به گزارش خبرنگار اقتصادي مهر، سازمان ملل در گزارشي كه توسط مركز امور اقتصادي و اجتماعي آن تهيه شده، آورده است: قيمتهاي بالاي نفت موجب ترغيب صرفهجويي در مصرف انرژي و استفاده بهينهتر از انرژي در سطح جهان خواهد شد و منابع انرژي جايگزين را همانند انرژيهاي تجديدپذير توسعه خواهد داد.
بر اساس اين گزارش، سازمان ملل با تاكيد بر تاثير منفي تداوم قيمتهاي فزاينده نفت خام بر اقتصاد جهاني ميافزايد: نوسان قيمت انرژي مشكلات و چالشهاي مختلفي را براي توسعه پايدار هم براي صادركنندگان و هم براي واردكنندگان نفت ايجاد خواهد كرد.
نفت مهمترين كالاي تجاري جهان محسوب ميشود و براي تمامي اقتصادهاي مدرن ضروري است، اما ذخاير قابل اتكاي آن كه از لحاظ اقتصادي قابل استحصال باشد فقط در معدودي كشورها وجود دارد.
سازمان ملل در اين گزارش تصريح ميكند كه عليرغم رشد فزاينده بهاي نفت طي چند سال اخير، وابستگي به واردات آن با سرعت زيادي در برخي اقتصادهاي بزرگ جهان از جمله آمريكا و چين در حال گسترش است.
در چين، خالص واردات نفت حدود 30 درصد مصرف اين كشور را در سال 2000 تشكيل ميداد اما اين رقم تا سال 2004 بيش از 50 درصد رشد يافت. در آمريكا نيز مابين سالهاي 1991 تا 2004 وابستگي به واردات نفت از 40 درصد به 59 درصد افزايش يافته است.
افزايش بيش از حد قيمت نفت پيامدهايي چند در پيدارد، كه كاهش مصرف مهمترين آنها است. اين كاهش مصرف در ابتدا از كشورهاي فقير جهان آغاز ميشود كه كمترين توان را در هضم قيمتهاي بالاي انرژي دارند، اما عوامل مختلفي بر كل مصرف انرژي در سطح جهان دخيل هستند كه توانايي استفاده از منابع انرژي جايگزين يكي از اين عوامل است.
وزارت انرژي آمريكا پيشبيني كرده است ميانگين بهاي نفت خام در سالجاري ميلادي حدود 64 دلار باقي خواهد ماند اما احتمال كاهش آن تا هر بشكه 61 دلار تا سال 2007 وجود دارد.
اين گزارش ميافزايد: علاوه بر افزايش تقاضاي نفت چين و آمريكا، عواملي ديگر همچون تشديد تنش ميان ايران و آمريكا در رابطه با برنامه هستهاي اين كشور، حملات شبهنظاميان به تاسيسات نفتي نيجريه و كاهش توليد آن، و تهديدات قطع صادرات نفت ازسوي ونزوئلا به علت تداوم منازعات ديپلماتيك ميان كاراكاس و واشنگتن، نيز بر صعود خيرهكننده بهاي نفت در ماههاي اخير اثرگذار بودهاند.
سازمان ملل با تاكيد بر تفاوت دسترسي كشورهاي جهان به منابع انرژي ميافزايد: تبادل انرژي در سطح جهان نه تنها نفت كه در رابطه با گاز و برق نيز روز به روز در حال افزايش است. هماكنون در بخش انرژي جهان وابستگيمتقابل شديدي ميان كشورها به وجود آمده است و همانطور كه كشورهاي داراي منابع انرژي به صادرات انرژي علاقهمند هستند، كشورهاي نيازمند به انرژي به واردات آن محتاج هستند.
با جمعيت شش ميليارد نفري جهان، بيش از 2.4 ميليارد نفر همچنان به سوختهاي سنتي مانند چوب، فضولات كشاورزي و حيواني وابسته هستند و از آنها براي توليد گرما و پخت و پز استفاده ميكنند كه بر اساس مطالعه سازمان ملل اين امر اثرات شديد سلامتي به لحاظ آلودگي هوا دارد.
در همين حال، استفاده از سوختهاي سنتي در آسياي جنوبي و شرقي از دهه 1980 تاكنون كاهش شديدي يافته است، چرا كه رونق اقتصادي فوقالعاده امكان استفاده از منابع انرژي تميزتر و سالمتر را براي آنها فراهم آورده است.
طي 15 سال اخير، برقرساني در تمامي مناطق در حال توسعه جهان گسترش قابل توجهي يافته است. با اين وجود، نرخ برقرساني در يك چهارم كشورهاي آسيا و كشورهاي مركز آفريقا همچنان نصف بقيه مناطق جهان است.
با وجود اين، سوختهاي فسيلي حداقل طي چند دهه آينده تامين انرژي جهان را عهدهدار خواهند بود و نفت بالغ بر 35 درصد كل عرضه انرژيهاي اوليه جهان را در اختيار خواهد داشت، كه بخش اعظم آن در بخش حمل و نقل مصرف خواهد شد.