به گزارش خبرنگار مهر، جایگاه محوری و متعالی«مسجد» از ابتدای حکومت پیامبر اسلام(ص) در کانون توجه قرار گرفت و حضرت محمد(ص) مسجد را به عنوان پایگاه دیانت و سیاست در جامعه اسلامی قرار داد. مسجد نیایشگاه و محل گردهمایی مسلمانان است و قدمتی به اندازه خود اسلام دارد و اولین مسجد با ورود پیامبر اسلام (ص) به مدینه تاسیس شد.
۵ مسجد بزرگ دنیا
درباره تعداد مساجد در جهان آمارهای مختلفی ارائه می‌شود که موثق‌ترین آن‌ها از آمار ۲ میلیون تا ۲ و نیم میلیون حکایت می‌کنند. بر اساس همین آمار، بیشترین مساجد را نیز ترکیه و اندونزی دارند.
مسجد الحرام در شهر مکه، بزرگترین مسجد دنیاست. این مسجد دور تا دور خانه کعبه، قبله مسلمانان قرار دارد. در حال حاضر مساحت این مسجد که به مسجد جامع نیز شهرت دارد، ۴ میلیون و ۸ هزار و ۲۰ متر مکعب است و شامل فضاهای باز و سرپوشیده برای عبادت و نماز گذاردن مسلمانان است. سالانه ۴ میلیون مسلمان از سراسر دنیا برای انجام فریضه حج واجب در این مسجد و گرداگرد خانه کعبه جمع می‌شوند که این مراسم یکی از بزرگترین گردهمایی های مردم دنیا محسوب می‌شود.
مسجد النبی در شهر مدینه، آخرین محل حضور پیامبر اسلام است. این مسجد دومین مسجد بزرگ دنیا پس از مسجد الحرام به شمار می‌آید.
حرم امام رضا(ع)، هشتمین امام شیعیان جهان، در شهر مشهد در کشورمان ایران، سومین مسجد بزرگ دنیاست. مسجد گوهرشاد، کتابخانه، چهار سالن همایش، قبرستان، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سالن غذاخوری برای زائران و صحن‌های بزرگ عبادت از جمله بخش های گوناگون این عبادتگاه با شکوه شیعیان است.
از دیگر مساجد بزرگ دنیا می‌توان به مسجد استقلال در جاکارتای اندونزی اشاره کرد که زمینی به مساحت ۱۰ هکتار و گنجایش ۱۲۰ هزار نفر را دارد. طرح این مسجد از زمان استقلال اندونزی آغاز شده و به خاطر بزرگی آن ۱۷ سال ساخت آن طول کشیده است و دارای معماری جالب با سقف های بسیار بلند است که در نوع خود زیبا و کم نظیر است.
مسجد حسن دوم که در کازابلانکا مراکش واقع شده، پنجمین مسجد بزرگ جهان است. طراحی این مسجد باشکوه بر عهده میشل پینسیو، معمار فرانسوی بود. مسجد حسن دوم در کنار دریای آتلانتیک قرار دارد و با نورهای لیزری جهت مکه را از مناره‌های خود نشان می‌دهد. ارتفاع مناره های این مسجد که بلندترین مناره‌ها در بین مساجد جهان به شمار می‌آیند، ۲۱۰ متر است.
نخستین مسجدی که در ایران ساخته شد
واژه مسجد ۲۸ بار در قرآن کریم ذکر شده که ۲۲ مرتبه به صورت مفرد و شش مرتبه به صورت جمع آمده است، در آیات به اهمیت و ضرورت توجه به مساجد در اسلام پرداخته و احکام و ضروریات توجه به برخی از مساجد اشاره شده است.
بر اساس تاریخچه مساجد در ایران نیز با ورود لشکر اسلام در دوره ساسانی به کشور مساجد شکل گرفته است. بر اساس شواهد تاریخی نخستین مسجد ایران توسط «سعد بن ابی‌وقاص» در تیسفون بنا نهاده شد. از قدیمی‌ترین مساجد ایران می‌توان مسجد جامع اسیر، بخارا، مسجد آدینه، فهرج، تاریخانه دامغان، مسجد یزد خواست، مسجد جامع اصفهان، دره شهر ایلام و ... را اشاره کرد.
به ازای هر ۱۰۰۰ نفر یک مسجد در ایران داریم
در خصوص تعداد مساجد موجود در سطح کشور آمارهای متعددی از سوی مراکز مختلف اعلام شده است، از جمله: در سرشماری ۱۳۸۱ مرکز آمار ایران عدد ۶۱۶۲۳ برای تعداد مساجد ذکر شده است. تعداد مساجد در سرشماری طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تابستان ۱۳۸۲ در قالب فهرستگان مساجد انجام گرفته است که عدد ۵۸۷۶۲ را نشان می دهد. آمار دیگری که توسط سامانه جامع اطلاعات مساجد توسط سازمان اوقاف و امور خیریه در سال ۱۳۹۱صورت گرفته است بالغ بر ۶۵۰۰۰ عدد است. اما طبق آخرین آمارها حدود ۷۲ هزار مسجد وجود دارد. این بدان معناست که به‌ازای هر هزار نفر یک مسجد در ایران وجود دارد. طبق برنامه‌ای که دولت دارد قرار است تعداد مساجد در افق ۱۴۰۴ به رقم ۹۲ هزار مسجد برسد. با این فرض که جمعیت کشور در آن هنگام ۹۲ میلیون نفر است. با این حال برخی هستند که می‌گویند ۲۵۰ هزار مسجد دیگر در ایران نیاز است.
آمار جالب دیگر در حوزه مساجد تعداد مساجد مربوط به اهل سنت است. آن‌طور که آمارها نشان می‌دهد برای پنج میلیون نفر از مسلمانان اهل سنت ایران حدود ۱۰هزار مسجد وجود دارد. این بدان معناست که به‌ازای هر ۵۰۰ نفر از اهل سنت یک مسجد وجود دارد. بزرگترین مسجد اهل سنت در ایران مسجد جامع مکی در زاهدان است که سال ۱۳۵۳ به‌دست مولوی عبدالعزیز تاسیس شد.
سنندج شهر مسجد؛ تهران فقیرترین شهر کشور از نظر تعداد مساجد
شهر تهران باتوجه به جمعیت ۸ میلیون نفری با دو هزار مسجد کمترین تعداد مساجد را دارد و به لحاظ تقسیم تعداد مساجد بر تعداد جمعیت باید گفت پایتخت فقیرترین شهر کشور از نظر شمار مسجد است. هم اکنون ۲ هزار مسجد در تهران وجود دارد و سرانه تعداد مساجد به جمعیت در تهران برای هر ۴ هزار نفر، یک مسجد است. همچنین سرانه مساحت مساجد به جمعیت شهر تهران را هم ۱۵ سانتیمتر به ازای هر نفر است که طبق استانداردها برای هر فرد حداقل نیاز به ۷/۶ متر فضای مذهبی و فرهنگی در شهر وجود دارد.
حجت الاسلام ناصحی رئیس کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان این مطلب گفت: براساس آمار محاسبه شده از مساحت مساجد سطح شهر تهران، سرانه مسجد هر شهروند تهرانی زیر ۱۵ سانتی متر است و این در حالی است که سرانه استاندارد مسجد هر تهرانی باید ۷متر اعم از حیاط، شبستان و اتاق بسیج باشد.
مجید شایسته مدیرعامل مجمع خیرین مسجد ساز نیز در این باره و با اشاره به نیاز تهران به ۴۰۰ مسجد گفت: ۴۰۰ مسجد در تهران باید ساخته شود تا مشکل کمبود مسجد در تهران که بر اساس آمارها فقیرترین شهر ایران از نظر تعداد مساجد است به حداقل برسد.
علاوه بر کمبود مساجد درشهرهای بزرگ مانند تهران یکی از مشکلات دیگر دراین شهرها که در سال های گذشته به شدت توسعه پیدا کرده‌اند عدم تراکم مناسب تعداد مساجد در محله‌های مختلف است به صورتی که در محله‌های قدیمی تعداد مساجد چندین برابر مناطق و شهرک‌های جدید ساز است. برای مثال براساس اطلس شهر تهران درمنطقه ۱۷ شهریور ۲۷۰ مسجد وجود دارد در حالی که در مناطق غربی تهران که جمعیت بسیار زیادی را در سال‌های گذشته در خود جای داده اند کمتر از ۵۰ مسجد وجود دارد.
از سوی دیگر این سوال مطرح می‌شود که کدام شهر در ایران بیشترین تعداد مساجد را دارد. بیشترین منابع از شهر سنندج به عنوان شهر مساجد ایران یاد می‌کنند. شهری که ۱۴۱ مسجد دارد. تعداد مساجد استان کردستان هم ۲۸۰۰ مسجد است. بالا بودن تعداد مساجد در این استان به این دلیل است که اهل سنت و شیعیان در کنار هم زندگی می‌کنند و هر یک مساجد مخصوص به خود را دارند.