خبرگزاری مهر، گروه استانها- ونوس بهنود: دریاچه شورابیل و نئور از اکوسیستم‌های کم‌نظیر آبی در اردبیل محسوب می‌شوند که به دلیل زیبایی طبیعت خود همه‌ساله تعداد زیادی از گردشگران را به سمت خود جذب می‌کنند.
طی سال‌های اخیر اتفاقات نامطلوب و دخالت‌های انسانی در چرخه حیات این دو دریاچه موجب شده است، هر دو در معرض نابودی قرار گرفته و وضعیت آن‌‌ها به دغدغه جدی دوستداران محیط‌زیست تبدیل شود.
تا جایی که محیط‌زیستی‌ها می‌گویند هر دخالت انسانی بی‌برنامه هرقدر کوچک می‌تواند به آسیب بی‌بازگشت برای هر دو دریاچه تبدیل شود.
شورابیل و تغییر اقلیم
دریاچه شورابیل واقع در شهر اردبیل یکی از جاذبه‌های کم‌نظیر طبیعت این شهر است.
این دریاچه کاملاً طبیعی بوده و بدون دخالت انسان به وجود آمده است. اردبیلی‌های کهنسال به یاد دارند که در گذشته آب این دریاچه شور و اطراف آن برخوردار از گل‌های درمانی بود تا جایی که شوری آب موجب شد نام دریاچه شور+ آبیل انتخاب شود.
طی دهه‌های اخیر تغییرات انسانی بسیاری در اکوسیستم این دریاچه به وجود آمده است. تا جایی که اکوسیستم آن از بنیان به آب شیرین تغییر یافته و محل پرورش ماهی شده است. ماهیانی که هیچگاه در بازار اردبیل مشاهده نمی‌شوند و به درستی مشخص نیست برای کدام کاربری آب این تالاب به آب شیرین تغییر یافته است.
تغییر اقلیم دریاچه در طول سال‌ها چرخه حیاتی بسیاری از موجودات ساکن در آن ازجمله جلبک‌هایی که با ماندگاری به گل درمانی تبدیل می‌شد را تغییر داد. بسیاری از موجودات زنده بیگانه در محل دریاچه رشد و نمو کردند و موجودات زنده و بومی دریاچه دیگر مشاهده نمی‌شوند.
پرندگان مهاجری که این تالاب را برای مقصد توقف خود انتخاب می‌کردند دچار سردرگمی می‌شوند و دریاچه شورابیل به عقیده محیط‌زیستی‌ها با هر ضربه کوچک دیگر به جان نحیف خود بیشتر در معرض نابودی قرار می‌گیرد.
همه‌ساله در روز طبیعت شهروندان اردبیلی و گردشگران این شهر پیرامون دریاچه حضور یافته و به دنبال استفاده از زیبایی طبیعی آن هستند.
نئور قربانی بی‌برنامگی
علاوه بر شورابیل دریاچه نئور نیز طی سال های اخیر دچار تغییرات بی‌بازگشت شده است.
این دریاچه در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به‌طرف خلخال واقع شده و وسعت آن بیش از ۲۲۰ هکتار است.
نئور مشتمل بر دو دریاچه کوچک و بزرگ است که در فصل پر آب، به هم می‌پیوندند و دریاچه‌ای واحد را به وجود می‌آورند. بیش‌ترین عمق دریاچه ۵.۵ متر و میانگین ژرفای آن سه متر است.
از سال ۸۰ این دریاچه تحت تأثیر گونه‌ای از ماهیان مهاجم «کاراس» است و همین تغییرات انسانی موجب شد دریاچه به وضعیت نامطلوبی گرفتار شده و ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان آن نیز زیستگاه خود را از دست بدهد.
مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان معتقد است این دریاچه از زیستگاه‌های اصلی حیات‌وحش محسوب می‌شود و بازگشت به وضعیت قبلی این دریاچه و دریاچه شورابیل به سختی امکان‌پذیر است.
سید رضا موسوی در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص آلودگی‌های نئور افزود: علاوه بر حیات گونه ماهی مهاجم چرای بی‌رویه دام موجب شده سطح مواد آلی دریاچه افزایش یابد.
وی افزود: تخریب محیط زیست اطراف آن نیز قابل‌توجه است. به‌طوریکه در مجموع دریاچه نئور نیازمند مراقبت جدی است.
رها کردن ماهی‌های قرمز، گونه مهاجم
نگرانی از آلودگی محیط‌زیست این دو دریاچه همه‌ساله در روز طبیعت که بنا است آدمی با طبیعت اخت بگیرد تشدید می‌شود.
به جای تحقق هدفی که در فلسفه روز ۱۳ به در پیش بینی شده است، مسافران و گردشگران در کنار این دو دریاچه حضور یافته و آلودگی محیط‌زیست آن را تشدید می‌کنند.
ازجمله اینکه مسافران ماهی‌های قرمز عید خود را در دریاچه رها می‌کنند. موضوعی که خود به عنوان دغدغه جدی تهدید اکوسیستم این دریاچه‌ها تلقی می‌شود.
ماهی قرمز بومی کشورهایی مانند ژاپن، چین، هنگ‌کنگ، لائوس و ماکائو بوده و در شرایط مناسب نیز حتی تا ۲۰ سال می‌تواند زندگی کند. به دلیل همین مقاومت گونه ماهی قرمز به سادگی می‌تواند چرخه‌های زیست‌محیطی آب‌های جاری را به هم ریخته و به طرز غیرقابل‌باوری تکثیر پیدا کند.
ماهی قرمز که در واقع از ابتدا در هفت‌سین اردبیلی‌ها جایی نداشت و بعدها به آن اضافه شده است، در روز طبیعت یک تهدید جدی برای اکوسیستم‌های آبی است.
این ماهی به خاطر مقاوم بودن می‌تواند در مدت‌زمان کوتاهی تکثیر قابل‌توجه داشته و کل چرخه‌های حیاتی یک اکوسیستم آبی را به هم بریزد.
شهرداری اردبیل همه‌ساله با تعبیه مخازنی در محورهای خروجی شهر به دنبال جمع‌آوری ماهیان قرمز عید است.
شهردار اردبیل در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: امسال نیز با هدف جلوگیری از آلودگی اکوسیستم‌های آبی ماهیان قرمز عید را جمع‌آوری می‌کنیم و از شهروندان و مسافران انتظار داریم ماهی قرمز را روانه رودها و دریاچه‌ها نکنند.
آلودگی سبزه و زباله در اطراف دریاچه
علاوه بر این انداختن سبزه‌های عید و زباله‌های غیر قابل بازیافت نیز دغدغه جدی دیگر است. بارها مشاهده شده بستر اطراف این دو دریاچه بعد از روز ۱۳ فرودین ماه انباشته از زباله‌های غیر قابل بازیافت و پلاستیکی است.
به‌طوریکه گردشگر زباله خود را در طبیعت رها می‌کند و فرد دیگری را مشغول جمع‌آوری آن می‌کند. زباله باقی مانده در طبیعت در صورتی که توسط فرد دیگری جمع‌آوری نشود، علاوه بر آلوده کردن چهره طبیعت در طول مدت‌زمان ماندگاری خود به آلایش منابع آبی و خاکی منجر می‌شود.
یک دوستدار محیط‌زیست معتقد است در وضعیتی که این دو دریاچه با آن مواجه هستند، گردشگران باید با دقت و مراقبت زباله‌های خود را جمع‌آوری کرده و در طبیعت این دو دریاچه باقی نگذارند.
علی رحمانی افزود: وضعیت هر دو دریاچه بحرانی است و رهاسازی زباله می‌تواند بستر زخمی هر دو دریاچه را به جد تهدید کند.
درعین‌حال مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان نیز تأکید دارد هر چند نمی‌توان این دو دریاچه را به وضعیت قبلی بازگرداند اما می‌توان با مشارکت دستگاه‌ها و مردم از تهدید بیش‌ازپیش آن خودداری کرد.
موسوی با تأکید به اینکه تغییر در یک اکوسیستم حیاتی سایر اکوسیستم‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، افزود: نباید روز طبیعت به جای بهانه با طبیعت بودن، موجب آلایش و تهدید طبیعت شود.
وی اضافه کرد: وضعیت هر دو دریاچه دقت و مراقبت گردشگران را می‌طلبد و لازم است در سیزده به در امسال بیشتر از سال‌های قبل مراقبت شود.