خبرگزاری مهر، گروه استانها- ونوس بهنود: «قیمت در بازار میوه سرگردان است. باید زرنگ باشی و جنس خوب را ارزان‌تر پیدا کنی». این تعبیر یکی از شهروندان اردبیلی از وضعیت قیمت میوه‌ها در بازار است.
به گفته این شهروند قیمت‌های سرگردان که گواه ضعف نظارت‌ها است موجب شده هر فروشنده برای مغازه خود تعرفه قیمت تعریف کند.
در بازار داغ رقابت دلالان و فروشنده‌ها، اقشار کم‌درآمد تنها از مقابل مغازه‌ها عبور می‌کنند و سهمی از تولیدات منطقه سکونت خود تجربه نمی‌کنند.
فعالیت دلالان در خریدوفروش میوه
استان اردبیل یکی از قطب‌های تولید میوه‌های سردرختی است. بطوریکه هم اینک برداشت گیلاس، آلبالو، زردآلو، آلو طلایی، شلیل، هلو و سیب در باغات استان رونق گرفته است.
کیفیت تولیدات به حدی است که بخشی از میوه‌ها به استان‌های مجاور صادر می‌شود. کیفیتی که دستاویز فعالیت دلالان میوه شده و میوه با قیمت نازل از باغدار خریداری شده و با قیمت گزاف به دست مشتری نهایی می‌رسد.
یکی از باغداران مدعی است که شلیل را کیلویی دو هزار تومان فروخته است. اما در بازار اردبیل شلیل به قیمت زیر چهار هزار تومان دیده نمی‌شود. قیمت یک کیلو شلیل از چهار تا ۱۰ هزار تومان نوسان دارد.
تفاوت قیمت‌ها به عینه حتی در دو مغازه مجاور هم نیز دیده می‌شود. هر یک از دو فروشنده مدعی است میوه مرغوب‌تری دارد اما در ظاهر هر دو مشابه هم است.
بازار میوه اردبیل در دست دلالان دچار نوسان قیمت شدید شده و به نظر می‌رسد نظارت‌ها در این خصوص کافی نیست.
افراد بسیاری با مشاهده قیمت از خرید میوه خودداری می‌کنندفروشندگان قیمت خود را اینطور توجیه می‌کنند که میوه را گران خریده‌اند. یکی از فروشندگان بازار میوه دروازه مشگین به خبرنگار مهر گفت: افراد بسیاری با مشاهده قیمت از خرید میوه خودداری می‌کنند.
رجبی تصریح کرد: برخی به بهانه اینکه مهمان دارند تخفیف می‌خواهند و بارها شده که تخفیف را برای آبروداری در مقابل مهمان درخواست کرده‌اند.
وی افزود: ما تا حدی می‌توانیم تخفیف بدهیم و خود میوه به خاطر اینکه توسط دلالان دست به دست می‌شود به دست فروشنده‌ها گران می‌رسد.
مدیرکل تعزیرات حکومتی استان اردبیل به خبرنگار مهر گفت: هرچند تاکنون شکایت مردمی از قیمت میوه به دست ما نرسیده اما در خود میدان میوه و تره‌بار برخی دلالان میوه را در ساعات اولیه صبح خریداری کرده و همان جا با قیمت بیشتر به مغازه‌دارها می‌فروشند.
حسین نجف زاده تصریح کرد: برای مقابله با خرید دست چندم میوه، فروشنده نهایی می‌بایست در ساعت مناسبی به میدان میوه و تره‌بار مراجعه کند تا بتواند میوه را ارزان‌تر خریده و ارزان‌تر نیز به فروش رساند.
وی افزود: در حال حاضر عمده شکایت‌های واصله در خصوص قیمت پیاز است که نظارت‌های جدی از سوی صنعت و معدن و تعزیرات حکومتی برای قیمت پیاز آغاز شده است.
کم‌درآمدها میوه نمی‌خورند
یک کیلو شلیل، یک کیلو سیب، یک کیلو آلبالو، یک کیلو هلو و یک کیلو گیلاس که شامل بخشی از میوه‌های موجود در بازار است به صورت میانگین ۲۵ هزار تومان است.
به تعبیر یکی از شهروندان برای یک خانواده پنج نفره این میزان میوه در دو یا سه روز مصرف می‌شود. یعنی اگر خانواده بخواهد روزانه میوه مصرف کند هر سه روز یکبار ۲۵ هزار تومان باید برای خرید هزینه کند.
وی افزود: در واقع ماهانه نزدیک به ۲۵۰ هزار تومان فقط هزینه میوه خواهد بود؛ این در حالی است که برخی خانواده‌ها با درآمدهای ۳۰۰ هزار تومان تا یک‌میلیون تومان یک ماه خود را سپری می‌کنند.
این شهروند معتقد است شاید ۲۵۰ هزار تومان برای اقشار با درآمد بالا رقم زیادی محسوب نشود اما برای اقشار کم‌درآمد موجب می‌شود که سهم خرید میوه در سبد خانوار کاهش یابد.
مصرف پایین میوه معضل جدید تغذیه اردبیلی‌ها
این اظهارات در حالی است که به عقیده مسئولان بهداشت و درمان استان، مصرف میوه در اردبیل به شدت پایین بوده و خود به معضل تغذیه تبدیل شده است.
معاون امور بهداشتی علوم پزشکی استان اردبیل گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد تغذیه نامناسب یکی از عوامل ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر در استان است.
۹۲ درصد از مردم اردبیل مصرف پنج واحد میوه را در تغذیه روزانه خود قرار نمی‌دهند و نسبت به تغذیه سالم بی‌توجه هستندصادق حضرتی تصریح کرد: استفاده بی‌رویه از روغن، چربی، قند و شکر و نوشابه از جمله علل ابتلا به بیماری‌ها است که متأسفانه در تغذیه شهروندان اردبیلی مشاهده می‌شود.
وی افزود: به عنوان مثال ۹۲ درصد از مردم اردبیل مصرف پنج واحد میوه را در تغذیه روزانه خود قرار نمی‌دهند و نسبت به تغذیه سالم بی‌توجه هستند.
شهروند اردبیلی در پاسخ به سؤال خبرنگار مهر در خصوص علت مصرف پایین میوه در بین شهروندان به موضوع قیمت میوه تأکید کرد.
نادر اسداللهی تصریح کرد: زمانی که درآمدها پایین است، شهروندان بیشتر هزینه‌های اساسی را انجام می‌دهند و میوه کمتر خریداری می‌شود.
وی افزود: زمانی که نان و پنیر، برنج و گوشت در منزل نیست که ناهار و شام پخته شود بی‌شک میوه خرید اصلی محسوب نمی‌شود.
دست‌فروش‌ها آب داغ بر دست سوخته
تمامی معضلات بازار میوه که به تعبیر مدیرکل تعزیرات حکومتی استان چند لایه است، با فعالیت بی‌رویه و رو به رشد دست‌فروش‌ها و وانت‌بارهای میوه‌فروش شدت گرفته است.
به گفته نجف زاده فعالیت دست‌فروش‌ها خود تعادل قیمت‌ها را متأثر ساخته و گله‌مندی‌هایی نیز به دنبال دارد.
وی افزود: برخی دست‌فروش‌ها با حداقل قیمت، میوه و سبزی جات را عرضه می‌کنند و خود فروشندگان از این موضوع ابراز نارضایتی می‌کنند.
وی با یادآوری ساماندهی مقطعی وانت‌بارها توسط شهرداری اردبیل، اضافه کرد: با اتمام طرح ساماندهی فعالیت وانت‌بارها مجدداً آغاز شده است.
گله‌مندی از بازار وانت‌بارها که تعداد کثیری از زور بیکاری به این شغل پناه آورده‌اند، در وضعیتی است که اخیراً رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان اردبیل به افزایش دو برابری وانت‌بارها اشاره کرد.
رحیم آقامحمدی گفت: سال گذشته تعداد وانت‌های میوه‌فروشی معابر اردبیل تا هزار دستگاه برآورد شده بود.
وی افزود: امسال تعداد وانت‌ها به دو هزار مورد افزایش یافته و متأسفانه میوه‌فروشی در معابر و خیابان‌ها به معضل اجتماعی تبدیل شده است.
نمی‌توان قیمت مشخصی برای میوه در نظر گرفت اما لازم است به عرضه- تقاضا توجه شودرئیس پلیس راهور استان متذکر شد: هرچند تلاش می‌شود از انسداد مسیرها، توقف دوبله و سوبله و ایجاد ترافیک وانت‌ها ممانعت شود اما در مجموع به نظر می‌رسد مسئولان استان می‌بایست این پدیده را به عنوان معضل اجتماعی بررسی کنند.
آقامحمدی تصریح کرد: با توجه به رشد بی‌رویه وانت‌های میوه‌فروشی انتظار می‌رود نسبت به ساماندهی فعالیت وانت‌ها اقدام شود.
عرضه- تقاضا حلقه گمشده قیمت‌گذاری
مدیرکل تعزیرات حکومتی استان معتقد است نمی‌توان قیمت مشخصی برای میوه در نظر گرفت اما لازم است به عرضه- تقاضا توجه شود.
نجف زاده تحقق این مهم را در سایه همکاری دستگاه‌های متولی از جمله میادین میوه و تره‌بار، جهاد کشاورزی و دستگاه‌های نظارتی دانست و گفت: مشکلات بازار میوه همچنان که چند لایه است، می‌بایست چند لایه نیز ساماندهی شود.
وی به ضرورت اتخاذ تدبیر جدی و جامع برای ساماندهی بازار میوه اشاره کرد و گفت: لازم است در مجموع شرایط عرضه- تقاضا مدنظر قرار گیرد.
در تابستان امسال پیش‌بینی‌شده هزاران تن میوه سردرختی در اردبیل تولید شود. با این وجود هنوز هستند شهروندانی که مزه میوه‌های تولیدی استان خود را نچشیده‌اند.
نشاط میوه‌های رنگ‌به‌رنگ سهم جمعیت اندکی شده و برخی شهروندان حتی از قیمت واقعی میوه نیز اطلاعی ندارند؛ زمانی که قیمت‌ها بالا است راه خود را کشیده و می‌روند.