خبرگزاری مهر - گروه استانها: همه جاذبه و زیبایی روستاها به ساختار و بافتشان است که به لطف ساخت‌وسازها، تغییر رنگ داده‌اند و شهری شده‌اند، نماهای سنتی روستایی و الگوی معماری در سال‌های اخیر دچار تغییر و دگرگونی‌های اساسی شده است و روستاها، مد شهری شدن را تقلید می‌کنند.
این وضعیت در حالی است که روستانشینی یکی از قدیمی‌ترین شیوه‌های زندگی اجتماعی است که تاکنون ادامه یافته است و روستاها را باید به‌عنوان رکن اصلی در ثبات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی یک جامعه تلقی کرد، بنابراین بخش روستایی و رسیدگی به معضلات و مشکلات این بخش از اهمیت خاصی برخوردار است و از طرفی برای رسیدن به توسعه پایدار نیاز به ایجاد تعادل بین دو جامعه شهری و روستایی است.
برای رسیدن به چنین تعادلی نیاز به ارائه راهکارهای مناسب در زمینه‌های مختلف است که به‌عنوان‌مثال می‌توان از راهکارهای در حیطه بافت روستایی، مسکن روستایی، فرهنگ روستایی و... خاطرنشان کرد. اهالی روستاها بنا بر محدودیت‌ها و محرومیت‌هایی که به دلایل مختلف در روستاها وجود دارد، کمبودهای بسیاری را متحمل می‌شوند که موجب معضلاتی در سطح کلان جامعه می‌شود، به‌عنوان نمونه می‌توان به انواع فقر به‌ویژه فقر فرهنگی مهاجرت و هجوم به شهر که خود می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات بعدی نیز باشد، اشاره کرد.
تغییر بافت روستایی که در روستاهای مازندران زیاد به چشم می‌خورد و دیگر از آن خانه‌های کاه‌گلی گذشته خبری نیست
متأسفانه تغییر بافت روستایی که در روستاهای مازندران زیاد به چشم می‌خورد و دیگر از آن خانه‌های کاه‌گلی گذشته خبری نیست و جای آن را خانه‌هایی با مصالح جدید صنعتی و آپارتمانی پرکرده است.
استان مازندران با ۲۴ هزار مترمربع وسعت، بیش از سه میلیون نفر جمعیت دارد که حدود نیمی از آن‌ها در مناطق روستایی زندگی می‌کنند. یک استاد دانشگاه رشته معماری بابیان اینکه تبدیل روستاهای بزرگ به شهرها درواقع بافت روستایی را از بین می‌برد، می‌گوید: سبک و نوع زندگی در شهرها و به‌ویژه در روستاهای استان تغییر کرده است درحالی‌که باید بافت قدیمی در روستاها حفظ شود و در این مکان‌ها برای از بین نرفتن بافت‌های باارزش روستایی یکسری قوانینی لحاظ شود.
رضا مهری در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه تغییرات در روستاها نباید به‌گونه‌ای باشد که از بافت گذشته خود خارج شود، اظهار داشت: در تغییرات صورت گرفته در استان باید بافت روستا و زمین‌های کشاورزی را مستثنا و به سود و زیان آن توجه شود.
وی با تأکید بر اینکه باید به دنبال حفظ الگوهای معماری و نماهای سنتی با الهام از مصالح سنتی در کشور و استان باشیم ادامه داد: پیشرفت فناوری و رسوخ فن جدید در ایجاد سرمایش و گرمایش، روستاییان را به سمت الگوهای مدرن سوق داده است.
ازبافت اصیل فقط خاطره و عکس می ماند
وی عنوان می کند: با روند روزافزون تغییر و دگرگونی بافت‌های سنتی روستایی دیری نخواهد گذشت که از این بافت‌های اصیل و رؤیایی، جز یک خاطره و عکس، چیز دیگری باقی نخواهد ماند و حفظ این نمادهای فرهنگی نیازمند تدوین برنامه‌های هدفمند و جامع است.
مهری ادامه داد: با تغییر معماری روستاها و خانه‌های روستایی هر منطقه؛ آداب‌ورسوم، فرهنگ و سبک زندگی آن منطقه نیز تغییر می‌کند زیرا استان مازندران قابلیت زیادی برای بومگردی دارد، هرچند روستاهایی که در کنار ساحل هستند به خاطر اینکه تبدیل به شهرهای کوچک‌شده‌اند و بافت سنتی آن‌ها بسیار تغییر کرده است، کمتر چنین قابلیتی دارند، اما خوشبختانه در مناطق کوهستانی همچون سوادکوه هنوز روستاهایی باقابلیت تبدیل به مکان‌های بومگردی وجود دارد.
وی در ادامه افزود: ما با طرح بومگردی درصدد حفظ فرهنگ سنتی هر منطقه هستیم و فرد بومگردی که از شهر برای گردش به روستا می‌رود، هدفش لمس سبک زندگی روستایی است، اینکه از صبح تا شب همگام با فرد روستایی شود، از صبح که فرد روستایی به آغل می‌رود و شیر می‌دوشد، تخم‌مرغ‌ها را جمع‌آوری می‌کند، در تنور حیاط نان می‌پزد و صبحانه‌ای که از همین مواد تهیه می‌شود را آماده می‌کند و بقیه وعده‌ها نیز از غذاهای ارگانیک و سنتی تهیه می‌کند، مزرعه‌داری و کشاورزی همان منطقه خاص را می‌آموزد.
نمای روستاها به وجود زیبایی‌های شاخص روستایی است و یکی از عوامل مهم مسافرت گردشگران به روستاها بازدید از ساختار و بافت روستایی مازندران است
مدیرکل دفتر امور روستایی استانداری مازندران نیز می‌گوید: نمای روستاها به وجود زیبایی‌های شاخص روستایی است و یکی از عوامل مهم مسافرت گردشگران به روستاها بازدید از ساختار و بافت روستایی مازندران است.
جان الله عبدی با اشاره به اینکه بسیاری از گردشگران و مسافران ورودی به مازندران، تمایل زیادی دارند تا از فضای بکر و دست‌نخورده روستا استفاده کنند، افزود: به همین منظور ضروری است تا دهیاران با فراهم کردن برخی حداقل‌ها در زیرساخت‌ها، برای معرفی روستا و نمایش بافت‌های روستایی برای گردشگران اقدام کنند.
مدیرکل امور روستایی و شوراهای استانداری مازندران گفت: لازم است تا در طرح‌های هادی که در روستاهای استان اجرا می‌شود، حفظ چهره روستایی و بافت‌های تاریخی روستاها موردتوجه قرار گیرد و به‌عنوان دستورالعمل اجرایی ابلاغ شود.
در جامعه امروز شاهد تغییر بافت و معماری روستاها هستیم و در بسیاری از روستاهای مازندران اکنون آپارتمان‌سازی شده است و حالت قدیمی خانه مزرعه یا خانه باغ ازدست‌رفته است.
البته در برخی از کشورها مخصوصاً در جوامع توسعه‌یافته و مناطق خوش آب‌وهوا، روستا محل زندگی افراد ثروتمند و بازنشسته شده که کارکرد روستا را نیز تغییر داده، که این مورد در استان‌های شمالی کشور نیز بسیار به چشم می‌خورد و با ساخت ویلاهای شیک که بیشتر توسط افراد غیربومی در زمین‌های بکر و زیبای شمال صورت می‌گیرد بافت روستاها را از حالت طبیعی خود خارج کرده و استفاده از مصالح ساختمانی صنعتی، چهره روستا را از حالت سنتی خارج کرده است.