خواندنی‌های تاریخ مدال‌آوران ایران/ چه کسانی پرافتخارترین هستند؟

خبرگزاری مهر - گروه ورزشی: ورزش ایران در طول ادوار مختلف بازی‏های المپیک صاحب ۶۰ مدال (۱۵ مدال طلا، ۲۰ مدال نقره و ۲۵ مدال برنز) شده که توسط ۴۸ ورزشکار به دست آمده است. اولین مدال المپیکی ایران در رشته وزنه‎برداری توسط محمد جعفر سلماسی به دست آمد و کمیل قاسمی هم در مسابقات کشتی آزاد المپیک ۲۰۱۲ با قرار گرفتن در رده سوم رقابت های ۱۲۰ کیلو آخرین مدال را از آن خود کرد.

از سال ۱۹۰۰ که دومین دوره بازی‏های المپیک به میزبانی فرانسه در پاریس برگزار شد و "فریدون میرزا ملکم" یا همان پرنس به نمایندگی از ایران - پرشیا آن زمان - در این بازی ‏ها شرکت کرد تا امروز که ورزش جهان در انتظار سی‌ و یکمین دوره این بازی‏هاست، ایران در ۱۶ دوره بازی‏های المپیک حضور داشته است.

اولین حضور رسمی کاروان ورزش ایران در بازی‎های المپیک مربوط به بازی‌های ۱۹۴۸ لندن می‌‏شود. ایران پس از اینکه به عضویت کمیته بین‏ المللی المپیک درآمد با ۳۸ ورزشکار در ۶ رشته در این بازی‌ها شرکت کرد و تنها موفق به کسب یک مدال شد. تک مدال ایران در این بازی‏ها توسط محمدجعفر سلماسی در رشته وزنه برداری به دست آمد. وی اولین مدال‌آور ایران در بازی‎های المپیک محسوب می شود که با تک مدالش باعث شد کاروان ایران در میان ۵۹ کشور شرکت کننده در رده سی و چهارم قرار بگیرد.

ایران تا زمان برگزاری بیست و یکمین دوره بازی‌های المپیک حضور مستمر در این بازی‌ها داشت اما المپیک بیست و دوم که شوروی در مسکو میزبانی آن را برعهده داشت به دلیل اشغال افغانستان که کشور مسلمان و همسایه ایران است، از سوی کشورمان تحریم شد. مسئولان ورزش ایران المپیک بیست و سوم را هم به دلیل حمایت‎های آمریکا از عراق که به خاک کشورمان تجاوز کرده بود، تحریم کردند. آمریکا میزبان این بازی‎ها در لس آنجلس بود.

بدین ترتیب ورزش ایران فرصت حضور در دو دوره متوالی المپیک را از دست داد اما از المپیک بیست و چهارم شرکت دوباره در این بازی‏ها را از سر گرفت و به صورت متوالی آن را ادامه داد تا امروز که در آستانه حضور در سی و یکمین دوره این رویداد است.

کاروان ۸۴ نفره ایران در المپیک ۱۹۷۶ کانادا بزرگ‌ترین کاروان اعزامی ایران به این بازی‌ها بود. ضمن اینکه بهترین عملکرد کاروان ایران - از نظر مدال آوری - هم بعد از  المپیک ۲۰۰۰ سیدنی که طی آن کاروان کشورمان صاحب ۶ مدال شد، مربوط به المپیک لندن می شود که کاروان ایران به ۱۲ مدال شامل ۴ مدال طلا، ۵ نقره و ۳ برنز دست یافت و هفدهم شد. 

کسب اولین طلا در چهارمین حضور المپیکی
همان طور که گفته شد اولین مدال ورزش ایران در ادوار مختلف المپیک توسط محمدجعفر سلماسی به دست آمد که به رنگ برنز بود اما اولین طلایی ایران در این رویداد امامعلی حبیبی گودرزی بود که در چهارمین دوره حضور در این بازی‏ها (با احتساب المپیک ۱۹۰۰ که ایران تنها یک نماینده داشت) صاحب مدال طلا کشتی آزاد شد. وی اولین ورزشکار طلایی ایران در المپیک بود. در همین بازی‌ها و بعد از وی، غلامرضا تختی صاحب مدال طلا شد. پانزدهمین و آخرین مدال طلا ورزش ایران در ادوار مختلف المپیک هم در المپیک لندن توسط بهداد سلیمی در وزنه برداری  و به فاصله چند دقیقه بعد از مدال طلا قاسم رضایی در کشتی فرنگی به دست آمد.

در کل اینکه کمترین تعداد مدال ورزشکاران ایران در بازی‌های المپیک به رنگ طلا بوده است. ورزشکاران اعزامی ایران به ادوار مختلف این بازی‏ها تنها ۱۵ بار موفق به کسب مدال طلا شده ‏اند. هادی ساعی و حسین رضازاده تنها ورزشکاران ایران هستند که دو مدال طلای المپیک در اختیار دارد. مدال آوران طلا ایران در ادوار مختلف بازی‏های المپیک به این شرح هستند:

مدال آوران طلا ایران در ادوار مختلف المپیک(۱۵ مدال، ۱۳ ورزشکار)

ردیف	دوره المپیک	رشته	نام ورزشکار
۱	۱۹۵۶ استرالیا	کشتی آزاد	امامعلی حبیبی گودرزی
۲	۱۹۵۶ استرالیا	کشتی آزاد	غلامرضا تختی
۳	۱۹۶۸ مکزیک	وزنه برداری	محمد نصیری سرشت
۴	۱۹۶۸ مکزیک	کشتی آزاد	عبدالله موحد
۵	۱۹۹۶ آمریکا	کشتی آزاد	رسول خادم
۶	۲۰۰۰ استرالیا	وزنه برداری	حسین توکلی
۷	۲۰۰۰ استرالیا	وزنه برداری	حسین رضا زاده
۸	۲۰۰۰ استرالیا	کشتی آزاد	علیرضا دبیر
۹	۲۰۰۴ یونان	وزنه بردرای	حسین رضا زاده
۱۰	۲۰۰۴ یونان	تکواندو	هادی ساعی
۱۱	۲۰۰۸ پکن	تکواندو	هادی ساعای
۱۲	۲۰۱۲ لندن	کشتی فرنگی	حمید سوریان
۱۳	۲۰۱۲ لندن	وزنه برداری	بهداد سلیمی
۱۴	۲۰۱۲ لندن	کشتی فرنگی	قاسم رضایی
۱۵	۲۰۱۲ لندن	کشتی فرنگی	امید نوروزی

اولین مدال های طلای ایران در ادوار مختلف المپیک توسط امامعلی حبیبی گودرزی و غلامرضا تختی به دست آمد

برخی مدال آوران طلای ایران در ادوار مختلف المپیک

۲۰ مدال نقره المپیک به نام ۱۸ ورزشکار 
مدال نقره بازی‌های المپیک یک دوره زودتر از مدال طلا از آن ورزشکاران ایران شد. کاروان ایران در المپیک پانزدهم توسط محمود نامجو (وزنه برداری)، ناصر گیوه چی و غلامرضا تختی (کشتی آزاد) صاحب سه مدال نقره شد و در اکثر ادوار بازی‏ها این مدال را کسب کرد. بعد از مدال نقره مصطفی جوکار که در المپیک ۲۰۰۴ یونان به دست آمد، هیچ یک از ورزشکاران ایران در المپیک پکن موفق به کسب این رنگ مدال نشدند و به همین دلیل جدول مدال آوران نقره ایران برای مدت هشت سال بدون تغییرماند تا اینکه در المپیک ۲۰۱۲ لندن پنج مدال نقره برای کاروان ایران به دست آمد.  غلامرضا تختی و عسکری محمدیان تنها ورزشکارانی هستند که دو مدال نقره در اختیار دارند. مدال آوران نقره ایران در ادوار مختلف بازی‏های المپیک به این شرح هستند:

مدال آوران نقره ایران در ادوار مختلف المپیک(۲۰ مدال، ۱۸ ورزشکار)

ردیف	دوره المپیک	رشته	نام ورزشکار
۱	۱۹۵۲ فنلاند	وزنه برداری	محمود نامجو
۲	۱۹۵۲ فنلاند	کشتی آزاد	ناصر گیوه چی
۳	۱۹۵۲ فنلاند	کشتی آزاد	غلامرضا تختی
۴	۱۹۵۶ استرالیا	کشتی آزاد	محمدعلی خجسته پور
۵	۱۹۵۶ استرالیا	کشتی آزاد	محمدمهدی یعقوبی
۶	۱۹۶۰ ایتالیا	کشتی آزاد	غلامرضا تختی
۷	۱۹۶۸ مکزیک	وزنه برداری	پرویز جلایر
۸	۱۹۷۲ آلمان	وزنه برداری	محمد نصیری سرشت
۹	۱۹۷۲ آلمان	کشتی فرنگی	رحیم علی آبادی
۱۰	۱۹۷۶ کانادا	کشتی آزاد	منصور برزگر
۱۱	۱۹۸۸ کره جنوبی	کشتی آزاد	عسگری محمدیان
۱۲	۱۹۹۲ اسپانیا	کشتی آزاد	عسگری محمدیان
۱۳	۱۹۹۶ آمریکا	کشتی آزاد	عباس جدیدی
۱۴	۲۰۰۴ یونان	کشتی آزاد	علیرضا رضایی
۱۵	۲۰۰۴ یونان	کشتی آزاد	مسعود مصطفی جوکار
۱۶	۲۰۱۲ لندن	وزنه برداری	سجاد انوشیروانی
۱۷	۲۰۱۲ لندن	دوومیدانی	احسان حدادی
۱۸	۲۰۱۲ لندن	وزنه برداری	نواب نصیرشلال
۱۹	۲۰۱۲ لندن	تکواندو	محمدباقری معتمد
۲۰	۲۰۱۲ لندن	کشتی آزاد	صادق گودرزی

محمود نامجو و صادق گودرزی اولین و آخرین ورزشکاران المپیکی ایران که صاحب مدال نقره شدند 

برخی مدال آوران نقره ایران در ادوار مختلف المپیک

در تمام دوره ها برنز گرفتیم به جز المپیک ۱۹۸۸ 
ورزش ایران در اولین سالی که به صورت رسمی و در قالب کاروان وارد بازی های المپیک شد، به مدال برنز دست یافت و تا کنون به جز بازی‌های ۱۹۸۸ کره جنوبی در تمام ادوار این بازی‏ها حداقل توسط یک ورزشکار صاحب مدال به این رنگ شده است. از همین رو تعداد مدال‏های برنز ورزشکاران المپیکی ایران بیشتر از مدال‎های طلا و نقره است طوریکه از مجموع ۶۰ مدال ایران در ادوار مختلف المپیک ۲۵ مدال به زنگ برنز بودنه است. در میان ورزشکاران المپیکی ایران، امیررضا خادم تنها ورزشکاری است که صاحب دو مدال برنز شده است. مدال آوران برنز ایران در ادوار مختلف بازی‌های المپیک به این شرح هستند:

مدال آوران برنز ایران در ادوار مختلف المپیک (۲۵ مدال، ۲۴ ورزشکار)

ردیف	دوره	رشته	نام ورزشکار
۱	۱۹۴۸ لندن	وزنه برداری	محمد جعفر سلماسی
۲	۱۹۵۲ فنلاند	وزنه بردرای	علی میرزایی
۳	۱۹۵۲ فنلاند	کشتی آزاد	محمود ملاقاسمی تبریزی
۴	۱۹۵۲ فنلاند	کشتی آزاد	توفیق جهانبخت
۵	۱۹۵۲ فنلاند	کشتی آزاد	سید عبدالله مجتبوی
۶	۱۹۵۶ استرالیا	وزنه برداری	محمود نامجو
۷	۱۹۶۰ ایتالیا	کشتی آزاد	محمدابراهیم سیف پور
۸	۱۹۶۰ ایتالیا	کشتی فرنگی	محمد پذیرا
۹	۱۹۶۰ ایتالیا	وزنه برداری	اسماعیل علم خواه
۱۰	۱۹۶۴ ژاپن	کشتی آزاد	سیدعلی اکبر حیدری
۱۱	۱۹۶۴ ژاپن	کشتی آزاد	محمدعلی صنعت کاران
۱۲	۱۹۶۸ مکزیک	کشتی آزاد	ابوطالب طالبی گرگری
۱۳	۱۹۶۸ مکزیک	کشتی آزاد	سیدشمس الدین سید عباسی
۱۴	۱۹۷۲ آلمان	کشتی آزاد	ابراهیم جوادپور
۱۵	۱۹۷۶ کانادا	وزنه برداری	محمد نصیری سرشت
۱۶	۱۹۹۲ اسپانیا	کشتی آزاد	امیررضا خادم
۱۷	۱۹۹۲ اسپانیا	کشتی آزاد	رسول خادم
۱۸	۱۹۹۶ آمریکا	کشتی آزاد	امیررضا خادم
۱۹	۲۰۰۰ استرالیا	تکواندو	هادی ساعی
۲۰	۲۰۰۴ یونان	کشتی آزاد	علیرضا حیدری
۲۱	۲۰۰۴ یونان	تکواندو	یوسف کرمی
۲۲	۲۰۰۸ چین	کشتی آزاد	مراد محمدی
۲۳	۲۰۱۲ لندن	وزنه برداری	کیانوش رستمی
۲۴	۲۰۱۲ لندن	کشتی آزاد	احسان لشگری
۲۵	۲۰۱۲ لندن	کشتی آزاد	کمیل قاسمی

ایران با مدال برنز محمد جعفر سلماسی در ۱۹۴۸ لندن در جمع کشورهای مدال آور المپیک قرار گرفت

برخی مدال آوران برنز ایران در ادوار مخلف المپیک

پرمدال آورترین ورزشکاران ایران در المپیک
ورزش ایران در طول ۱۶ دوره حضور در بازی‎های المپیک صاحب ۶۰ مدال شده است که توسط ۴۸ ورزشکار به دست آمده است. محمدجعفر سلماسی در مسابقات وزنه برداری المپیک ۱۹۴۸ لندن اولین مدال المپیکی ورزش ایران را به دست آورد. کمیل قاسمی هم آخرین ورزشکار مدال آور ایران در این بازی‎هاست. این کشتی گیر در دومین روز رقابت های کشتی آزاد المپیک ۲۰۱۲ لندن به مدال برنز دست یافت. در این میان برخی از ورزشکاران ایران بیش از یکبار صاحب مدال شده‌اند و از این نظر خاص و ویژه محسوب می‌شوند. 

هادی ساعی و حسین رضا زاده تنها ورزشکارانی هستند که دو مدال طلا المپیک کسب کرده اند. البته ساعی علاوه بر این دو مدال طلا، یک مدال برنز از حضور در این بازی‎ها به دست آورده است. غلامرضا تختی (یک طلا و دو نقره) و محمد نصیری (یک طلا، یک نقره، یک برنز) در کنار هادی ساعی در بین ورزشکاران ایرانی به بیشترین مدال المپیک رسیده‌اند، یعنی سه مدال.

البته هستند ورزشکارانی مانند حسین رضازاده (دو طلا)، رسول خادم (یک طلا و یک برنز)، امیر رضا خادم (دو برنز)، رسول خادم (یک طلا و یک برنز)، محمود نامجو (یک نقره و یک برنز) و عسکری محمدیان (دو نقره) که دو بار موفق به مدال‌آوری در المپیک شده‎‎اند.

یک رکورد ویژه
در میان ۴۸ ورزشکار ایرانی که در ادوار مختلف بازی های المپیک شده اند، علاوه بر هادی ساعی و حسین رضا زاده که هر یک صاحب دو مدال طلا المپیک هستند و از این حیث رکورددار به حساب می آیند، رکورد ویژه دیگری هم وجود دارد که در اختیار یک وزنه بردار است؛ محمد نصیری، وزنه بردار کشورمان تنها المپیکی ایران است که صاحب مدال المپیک در هر سه رنگ طلا، نقره و برنز شده است.

تنها رشته‌های مدال‌آور
تا پیش از المپیک ۲۰۱۲ لندن کشتی (آزاد و فرنگی)، وزنه برداری و تکواندو تنها رشته‌هایی هستند که کاروان ورزش ایران توسط ورزشکاران آنها در ادوار مختلف صاحب مدال المپیک شده است تا اینکه در آن دوره بازی ها احسان حدادی با مدال نقره خود، دوومیدانی را هم به جمع رشته های مدال آور المپیک اضافه کرد.  در این میان سهم کشتی گیران در ثبت مدال‌های المپیکی ورزش ایران بیشتر از دو رشته دیگر است. تاکنون ۳۳ کشتی گیر ایران صاحب ۳۸ مدال مدال المپیک (۸ طلا،۱۳ نقره و ۱۷ برنز) شده‌اند. در این میان سهم وزنه برداران هم ۱۶ مدال (پنج طلا، پنج نقره و ۶ برنز) است که توسط دوازده ورزشکار به دست آمده است. تکواندو هم توسط چهار ورزشکارش دو مدال طلا، یک مدال نقره و دو مدال برنز المپیک را به نام خود ثبت کرده است.