خبرگزاری مهر، گروه استانها- ونوس بهنود: از سال گذشته موضوع نقاشی از آثار تاریخی با هدف احیای هویت و فرهنگ بومی مورد توجه قرار گرفته و نقاشی‌های کودکان اردبیلی از بازار اردبیل متولیان حوزه کودک و نوجوان را شگفت زده ساخته است.
برخی از این نقاشی‌ها در رقابت‌های جهانی حائز رتبه شده‌اند و برخی به حدی احساسات ناب کودکانه و انسانی را به نمایش گذاشته‌اند که بارها در جلسات مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند.
طاق آجری با رنگ قهوه‌ای متمایل به مسی بالای چهره‌های خندانی قوس گرفته است.پنجره‌های سقف طاق هلالی شکل رنگ زرد گرفته تا نگاه کودکانه‌اش را از نفوذ نور آفتاب به داخل بازار نشان دهد.
دست کودکی در دست مادر است و پدر در کنار آن ها سوار بر الاغ خاکستری خود هر سه می‌خندند. کودک به محدودیت ورود چهارپایان به بازار تاریخی کاری ندارد. با ترکیب دوست‌داشتنی خود می‌خواهد حضور روستاییان در بازار را نمایش دهد.
درست در کنار خانواده شاد روستایی مادری نوزاد خود را به کمربسته و کودکی دست او را گرفته که در خلاف جهت مادر رویش را برگردانده است.
شیطنت و حیرت کودکانه از چیزی و اشیایی که در گوشه بازار دیده و رو برگردانده در چهره این کودک نمود عینی دارد.
کمی آن سو تر گلیم‌بافی یا شال‌بافی دایر است و درست در کنار آن مردی با عینک دور مشکی خود که گویی تخصص کاری‌اش را نشان می‌دهد ظروف مسی می‌فروشد و قابلمه‌های شما را ترمیم هم می‌کند.
راسته بازار عمق کافی دارد. دو طرف آن حجره‌ها دایر است و آدم‌ها در عمق تصویر نیز دیده می‌شوند.
گویی کودک هنرمند ما عکسی از بازار در ذهن خود گرفته و دوباره آن را به روی کاغذ آورده است. رنگ‌ها حکایت از شادی، آرامش و امنیت دارند.
آنچه که کودکان به دنبال دیدن آن هستند
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی استان اردبیل بازار تاریخی اردبیل معروف به راسته بازار و یا بازار قیصریه مجموعه‌ای است مرکب از تیمچه، سرا، حمام و مسجد که بنای فعلی آن از جمله آثار دوره سلجوقی، زندیه و صفویه و بر بنیان اولیه بازار ساخته شده است.
کریم حاجی‌زاده در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه این بازار در مرکزیت شهر اردبیل احداث شده و در خیابان‌کشی‌های متعدد بخش‌هایی از آن جدا شده است، تصریح کرد: بازار اردبیل با طاق‌نمای جانبی، طاق و تویزه و گنبدهای ساده آثاربه نام دوره صفویه و قاجاریه محسوب می‌شود.
وی افزود: بازار اردبیل شامل راسته اصلی بازار، راسته پیر عبدالملک، راسته قیصریه، راسته کفاشان، راسته غلامان، بازار زرگران، سراجان، خراطان، قصابان، بقالان، کلاه دوزان، علافان، پارچه فروشان، پنبه فروشان، مسگران، چاقوسازان، آهنگران، سرای خشکبار (حاجی میرزا)، سرای گلشن، سرای جهودها، سرای وکیل، سرای نو یا زنجیرلو، سرای حاج احمد، سرای حاج شکر، سرای مجیدیه، سرای امام جمعه، سرای دوگوچی و تیمچه زنجیرلی است.
به گفته حاجی‌زاده بازار تاریخی اردبیل ترکیب تاریخ، فرهنگی و معماری اصیل ایرانی- اسلامی را شامل می‌شود که می‌توان از آن به عنوان یکی از مظاهر زنده تاریخ اردبیل یاد کرد.
زیبایی که در کتب تاریخی بازار اردبیل را یاد می‌کند در نقاشی کودکان دهه ۸۰ و ۹۰ به خوبی قابل مشاهده است.
در یکی از نقاشی‌ها برشی از بازار در جنب خیابان دیده می‌شود. زاویه دید کودک آمیختگی حیات بازار با حیات خیابان را به وضوح نشان می‌دهد. فروشندگان از قصابی، بقالی، کفاشی و ظرف فروش همه تحرک دارند.
زنان از حجاب چادر برخوردار هستند و طاق‌های زیبای بازار با رنگ‌های شاد ترسیم شده است.
در تصویری دیگر می‌توان نگاه کودک نقاش را با انطباق بیشتری به تغییرات اجتماعی دید. خبری از سقف بازار نیست. انگار کودک بالای سقف از بین یکی از همان پنجره‌های گرد نشسته و به بازار می‌نگرد.
در دو سمت نقاشی می‌توان مغازه ها را مشاهده کرد و گل‌ها و چهره‌های خندان گویای حال خوب کودک نقاش است.
در تصویر دیگری مرد بازاری با عصای خود مغازه عطاری و حبوبات دارد. درست تصویری که می‌توان به عنوان نماد بازار تاریخی اردبیل به نمایش گذاشت.
اینجا حضور مردم از کوچک تا بزرگ تحرکی را از بازار تاریخی نشان می‌دهد. برخی بانوان مانتو به تن دارند و برخی چادر به سر.
در تمامی نقاشی‌های کودکان، می‌توان رد پای خود کودک را با تصویر یک یا دو کودک مشاهده کرد. چهره‌های خندان تأکیدی است بر امنیتی که کودک احساس می‌کند به عقیده یکی از روانشناسان آنچه در نقاشی کودکان مشاهده می‌شود، مجموعه تصاویر ذهنی، آرزوها و آمال آن ها است.
رحیمه سلطانی تصریح کرد: به عنوان مثال رنگ‌های شاد تصور یک کودک از یک شیء، اتفاق یا شخص است و یا اینکه علاقه‌مندی وی را نشان می‌دهد.
وی افزود: زمانی که کودکان برخی دغدغه‌ها را نمی‌توانند در دنیای واقعی بیان کنند، به زبان نقاشی آن را بازگو می‌کنند.
همچنان که ذکر آن رفت در تمامی نقاشی‌های کودکان، می‌توان رد پای خود کودک را با تصویر یک یا دو کودک مشاهده کرد. چهره‌های خندان تأکیدی است بر امنیتی که کودک احساس می‌کند و آرزوهایی که از محیط پیرامون در ذهن می‌پرورد.
کودکان خلاقیت شخصی خود را نقاشی می‌کنند
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان اردبیل در خصوص نقاشی های حائز رتبه کودکان اردبیلی به خبرنگار مهر گفت: مربیان ما به هیچ عنوان جهت‌گیری در نقاشی ایجاد نمی‌کنند و به کودک فقط موضوع را ارائه می‌دهند.
هاجر جمادیه تصریح کرد: تمامی نقاشی‌ها با خلاقیت خود کودکان است و حتی در رنگ‌آمیزی و شخصیت‌سازی به هیچ عنوان دخالتی از سوی مربیان نداریم.
وی افزود: در ۳۴ مرکز کانون پرورش فکری استان بیش از ۶۵ هزار کودک و نوجوان عضو هستند که اغلب آن ها با استعدادهای شگفت‌انگیز خود مربیان ما را شگفت‌زده کرده‌اند.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان تأکید کرد: حدفاصل سال‌های ۹۰ تا ۹۴ کودکان اردبیلی در رقابت‌های جهانی موفق به کسب ۳۶ دیپلم افتخار، رتبه برتر و جوایز ممتاز شده‌اند و در سال ۹۵ نیز شاهد کسب ۲۷ رتبه هستیم.
بی‌توجهی برنامه‌ریزان به پیام کودکان
با وجود تصور زیبای کودک از بازار اردبیل حال و هوای رکود، گرانی، تخریب آثار تاریخی و تهدید مواریث فرهنگی به دلیل کمبود اعتبار مرمت مشاهده می‌شود.
کودکان امروز که در واقع میراث داران حقیقی آثار تاریخی و فرهنگی هستند هر چند تصویر زیبایی از بازار ارائه می‌دهند اما در واقع آمال و آرزوی خود را با زبان بی‌زبانی بازگو شده‌اند.
سؤال اینجاست که تاکنون چند مدیر برنامه‌ریز به تولیدات هنری کودکان و مطالبات نسل آینده بها داده است و آیا سهم کودکان از فرهنگ علم کردن صرف ایستگاه‌های نقاشی در جنب برنامه‌های دیگر است!؟
کودکان در آثار تولیدی خود در واقع آنچه که از بزرگ‌ترها انتظار دارند را مطرح می‌کنند و هر قدر بیشتر تشویق و ترغیب شوند به مراتب راحت‌تر سخن خواهند گفتمدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بیشترین میزان موفقیت کودکان اردبیلی را در هنر نقاشی عنوان کرد و گفت: با این وجود در زمینه خوشنویسی، سرود و شعر نیز کودکان ما خوش درخشیده‌اند.
وی تأکید کرد: همان‌طور که به یک قهرمان ورزشی و شخصیت فرهنگی بها می‌دهیم، انتظار می‌رود به کودکان نیز به پاس استعداد و توانمندی‌شان بها داده شود.
جمادیه تصریح کرد: متأسفانه با وجود اهمیت حوزه کودک و نوجوان، کودکان در مقابل جوایز کسب شده تنها از سوی کانون پرورش فکری مورد تجلیل و تشویق قرار گرفته‌اند.
بی‌توجهی به پیام کودکان در آثار تولیدی خود در حالی است که کودکان امروز به معنی مدیران و برنامه‌ریزان فردا بوده و تربیت فکری و فرهنگی آن ها تأثیر مستقیم در آینده جامعه دارد.
روان‌شناس اردبیلی معتقد است کودکان در آثار تولیدی خود در واقع آنچه که از بزرگ‌ترها انتظار دارند را مطرح می‌کنند و هر قدر بیشتر تشویق و ترغیب شوند به مراتب راحت‌تر سخن خواهند گفت.
سلطانی تأکید کرد: بی‌توجهی به صحبت‌های ناگفته کودکان که عموماً در آثار تولیدی عیان می‌شود به معنی بی‌توجهی به نیازهای آن ها و مطالباتشان است.
بازار اردبیل با رنگ‌های شاد و مفرح خود تصویری ملموس از حیات اجتماعی برای کودکان است. کودکانی که در شکل‌گیری مشکلات پیچیده رکود، گرانی، تخریب آثار تاریخی و دغدغه‌های محیط زیستی نقشی نداشته‌اند و آنچنان که دنیا را دوست دارند آن را به تصویر می‌کشند. تصویری که گویی چندان مورد توجه برنامه ریزان قرار نمی‌گیرد.