موجزی از کلیات در باب واژه وحدت و مقصود از آن، به انعکاس جلوه های وحدت در کلام و سیره پیشوایان پرداخته است. و سعی نموده تا حد امکان به سوالات و عکس العمل های شیعیان تندرو در این باب پاسخ گوید. کتاب در بخش های مجزا و با استفاده از روایات معتبر و موثق به بیان مصادیق این وحدت در نمازگزاردن و حج و مراوده و معاشرت با اهل سنت و نیز نهی از لعن و نفرین و تکفیر و مخاصمه پرداخته است. این کتاب توسط انتشارات «سپیده باوران» چاپ شده است.
شیعه و سنی، غوغای ساختگی
«شیعه و سنى، غوغاى ساختگى» عنوان کتابی است که در سال ۱۹۸۳م توسط مجاهد بزرگ فلسطینی شهید دکتر فتحی شقاقی(بنیانگذار جنبش جهاد اسلامی) به رشته تحریر درآمده است. این کتاب نشان می دهد که بسیاری از اندیشمندان معاصر اهل سنت نگاه مثبتی نسبت به شیعیان و تقریب مذاهب دارند. شقاقی از عموم اهل سنت بویژه تندروها می خواهد که از شیوه اندیشمندان بزرگ خود مبنی بر تقریب پیروی کنند. این کتاب را استاد سیدهادی خسروشاهی به فارسی ترجمه کرده و انتشارات مجمع تقریب مذاهب اسلامی نیز آن را به چاپ رسانیده است.
آب را گل نکنیم
این کتاب که به کوشش واحد پژوهش مدرسه علمیه حضرت مهدی - مشهد- به چاپ رسیده است. کتابچه ای کوچک درباره اصول تبری و وحدت اسلامی با تاکید بر روایات اهل بیت «ع» که برای شناختی اجمالی از شبهات موجود در این عرصه مناسب است. این کتاب در فصل اول، تعریفی از تبرّی بیان می کند و به شیوه های آن می پردازد. در فصل دوم، به روش اهل بیت «ع» و برخورد ایشان با کسانی که در ملا عام به خلفا دشنام می داده اند، می پردازد. در فصل سوم، به روایت رفع القلم و اشکالات وارده بر حدیث و همچنین نظر بزرگان در مورد جشن های عیدالزهرا پرداخته می شود. در فصل چهارم تعریف وحدت اسلامی بیان شده و با نقل روایاتی از ائمه معصومین «ع»، اثبات می شود که اولیان منادیان وحدت خود اهل بیت «ع» هستند. فصل پنجم کتاب نیز به بیانات بزرگان و مراجع تقلید راجع به مراسمات نهم ربیع و وحدت اسلامی پرداخته می شود.
وحدت و همگرایی از منظر رهبر معظم انقلاب
«وحدت و همگرایی از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی» عنوان کتابی است که علیرضا برازش تالیف کرده و توسط نشر امیرکبیر و برای اولین بار در همین سال جاری منتشر شده است. یکی از مزیت های این کتاب دسته بندی کلی و جزئی خوب موضوعات است و دیگری حجم کم آن که خواندنش را برای مخاطبان بیشتری ممکن می سازد. کتاب ۸۰ صفحه دارد و بیانات رهبر انقلاب بدون دخل و تصرف و توضیح در کنار هم آورده شده اند. دسته بندی کلی کتاب در شش فصل صورت گرفته است: تعریف وحدت، اهمیت وحدت و همگرایی، موانع وحدت و عوامل تفرقه، راه های رسیدن به وحدت، ثمرات وحدت و همگرایی و در آخر هم منادیان وحدت.
امامان شیعه و وحدت اسلامی
این کتاب توسط «علی آقانوری» عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب نوشته شده است. کتاب در هفت فصل درپی اثبات این است که «هیچ کس همانند امامان معصوم(ع)، به فکر وحدت طلبی در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فکری، حقوقی و... نبود. آنان در راه تقویت این وحدت، حتی از برخی حقوق و امتیازات خود چشم پوشی کرده، حفظ هویت و استواری کیان امت اسلامی و پرهیز از تعصبات و اختلاف های بی پایه و موهوم را، بر پاره ای از اندیشه های به حق خود ترجیح داده اند.»
تاملی بر مساله ی وحدت اسلامی از دیرباز تا دیروز با تکیه بر جنبش اتحاد اسلام
این کتاب با رویکردی تاریخی به مسئله وحدت اسلامی پرداخته است. دکتر محمدحسین امیراردوش نویسنده کتاب، با بررسی دقیق و موشکافانه عملکرد امویان، عباسیان و سایر حکومت هایی که بر سرزمین های اسلامی حکمرانی کرده اند و نیز با بررسی رویکرد عامه مردم مذاهب مختلف در طول تاریخ اسلام، به این نتیجه می رسد که تاریخ اسلامی بیش از آن که تاریخ تفرقه باشد، تاریخ وحدت است.
ایشان در این کتاب قطور حتی به نمونه هایی از درگیری های نظامی میان خود مذاهب اهل سنت و حتی همکاری سران مذاهب اسلامی با مغولان برای رویارویی با مذهب دیگر اشاره می کند، اما بر این باور است که این ناهمسازگری ها اولا صرفا در برهه هایی از تاریخ روی داده و نباید آن را به کل تاریخ اسلام تعمیم داد، و ثانیا دلیل این تقابل ها سیاسی و در جهت کسب منافع بوده که صرفا پوششی از مذهب می گرفته است.
در این کتاب همچنین به بررسی طرح های وحدت خواهانه ای که در طول تاریخ اسلام ارائه شده نیز پرداخته می شود. طرح هایی نظیر طرح سیدجمال الدین اسدآبادی، سلطان عبدالحمید عثمانی، شیخ الرئیس قاجار و ... نمونه هایی از الگوهای موفق همسازگرایی نظیر حکومت عمر بن عبدالعزیز نیز مورد بررسی قرار می گیرد.
این کتاب که توسط انتشارات مجمع تقریب مذاهب اسلامی منتشر شده، کتابی تاریخی و بسیار شیرین است که ریز وقایع تاریخی را رویاروی مخاطب قرار می دهد. شاید شیرینی این کتاب به همان دلیلی باشد که نویسنده در مقدمه بدان اشاره کرده است: «دلی» بودن نگارش این کتاب.
رسالت ما: تقریب در اندیشه ها و وحدت در عمل
این کتاب توسط آیت الله محمد علی تسخیری نوشته شده و انتشارات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی نیز آن را به چاپ رسانده است.
آیت الله تسخیری در فصل اول این کتاب به مفاهیم وحدت، تقریب و گفتگوی منطقی پرداخته تا معنای صحیح این مفاهیم برای مخاطب تبیین شود. ایشان سپس از محورهای وحدت صحبت به میان آورده و این محورها را قرآن کریم، سنت شریف نبوی و مرجعیت علمی و تفسیری اهل بیت «ع» معرفی کرده است.
در فصل دوم کتاب به راهبردهای مدیریت اختلافات مذهبی پرداخته شده است. آیت الله تسخیری در این فصل به اصولی که تقریبی ها باید بدان پایبند باشند اشاره کرده و نمونه هایی از تجربیات مثبت و منفی تعامل میان مذاهب را بیان می کند.
فصل سوم کتاب به پیشنهادهایی برای عمق بخشیدن به تقریب اختصاص دارد. در این فصل پیشنهاداتی در جهت تحکیم تقریب میان مذاهب اسلامی بیان می شود.
تقریب مذاهب، از نظر تا عمل
این کتاب مجموعه ای از مقالات و گفتارهای تقریبی آیت الله محمدآصف محسنی از بزرگترین مراجع تقلید افغانستان است. آیت الله محسنی از بزرگترین رجال تقریبی است که تجربه موفق شوراهای اخوت افغانستان را در کارنامه دارد. شوراهایی که اگر نگوییم تنها نمونه موفق، از معدود نمونه های موفق ایجاد وحدت میان شیعه و سنی است.
در این کتاب به مسائلی چون ضرورت ها و پیامدهای تعامل شیعه و اهل سنت، اشتراکات و اختلافات شیعه و سنی، مبادی و مبانی نظری تعامل بین مذاهب و فرق، راه های ایجاد وحدت اسلامی، استراتژی و عوامل تقریب مذاهب اسلامی و بیان علل عدم موفقیت تقریب مذاهب پرداخته شده است.
این کتاب توسط انتشارات «ادیان» به چاپ رسیده است.
لعن های نامقدس
حجت الاسلام مهدی مسائلی، نویسنده پرکار حوزه وحدت اسلامی، کتاب جدید خود را اینگونه معرفی کرده است: «تبیین قوانین و محدودیت های تبری». نویسنده در مقدمه این کتاب چنین می نویسد: «تبری از دشمنان دین در کنار تولی با دوستان خدا، از ارکان دین و از نشانه های ایمان واقعی به حساب می آید. همین خصوصیت باعث شده است که شیعیان در هر زمان و هر موقعیتی، روحیه ظلم ستیزی و طاغوت گریزی داشته باشند ... با این همه، متاسفانه عده ای از شیعیان با تفسیری خاص از تبری، نه تنها آن را به محدوده گفتار منحصر ساخته اند، بلکه آن را معادل دشنام و لعن و توهین به مقدسات اهل سنت قرار داده اند... متاسفانه گسترش اینگونه نگاه ها به تبری باعث شده است تا این واژه در فرهنگ عامه امروز با واژگانی همچون فحش، لعن، توهین و ... برابری کند و شخص تبری کننده نیز فردی فحاش و گزافه گو شناخته شود.»
نویسنده با دغدغه تبیین قوانین و محدودیت های تبری به نگارش کتابی دست زده که علیرغم اهمیت بسیار موضوع آن، پیش از این نمونه ای نداشته است.
مولف در این کتاب به چیستی و چرایی تبری و مراحل آن پرداخته است. این مراحل شامل البغض فی الله، تبری در گفتار و تبری در عمل است. مسئله «لعن»، «سب»، «زیارت عاشورا» و احادیثی که در باب تبری وارد شده است از جمله مباحثی است که در این کتاب به آن ها پرداخته می شود.
این کتاب توسط «نشر آرما» منتشر شده است.
راه وحدت امت اسلامی
کتاب «راه وحدت امت اسلامی» نوشته علامه شرف الدین موسوی جبل عاملی است که توسط احمد صادقی اردستانی ترجمه شده است. ایشان همچنین تعلیقاتی نیز بر این اثر نوشته اند.
فصل اول این کتاب به بیان روایات معصومین «ع» و آیات قرآن کریم در باب وحدت اسلامی پرداخته می شود. در فصل دوم دو مفهوم «اسلام» و «ایمان» و تفاوت های آن مورد بررسی قرار می گیرد. فصل سوم نیز به «مرز اسلامیت» پرداخته و حرمت جان و مال مسلمین را بررسی می کند. فصل چهارم نیز به «ایمان برادران اهل سنت» اختصاص دارد. فصل پنجم اما به نجات یکتاپرستان می پردازد. فصل ششم نیز فتواهای اهل سنت مبنی بر نجات اهل توحید بررسی می شود. فصل هفتم هم مربوط به روایات عامه (اهل سنت) درباره بشارت به شیعیان است.
در فصول دیگر این کتاب نیز به مسائلی چون «امکان تکفیر شیعه» و «علل فاصله گیری شیعه و اهل سنت» پرداخته شده است.
استراتژى وحدت در اندیشه سیاسى اسلام
آن گونه که دکتر سید احمد موثقی نویسنده کتاب در مقدمه جلد دوم تصریح کرده، این کتاب جلد اول و دوم از دوره سه جلدى (استراتژى وحدت در اندیشه سیاسى اسلام) است که البته تاکنون جلد سوم آن انتشار نیافته است. مولف قصد دارد در جلد سوم زمینه و سابقه تاریخى وحدت و تفرقه در هند و پاکستان و ایران را بررسى کند و در خاتمه هم به نتیجه گیرى و جمع بندى و ارائه تز اصلى خود (اتحاد جماهیر اسلامى) همراه با توصیه ها و پیشنهادها بپردازد.
جلد اول با مقدمه علامه محمد تقى جعفرى آغاز مى شود. پس از آن پیشینه تاریخى وحدت و تفرقه در جهان اسلام بیان شده است. در این بخش سه دوره به صورت مجزا مورد بررسی قرار می گیرد: دوران بنی امیه و بنی عباس تا جنگ های صلیبی، جنگ های صلیبی و حمله مغول، حاکمیت سه قدرت عمده مسلمانان: عثمانی، ایران و هند.
پس از آن به تفصیل به بحث درباره «آغاز تهاجم استعمارى غرب و واکنش اصلاحى و پان اسلامى عثمانیان» و «دوران عبدالحمید دوم و سیاست پان اسلامیسم) و (پان اسلامیسم در دوران حکومت ترک هاى جوان» و نیز بررسى جنبش پان اسلامیسم از دیدگاه نویسندگان غربى و مارکسیست پرداخته است. فصل سوم، اختصاص به سید جمال و اندیشه هاى سیاسى او درباره وحدت مسلمانان دارد.
در جلد دوم این کتاب با فعالیت هاى دیگر عالمان و اندیشمندان اسلامى در زمینه وحدت آشنا مى شویم. در فصل اول، درباره عملکرد شخصیت هاى مصرى، سورى، حجازى مطالبی بیان شده و فصل دوم به بررسی عملکرد شخصیت های عراق و لبنان پرداخته شده است.
این کتاب توسط «مرکز انتشارات دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم» منتشر شده است.
اتحاد و انسجام اسلامی، تحقیقی در مکتوبات شهید مطهری «ره»
در بخش های متعددی از این کتاب آراء و افکار و اندیشه های شهید مطهری درباره وحدت اسلامی بیان شده است. جلوه های اتحاد در آیینه اجتماع و اغوای شیطان، قرآن و وحدت، حج و وحدت اجتماعی، تمدن اسلامی و فرهنگ غرب، ملاک و معیارهای وحدت اسلامی، وحدت و استقلال طلبی، تشکل مسلمین در یک صف، اولین وظیفه آمران و ناهیان، حربه مخالفین اتحاد اسلامی و ملت واحد مسلمانان از دیگر موضوعات این کتاب است.
نگارنده در کتاب حاضر که در بردارنده هشت فصل می باشد، نخست به ذکر نمونه هایی از وحدت کلمه در زمان پیامبر «ص» و حضرت علی «ع» می پردازد و سپس آیات و احادیثی را در این باره بیان می کند. وی در ادامه برخی از پیشگامان وحدت اسلامی از جمله سید جمال اسدآبادی، اقبال لاهوری، آیت ا... بروجردی و علامه امینی را معرفی می کند. هم چنین وحدت اسلامی را از منظر جهان شمولی اسلام بررسی و حج را به منزله ی همایش اتحاد مسلمانان معرفی می کند.
این کتاب را انتشارات «صدرا» به چاپ رسانده است.
منبع: مجله الکترونیکی اخوت