خبرگزاری مهر، گروه استانها – زهرا بهرامی: حدود دو دهه قبل بود که در راستای اقدامات آب منطقه ای سمنان پروژه انتقال آب از سرچشمه های زرین گل به سمنان کلید خورد. پروژه ای که از همان ابتدا مناقشات دو استان سمنان و مازندران (آن زمان استان گلستان بخش شرقی استان مازندران محسوب می شد) به همراه داشت.
تنها یک سال پس از استان شدن گلستان فاز نخست این انتقال استارت خورد و هرچند با اعتراض مردم بومی و تذکر کتبی نماینده وقت مردم علی آبادکتول در مجلس شورای اسلامی همراه بود اما حجم قابل توجهی از آب چشمه های «شاه پسند» در دهنه زرین گل به استان سمنان منتقل شد.
در سال ۱۳۸۸ فاز دوم پروژه انتقال آب از جنگل های هیرکانی آغاز اما به دلیل کمبود اعتبار، پروژه به طور موقت تعطیل شد. اما بهار سال ۱۳۹۴ حجم عظیم تخریب در پنج کیلومتر از جنگل های هیرکانی در دهنه زرین گل باعث اعتراضات شدید مردمی شد به طوری که با شکایت محیط زیست گلستان پای دادستان شهرستان علی آبادکتول به موضوع باز شد و با دستور دستگاه قضا در مهرماه همان سال پروژه مسکوت ماند.
هرچند تخریب جنگل‌های هیرکانی که جزو بقایای دوران سوم زمین‌شناسی هستند و قطع درختان سرخدار، بلوط کوهی، ممرز، افرا شیروار و توسکا تنها اثر اجرای این پروژه نبوده و اجرای آن تأثیر منفی بر گونه های گیاهی (فلور) و جانوری (فون) و همچنین کیفیت خاک منطقه و افزایش پتانسیل فرسایش خاک به همراه دارد اما همچنان با سکوت برخی از مسئولان گلستانی همراه است.
پس از گذشت بیش از دو سال از شکایت محیط زیست گلستان برای انتقال آب سرچشمه های زرین گل به سمنان با رمضانعلی رستاقی چالکی، مدیرحفاظت محیط زیست علی آبادکتول به گفتگو نشستیم و وی از تنها بودن محیط زیست گلستان در مخالفت با اجرای این پروژه گلایه و تاکید داشت گرایش سیاسی و قومیتی هیچ تاثیری در تصمیم گیری محیط زیست و مخالفت با انتقال آب سرچشمه های زرین گل به سمنان ندارد.
۱۰ کلیومتر انتهای این پروژه در گلستان واقع شده
مدیرحفاظت محیط زیست علی آبادکتول با یادآوری پیشینه اجرای این پروژه گفت: در راستای اقدامات آب منطقه ای سمنان پروژه انتقال از سرچشمه های زرین گل در سال ۱۳۷۴ آغاز شد و در فاز نخست، در سال ۱۳۸۰ آب چشمه شاه پسند (در دهنه زرین گل) منتقل شد.
رستاقی چالکی افزود: در سال ۱۳۸۰ برنامه و طرحی برای اجرای فاز دوم این پروژه و انتقال آب سرچشمه های قطری (زرین گل) ارائه شد که طول اجرای پروژه از شاهرود تا زرین گل ۵۶ کیلومتر بود که ۱۰ کیلومتری انتهایی آن در استان گلستان واقع می شد.
آب منطقه ای گلستان بعد از انجام تخریب وسیع در جنگل های هیرکانی در فاصله زمانی کوتاه شکایت خود را پس گرفت و منابع طبیعی گلستان هم سکوت اختیار کرده است و اظهار نظر نمی کندوی ادامه داد: این ۱۰ کیلومتر بخشی مرتعی و بخشی در جنگل های هیرکانی بود که نیاز به اخذ مجوز از منابع طبیعی بود.
وی با یادآوری اینکه مطابق مجوز باید اجرای این پروژه در جنگل های هیرکانی (دهنه زرین گل) به صورت دستی انجام شده و هیچ گونه درخت و گونه گیاهی نباید قطع می شد، اضافه کرد: هرچند قرار بود در ۱۰ کلیومتر واقع شده در استان گلستان هیچ گونه تخریبی در عرصه صورت نگیرد و پروژه به طور دستی اجرا شود اما به رغم توافق انجام شده، شاهد جاده سازی، تخریب، قطع درخت و استفاده از ادوات سنگین و ... در ۱۰ کیلومتر انتهایی اجرای این پروژه بودیم.
مدیرحفاظت محیط زیست علی آبادکتول با یادآوری اینکه این پروژه از سال ۱۳۸۸ در حال اجرا بوده و به دلیل کمبود اعتبار و مخالفت های محیط زیست مقطعی مسکوت مانده و با تزریق بودجه مجدد آغاز به کار می کرد، تصریح کرد: اجرای این پروژه در گلستان در سه مسیر انجام شده و مسیر نخست محدوده قُربان تالار، لَته های گَز و سُرخه لِم را شامل می شود که در این مسیر آب منطقه ای سمنان اقدام به تخریب، جاده سازی، قطع درخت و انتقال آب از سرچشمه های زرین گل کرده است.
تخریب عامل شکایت محیط زیست گلستان شد
وی با تاکید بر اینکه تخریب وسیع در این منطقه منجر به شکایت محیط زیست گلستان شد، خاطرنشان کرد: مسیر دوم دره مُرده شور است که در این مسیر هم با حفر حدود ۳۰ حلقه چاه، تمام آب های سطحی بالادست و چشمه ها با لوله وارد مخزن شده و بنا بود با لوله به دره سُرخه لِم وضل شود.
رستاقی یادآور شد: مسیر سوم در ده رشیدان است که در واقع در دو کیلومتر انتهایی اجرای پروژه آب سرچشمه های زرین گل به طور کامل به سمنان منتقل می شود که حسب شکایت محیط زیست و توقف کار توسط مرجع قضایی شهرستان در تاریخ پنج مهر۹۴ پروژه در دره رشیدان مسکوت ماند.
وی متذکر شد: دستگاه اجرایی دیگری همچون منابع طبیعی و منابع آب گلستان در اجرای این پروژه دخیل هستند اما آب منطقه ای گلستان بعد از انجام تخریب وسیع در جنگل های هیرکانی در فاصله زمانی کوتاه شکایت خود را پس گرفت و منابع طبیعی گلستان هم به دلیل اینکه مدیریت این منطقه با منابع طبیعی سمنان است، سکوت اختیار کرده است و اظهار نظر نمی کند.
محیط زیست با نگرش سیاسی و قومیتی به موضوع انتقال آب از سرچشمه های زرین گل به سمنان ورود نکرده و همچنان تاکید داریم انتقال آب بین حوزه ای ممنوع استرستاقی با بیان اینکه محیط زیست در مخالفت با اجرای پروژه انتقال آب از سرچشمه های زرین گل به سمنان تنها مانده و هیچ دستگاه اجرایی ورود نمی کند، اظهار کرد: نگران آن هستیم که روزی اعلام کنند حقابه محیط زیست از اجرای این پروژه چقدر است و با تخصیص آن به منطقه ما دیگر نتوانیم اظهار نظری بکنیم.
وی همچنین گفت: هرچند پس از شکایت محیط زیست گلستان توافقات اولیه در اجرای این پروژه مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفت و حجم انتقال از پنج میلیون متر مکعب به ۲.۵ میلیون متر مکعب کاهش یافت و مقرر شد در پنج ماه از فصول گرم سال که زمان کم آبی است، آبی منتقل نشود اما محیط زیست بابت این موضوع هم حرف دارد.
مدیر حفاظت از محیط زیست علی آبادکتول با تاکید بر اینکه استانداری و محیط زیست گلستان اصرار به عدم انتقال آب از سرچشمه های زرین گل به سمنان دارد، افزود: هم اکنون یکسری دغدغه شهرستانی از سوی ستاد مردمی بازگشت سرچشمه های زرین گل و مردم وجود دارد.
وی به جزییات این دغدغه اشاره و تصریح کرد: ستاد مردمی و مردم شهرستان علی آبادکتول نگران هستند با تغییر مدیر در استان این موضوع مثل گذشته از سوی محیط زیست پیگیری نشود اما به صراحت اعلام می کنیم که موضع، سیاست و رویه محیط زیست گلستان در خصوص سرچشمه های زرین گل به قوت خود باقی است و گرایش سیاسی و قومیتی هیچ تاثیری در تصمیم گیری و مخالفت محیط زیست گلستان با انتقال آب سرچشمه های زرین گل به ندارد.
رستاقی متذکر شد: محیط زیست با نگرش سیاسی و قومیتی به موضوع انتقال آب از سرچشمه های زرین گل به سمنان ورود نکرده بلکه مباحث کارشناسی و حفظ محیط زیست را مد نظر قرار داده ایم و همچنان تاکید داریم انتقال آب بین حوزه ای ممنوع است؛ شکایت کرده ایم و پای شکایت خود محکم ایستاده ایم و امیدواریم دستگاه های اجرایی دیگر هم پای کار باشند.