خبرگزاری مهر - گروه استانها: با ضربه کوتاهش به شیشه ماشین به‌صورت کوچک و معصومش نگاه می‌کنم در پشت چشمان زیبای کودکانه‌اش غمی بزرگ نهفته است که حکایت از گذر روزگاری سخت بر او دارد. تقاضای کمک می‌کند و مرا بر سر دو راهی قرار می‌دهد که آیا کمک اندک من به وی می‌تواند مشکلی از او حل کند یا کمکی می‌شود برای تباهی آینده این کودک و سوق دادن او به‌سوی یک متکدی حرفه‌ای.
در ذهنم به کنکاش می‌پردازم؛ زنان، کودکان به‌ویژه دختران خردسالی که به‌شدت در معرض خطر قرار دارند، سالمندان و افراد معلول و اتباع بیگانه بسیاری در سطح جامعه به تکدی گری می‌پردازند و گاه دیدن این صحنه‌ها برای افراد جامعه بسیار منقلب کننده بوده و همین امر سبب می‌شود که بدون تفکر عمیق در خصوص پیامدهای کمک به این افراد به‌صورت موردی اقدام به کمک به متکدیان کنند.
سال‌هاست که حضور متکدیان بر سر چهارراه‌ها و در پارک‌ها به صحنه‌ای عادی در کلانشهر کرمان تبدیل‌شده و با وجود اقدامات دستگاه‌های متولی، این پدیده از خیابان‌های کرمان حذف نشده است.
از تبریز به‌عنوان شهر بدون متکدی یاد می‌شود و کارشناسان علت حل شدن این معضل در این شهر را همکاری مردم و فرهنگسازی مناسب می‌دانند. یاری‌رساندن به افراد نیازمند امری پسندیده و مورد تاکید دین مبین اسلام است، اما اگر این یاری‌رساندن به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده و بر اساس پروسه‌ای خاص صورت گیرد می‌تواند منجر به پاک شدن چهره شهرها از وجود متکدیان شود.
افراد نیازمند به‌جای حضور در خیابان‌ها باید تحت پوشش دستگاه‌های حمایتی قرار بگیرند و کمک‌های مردمی نیز به‌سوی این دستگاه‌ها سوق داده شود. اشتغالزایی و ایجاد سمن‌های تخصصی برای فعالیت در این حوزه می‌تواند در رفع مشکلات متکدیان بسیار تأثیرگذار باشد.
علی بهرامی یکی از شهروندان کرمانی است که در این خصوص به مهر می‌گوید: متأسفانه برخی افراد در قالب تکدی گری از احساس و عواطف مردم سوءاستفاده می‌کنند و مردم با تفکری اشتباه به این متکدیان کمک می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: بهترین روش کمک به افراد نیازمند از طریق سازمان‌های حمایتی است و کمک موردی به افراد نیازمند هیچ مشکلی را حل نمی‌کند.
بهرامی می‌گوید: همواره سر چهارراه‌ها یا پارک‌ها این افراد حضور داشته و آسایش مردم را مختل می‌کنند؛ ارگان‌های مرتبط مانند شهرداری، بهزیستی و کمیته امداد باید در این زمینه جدی‌تر عمل کنند.
زهرا ابراهیمی از دیگر شهروندان کرمانی گلایه‌مند از معضل تکدی گری در کرمان است و به مهر می‌گوید که حضور این افراد حتی به اتاق‌های ادارات نیز کشیده شده است.
وی به حضور کودکان کار در چهارراه‌ها اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: این کودکان باید ساماندهی شود و اگر ما به آن‌ها کمک کنیم به‌طورقطع جمعیت آن‌ها افزایش پیدا می‌کند و به‌نوعی آن‌ها را در ادامه تکدی گری یاری داده‌ایم.
ابراهیمی می‌افزاید: به‌شخصه حاضر نیستم به متکدیان کمک کنم و معتقدم مسئولین باید برای کارآفرینی برای این قبیل افراد چاره‌اندیشی و مشکلات آن‌ها را برطرف کنند.
جمع‌آوری ۵۰۰ متکدی در شهر کرمان
برای بررسی بیشتر موضوع به سراغ محمدرضا قربانی، جانشین معاون خدمات شهری شهرداری کرمان رفتم. قربانی همکاری مردم برای رفع این معضل را مورد تأکید قرار می‌دهد و می‌گوید: شهرداری کرمان به‌صورت سه شیفت صبح، عصر و شب اقدام به جمع‌آوری متکدیان سطح شهر کرده و آن‌ها را تحویل اردوگاه می‌دهد.
وی به جمع‌آوری ۵۰۰ متکدی طی سال گذشته اشاره می‌کند و می‌افزاید: شهرداری بر اساس مجوز دادگستری تنها تا ۲۴ ساعت مجاز به نگهداری این افراد است، متکدیان بعد از حضور در اردوگاه پالایش‌شده و به ارگان‌های مختلف تحویل داده می‌شوند.
قربانی ۶۰ تا ۷۰ درصد متکدیان کرمان را ثابت می‌داند و می‌گوید: برای جلوگیری از روند تکراری جمع‌آوری متکدیان ثابت باید برخورد قضایی جدی در دستور کار قرار گیرد.
کمک‌های مردم به متکدیان چالش اصلی مبارزه با تکدی‌گری
عباس بلندی، معاون امور اجتماعی بهزیستی استان کرمان نیز در گفتگو با مهر به وضعیت تکدی گری در شهرهای تبریز و اصفهان اشاره می‌کند و می‌گوید: فرهنگ سازی مناسب و فعالیت سمن‌های تخصصی باعث شده که این معضل در شهرهای گفته‌شده به‌مراتب کمرنگ‌تر از دیگر نقاط کشور باشد.
وی ادامه می‌دهد: باید با فرهنگسازی مردم را ترغیب کنیم که برای کمک به افراد نیازمند به سازمان‌های حمایتی مراجعه کنند؛ چنانچه مردم از کمک‌های موردی به متکدیان خودداری کنند این افراد راهی جز تحت پوشش قرار گرفتن سازمان‌های حمایتی نخواهند داشت و در نتیجه دیگر شاهد حضور متکدیان در خیابان‌های شهر نخواهیم بود.
بلندی؛ شهرداری، بهزیستی، کمیته امداد و نیروی انتظامی را از جمله دستگاه‌های دخیل در این حوزه می‌داند و می‌افزاید: گاه مشاهده می‌شود که حتی مردم نسبت به جمع‌آوری متکدیان توسط شهرداری و نیروی انتظامی دیدگاه انتقادی دارند و این امر به دلیل عدم فرهنگسازی مناسب به وجود آمده و باید با تبیین شرایط دیدگاه مردم را تغییر داد.
سمن‌های تخصصی نوشداروی معضل تکدی‌گری
وی می‌گوید: باید سمن‌های تخصصی ویژه متکدیان در کرمان راه‌اندازی شود؛ فعالیت این سمن‌ها فعالیت باید در زمینه اشتغالزایی، تأمین مسکن و کمک‌های مالی به افراد نیازمند باشد.
بلندی ادامه می‌دهد: بارها دیده‌شده است که متکدیان بعد از جمع‌آوری و رهایی دوباره به سراغ راه پیشین خود رفته و تکدی گری را از سر گرفته‌اند که البته برخورد قضایی در خصوص این افرادی صورت می‌گیرد.
وی خواستار پررنگ‌تر شدن اقدام قضایی در این خصوص شده و می‌گوید: از ۵۰۰ نفر افراد جمع‌آوری‌شده توسط شهرداری طی سال گذشته، حدود ۱۲۰ نفر به بهزیستی ارجاع داده‌شده‌اند که از این تعداد سه نفر معلول بوده‌اند و بیشتر این افراد را معتادین تشکیل می‌دادند که به سرپناه‌های شبانه معرفی‌شده‌اند.
توقف تکرار سریال جمع‌آوری متکدیان ثابت در گرو تشدید برخورد قضایی
وی همراهی مردم با دستگاه‌های حمایتی و پررنگ شدن اقدامات قضایی را راه‌حل معضل تکدی گری می‌داند و یادآور می‌شود: بهزیستی یک قسمت از پروسه ساماندهی متکدیان است، ابتدا شهرداری متکدیان را از سطح خیابان‌ها جمع‌آوری و در اردوگاه ویژه جمع پالایش می‌کند و افراد بر اساس شرایطی که دارند به دستگاه‌های مربوطه فرستاده می‌شوند.
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان کرمان ادامه می‌دهد: متکدیان دچار معلولیت، سالمند و بی‌بضاعت به بهزیستی معرفی می‌شوند و تاکنون بین افراد معرفی‌شده به بهزیستی مسئله باند و گروهی بودن متکدیان مشاهده نشده است.
بلندی می‌گوید: در وهله اول اعتقادی به برخورد قضایی با متکدیان نداریم اما باید در خصوص افرادی که چندین بار دستگیر می‌شوند و مجدداً کار خود را ادامه می‌دهند با جدیت بیشتری برخورد صورت گیرد.
ساماندهی متکدیان به‌صورت ویژه در دستور کار قرار دارد
اما زمزمه‌های احتمال بروز پدیده ال نینو و سرمای سخت در کرمان به گوش می‌رسد و ناخودآگاه ذهن آدمی به سمت افرادی می‌رود که در این روزهای سخت زمستانی بدون سرپناه باید گوشه‌ای از پارک‌ها یا خیابان‌ها شب سیاه خود را به سپیدی صبح گره بزنند و این سؤال در ذهنم شکل می‌گیرد که آیا مسئولین در این خصوص به فکر چاره بوده‌اند یا خیر.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری کرمان در گفتگو با مهر می‌گوید: با توجه به سرمایی که برای پاییز و زمستان امسال پیش‌بینی‌شده و با توجه به تصمیمات ستاد ساماندهی متکدیان؛ بحث جمع‌آوری، ساماندهی، ارائه خدمات و تعیین تکلیف این افراد به‌صورت جدی در دستور کار قرار دارد.
زهرا موسی پور تکدی گری را یک آسیب اجتماعی می‌داند و می‌گوید: عوامل متعددی در بروز این معضل تأثیرگذار هستند و لازمه برخورد با تکدی گری برخورد با علت‌های به وجود آورنده آن است.
وی با اشاره به اینکه جمعیتی که در این خصوص دچار آسیب اجتماعی شده‌اند نیاز به جمع‌آوری، حمایت و ساماندهی دارند، می‌افزاید: باید مسائل و مشکلات این گروه از جامعه شناسایی و مرتفع شود.
موسی پور برخورد ریشه‌ای با عوامل به وجود آورنده تکدی‌گری و برخوردهای قهری و قضایی را به‌صورت توأمان راه‌حل این معضل ذکر کرده و یادآور می‌شود: باید با جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان چهره شهر پاک‌شده و احساس عمومی مردم جریحه دار نشود.
وی با تأکید بر لزوم رفع علت‌های به وجود آورنده تکدی گری، می‌گوید: مهاجرت‌های بی‌رویه به شهر کرمان، خشکسالی های اخیر، جلوه‌های کاذب شهری که روستانشینان را راهی شهرها می‌کند و نبود خدمات مناسب در روستاها ازجمله این عوامل هستند.
خبرنگار: اسما محمودی