به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، اشعه مادون قرمز، بخشی از طیف الکترومغناطیسی است که هر جسم با توجه به دمایی که دارد، آن را از خود ساطع می‌کند اما با چشم قابل رؤیت نیست. بدین ترتیب اجسامی را که در شرایط عادی با چشم غیر مسلح نمی‌توان روئیت کرد، به کمک این اشعه می‌توان آشکارسازی و از آن‌ها تصویربرداری کرد. از این رو، ضرورت ساخت قطعه‌ای که قادر به آشکارسازی امواج مادون قرمز باشد برکسی پوشیده نیست.
حامد دهدشتی جهرمی، مجری این طرح دانشگاهی بیان کرد: فناوری ساخت این آشکارسازها در حال حاضر در کشور موجود نیست، لذا نظر به کاربردهای گسترده و نیاز روز افزون صنایع مختلف به این محصول، هدف این پروژه دستیابی به فناوری ساخت این قطعه به صورت کاملا بومی بوده است.
وی افزود: از آنجا که نمونه آزمایشگاهی این محصول ساخته شده و با موفقیت آزمایش شده است، لذا امکان تجاری سازی آن دور از انتظار نخواهد بود. بدین ترتیب می‌توان از آن در صنایعی از قبیل نفت و گاز، خطوط انتقال نیرو، مخابرات نوری، تصویربرداری پزشکی، نجوم و زیست فناوری بهره گرفت.
دهدشتی جهرمی روش ساخت این آشکارساز را با نمونه‌های متداول مقایسه و بیان کرد: امروزه استفاده از ساختارهای کوانتمی برای ساخت آشکارسازهای نوری مادون قرمز مورد توجه قرار گرفته‌اند.
به گفته وی، این آشکارسازهای نوری تا چند سال گذشته عمدتا با استفاده از مواد گران قیمت و با روش‌های سخت و پر هزینه نظیر لیتوگرافی نوری ساخته می‌شدند که هزینه بسیار بالای این روش‌ها و سختی کار، سمی بودن مواد مورد استفاده، محققان را به ساخت این ادوات با روش تولید ارزان، آسان و با قابلیت تولید انبوه تشویق کرد.
وی ادامه داد: در نتیجه در چند سال اخیر ساخت این آشکارسازهای نوری با استفاده از نقاط کوانتمی مطرح شد که برپایه کامپوزیت نانو کریستال‌ها و پلیمرهای آلی ساخته و تولید می‌شوند. در این طرح نیز از همین روش استفاده شده است.
دهدشتی جهرمی اظهار داشت: بر اساس نتایج حاصل شده، استفاده از نانوساختارهای نقاط کوانتومی در این قطعه باعث بهبود عملکرد پاسخ آن و همچنین کاهش نویز گرمایی آن شده است. علاوه براین نانومواد استفاده شده در ساختار این آشکارساز باعث حذف قطعات جانبی جهت خنک کاری این محصول، از طریق افزایش دمای کاری آن شده است. این امر موجب می‌شود قیمت محصول نهایی به شدت کاهش یابد.
این تحقیقات در قالب پایان‌نامه دکترای حامد دهدشتی جهرمی و زیر نظر دکتر محمدحسین شیخی از دانشگاه شیراز انجام شده است.