خبرگزاری مهر، گروه جامعه: فاطمه فاتحی حدود ۱۶ سال است که در کمیته امداد امام خمینی (ره) به عنوان مددکارمشغول به خدمت است. او که ۵۷ سال سن دارد پیش از ورود به مجموعه امداد فعالیت در آموزش و پرورش و مراکز توانبخشی را هم تجربه کرده اما معتقد است که مددکاران از جایی انتخاب شده اند و خدمت در این جایگاه انتخابی نیست.
*سابقه فعالیت شما در کمیته امداد به چه زمانی بر می گردد؟
از حدود ۴۰ سالگی وارد خانواده امداد شدم و پیش از آن سابقه فعالیت در مراکز توانبخشی و آموزش و پرورش را داشتم. چون رشته تحصیلی من امور تربیتی است همیشه حول و حوش همین رشته خدمت کرده ام اما خوشحالم که در نهایت در مجموعه ای وارد فعالیت شدم که فکر میکنم تمام عمر در حال خودسازی برای ورود به آن بودم و به نظر من هر کسی نمی تواند چنین جایگاهی را تجربه کند بلکه خادمان مددکاری در کمیته امداد به نوعی برگزیده شده اند. امیرالمومین (ع) نخستین مددکار هستند و ادامه مسیر در راهی که ایشان گشودند یک افتخار به شمار می رود که نصیب هر کسی هم نمی شود.
*ویژگی خاص خدمت در مددکاری امداد از نظر شما چیست که چنین جایگاه رفیعی برای آن متصور هستید؟
امداد جایی است که افراد دردمند واقعی و نیازمندان جامعه به آن مراجعه می کنند. به عنوان یک زن مددکار خوشحالم در مجموعه ای کار میکنم که پاسخگوی نیاز غریزی من است. زنان به طور فطری و غریزی روحیه امدادرسانی دارند. ویژگی اصلی کار مددکاری در کمیته امداد جلب رضایت خدا و خلق خداست و همین برای من و دیگر همکارانم کافی است.
*به طور متوسط روزانه با چه تعداد مددجو ارتباط دارید و بیشتر چه خدماتی را در حوزه مددرسانی ارائه می دهید؟
هر روزه مراجعه کنندگان مختلفی داریم؛ چه در حوزه مشاوره یا آموزش خانواده و در حوزه های مرتبط دیگر به طور روزانه دهها نفر به مراکز مختلف کمیته امداد مراجعه می کنند. باید توجه داشته باشیم که افرادی که به کمیته امداد برای دریافت خدمات وارد می شوند نیازمند واقعی هستند و امیدشان از همه جا به دستهای مددکاران دوخته شده است.
در جایگاه مشاوره روزانه حدود چهار نفر مراجعه می کنند اما مراجعان حوزه مددکاری خیلی بیشتر است.
بیشترین مشکل مددجویان امداد مسائل خانواده‌های بی خانمان، کودکان بی سرپرست یا بدسرپرست و زنان سرپرست خانوار است که به دلیل طلاق، فوت یا زندانی شدن همسر به مددکاران مراجعه می کنند. افرادی که همسرانشان سرباز هستند، سالمندان، زنانی که همسران معتاد دارند و افراد در معرض خطر از دیگر نیازمندانی هستند که به ما مراجعه می کنند و به طور خلاصه باید بگویم که افراد متعدد که با مشکلات اجتماعی مختلف روبرو هستند به طور روزانه برخورد داریم.
*خدمات ارائه شده مددکاران در چه زمینه هایی متمرکز است؟
خدمات امداد بیشتر در حوزه پرداخت مستمری، کمک هزینه تحصیلی، درمان و خوداشتغالی متمرکز است. با این حال ارائه خدمات روانشناختی برای مشکلات خاص مددجویان در کلینیک‌ها انجام می شود. همچنین خدمات فرهنگی به دانش آموزان و دانش جویان و ارائه وامهای خوداشتغالی از مهترین کمکهای کمیته امداد است چون هدف امداد این است که نیازمندان روی پای خودشان بایستند نه اینکه تا آخر عمر مستمری بگیر باقی بمانند. روزی باید برسد که همه مددجویان از پوشش امداد خارج شوند و این روزی است که با افتخار باید شاکر خداوند باشیم.
*گروهی از زنان هستند که به دلیل جرایم غیر عمد مثل ضامن شدن و ... در زندان به سر می برند. برای این دسته افراد چه خدماتی پیش بینی شده است؟
در موزد زندانیان ۲ دسته خدمات وجود دارد. در وهله اول به زنانی که همسرشان زندانی هستند کمک می شود و تا زمان خروج سرپرست خانواده از زندان و برعهده گرفتن سرپرستی، حمایت و سرپرستی از خانواده را امداد انجام می دهد. در مورد زنانی که به صورت غیرعمد در زندان هستند، این افراد می توانند با دریافت معرفی نامه از زندان، از خدمات امداد برای فرزندان در صورتی که از شرایط قانونی برخوردار باشند در کنار حمایتهای زندان استفاده کنند. به طور کلی برای فرزندان زنان زندانی جرایم غیر عمد خدمات آموزشی، تحصیلی و فرهنگی ارائه می‌شود.
*سختی‌های کار مددکاری با توجه به گستردگی نیازهای مخاطبان چیست و نگاه شما به مشکلات کار مددکاری چگونه است؟
معتقدم کلیه افرادی که لباس امدادگری بر تن دارند و علی وار به التیام زخمهای مددجویان می پردازند، از خودگذشتگانی هستند که به عشق مولایشان قدم در این راه می گذارند. همه مددکاران امداد با توجه به روحیات خود به این خدمت رو آورده اند و اگر این روحیه و این جهان بینی نباشد هرگز نمی توانند ادامه مسیر موفقی داشته باشند. در وهله اول آموزش‌های ما برای مددجویان براساس آموزه های متعالی اسلام و انقلاب است. همه باید رهروی همین روش و مسلک باشیم و حتی خنده هایمان را باید با مراجعان تقسیم کنیم. اینطور نیست که هر کس با هر روحیه ای به این کار وارد شود.
مددجو باید کریم باشد؛ باید صبر و سعه صدر داشته باشد. اگر مددجویی مراجعه کند و با بی توجهی مددکار یا هر مسئولی در کمیته امداد مواجه شود، ممکن است دست خالی برگردد و در اثر همین برخورد نامناسب، مسیر نادرستی در زندگی پیش بگیرد. در این شرایط مددکار در این سرنوشت غلط مسئول است. همه سعی میکنیم با سعه صدر حتما کمک کنیم و با جان و دل و عشق به مرهم آلام مددجویان بپردازیم.
*در طول نزدیک به دو دهه فعالیت در شغل مددکاری چه اتفاقات شیرین و یا احیانا تلخی در ذهن شما هست؟
سراسر زندگی مددکار و امدادگر خاطره است. با توجه به گستردگی مراجعه کنندگان، هر روز برای ما خاطره ساز است. افرادی را داریم که خودشان بی سرپرست بوده‌اند اما امداد پدر و مادر آنها شده است و این همراهی تا جایی ادامه یافته که امروز در رده های بالای مسئولان افرادی را داریم که از خانواده امداد هستند. ما همیشه از لفظ «خانواده امداد» استفاده میکنیم زیرا معتقدم ما انتخاب شده ایم و در سرنوشت اینها که خانواده خود ما هستند شریکیم و یک خانواده هستیم. همه مددکاران این روحیه را دارند و تلاش می کنند برای بهبود زندگی مددجویان.
دیدن موفقیت مددجویان بهترین خاطره برای ماست. از میان مددجویان ما امروز برخی افراد استاد دانشگاه هستند و خودشان به عنوان مددکار مشغول خدمت شده اند. هر روز شاهد اوج گرفتن و پرواز این بچه ها هستیم و کمیته امداد بال پرواز این بچه هاست. البته شاید در موارد کاستی‌هایی هم باشد اما موردی را به خاطر ندارم که نتوانسته باشیم کمک کنیم و امروز افسوس بخورم که چرا همه تلاش و انرژی خود را برای کمک به او انجام ندادم. وقتی بچه ها از تحت پوشش امداد خارج می شوند برای ما نهایت شادمانی است. در یک مورد خانمی که دانشجو هم بود و مخارج زندگی را با کار کردن در منازل دیگران فراهم می کرد، مراجعه کرده بود و میخواست به دلیل ناتوانی در تامین هزینه ها از دانشگاه انصراف دهد. به او مشاوره دادم و گفتم موفقیت دور نیست. او با روحیه ای شکسته از دفتر من خارج شد اما سالها بعد او را دیدم که گفت همین مسیر را ادامه داده و به حرفهایم فکر کرده است و امروز شغل خوبی بدست آورده بود و آمده بود تا حامی ایتام شود.
در یک مورد دیگر خانم که همسرش بیماری داشت و ۲ فرزند دانشجو داشت وام خوداشتغالی گرفته بود و با ایجاد کسب و کاری کوچک پس از سالها تلاش به شرایطی رسیده بود که برای دهها نفر کارآفرینی انجام دادخ بود و در فکر تاسس یک کارخانه است.
*سخن نهایی شما با مددکاران و امدادگران در روز مددکار چیست؟
باید خودباوری را در جامعه مددجویان بالا ببریم و عزت نفس ایجاد کنیم و ارزش از دست داده را زنده کنیم. شناسایی استعدادها و بالفعل کردن تواانایی‌های بالقوه مددجویان مهمترین وظیفه یک مددکار است. برای ما همین کافی است و هدف دیگری نداریم زیرا ما برای خدمتگذاری به آنها انتخابشده ایم.
به همه صبوران صابر و کریمان شاکر خسته نباشید می گویم که پرچم مددکاری را برافراشته نگه داشته اند. این یک مسیر الهی است و یتیم نوازی علی (ع) راهی است بی پایان و بدون خستگی. یک لحظه احساس خستگی خط بطلانی است بر همه خوبی‌ها و تلاش‌ها و خدواند به طور قطع پاداش خوبی برای امدادگران و مددکاران در نظر گرفته است.امیدوارم بتوانیم زندگی را برای کسانی که در مسیر مشقت‌ها قرار می گیرند، کمی آسوده تر کنیم.