خبرگزاری مهر، گروه استانها - سمانه سادات فقیه سبزواری: انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخی قرن بیستم به شمار می‌رود گرچه پیش از انقلاب اسلامی نیز شاهد تحولاتی مانند نهضت تنباکو و انقلاب مشروطیت بودیم ولی آنچه که مهم است و می‌توان از آن به عنوان یک رکن مهم در ماندگاری این انقلاب یاد کرد جمهوریت و اسلامی بودن است که از ویژگی‌های بارز دو نهضت یاد شده محسوب می‌شود.
در رابطه با فتاوای مراجع شیعه و پیروی مردم از آنان در به ثمر نشاندن این انقلاب خبرنگار مهر گفت‌وگویی با آیت الله ممدوحی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم انجام داده است که به این شرح است:
نقش مرجعیت شیعه در تحولات سیاسی اجتماعی و سیاسی که مردم عامل آن بودند، چیست؟
در مکتب اسلام به ویژه مذهب شیعه، حوزه دین فراگیر است به گونه‌ای که دین می‌تواند طرز تلقّی و شیوه نگرش فرد به همه امور زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.
باید این‌گونه عنوان کرد که دیدگاه اسلام در مورد تحولات مذهبی در مقابل دیدگاهی است که حوزه مذهب و قلمرو امور عبادی را متفاوت از حوزه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و قلمرو امور دنیوی می‌داند و برای دین حوزه محدودی در زندگی قائل شده است.
روحانیت شیعه نیز قلمرو گسترده‌ای برای مذهب قائل است، به همین دلیل می‌توان نقش متخصصان دینی در اسلام را بسیار گسترده دانست.
نقش حوزه‌های علمیه شیعه را در این‌گونه تحولات چیست؟
در تحوّلات مهم، حوزه‌های علمیه شیعه یکی از عوامل مهم در تقویت تأثیرگذاری اجتماعی و ایجاد تمرکز قدرت در دست مراجع تقلید هستند. پیشینه این امر به تعیین نایبان امام زمان(عج) در دوران غیبت برمی‌گردد.
چه عاملی موجب می‌شود که یک فرد روحانی به عنوان «مرجع تقلید» شناخته شده و مردم از وی پیروی کنند؟
مردی که مقام «مرجعیت کل» را احراز می‌کند باید دانشمندترین همه هم قطاران خویش باشد.
یک فرد ممکن است مجتهد و یا حتی «مرجع تقلید» نامیده شود ولی اگر در او ویژگی‌های مجتهدان دیگر نباشد ممکن است قدرت، نفوذ و پیروان کمتری داشته باشد. به همین دلیل هنگامی که فردی به عنوان مرجع شناخته می‌شود از او انتظار می‌رود که فتوای خود را در مسائلی که مورد نیاز مردم است در کتابی به نام کلی «رساله عملیّه» بنویسد.
در آغاز هر رساله عملیّه، معمولاً مجتهد بیان می‌کند که هر مسلمانی باید یا مجتهد باشد و یا مقلّد و یا اینکه به احتیاط عمل کند.
کسی که به احتیاط عمل می‌کند باید مطمئن شود که آنچه انجام می‌دهد خلاف فتوای هیچ یک از مجتهدان صاحب رساله عملیّه نیست. این شیوه کار کم و بیش تا زمان حاضر ادامه یافته است.
تا چه اندازه مذهب شیعه توانست در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران نقش داشته باشد؟
مذهب شیعه علاوه بر این، به پیدایش و تثبیت طیفی از ارزش‌ها، اعمال و اخلاقیات دین‌داران کمک کرد.
ایمان، محبت و عشق برادرانه و یاری دادن به مسلمانان، جزو فضیلت‌های مهم نجات بخش قلمداد می‌شوند و پا به پای گسترش و شیوع مذهب شیعه در میان توده‌های مردم، حول محور «شهادت امام حسین(ع) در کربلا، عزاداری دینی و اعتقاد به رستگاری اخروی» شکل گرفتند.
نقش مرجعیت را در پیروزی انقلاب اسلامی ایران بیان کنید؟
پیروزی انقلاب اسلامی ایران که از آن به عنوان یک معجزه یاد می‌شود هیچ‌گاه بدون رهبری پیامبرگونه امام خمینی(ره) امکان نداشت و می‌توان این‌گونه عنوان کرد که مشروعیت رهبری امام خمینی(ره) به عوامل و عناصر گوناگونی ارتباط داشت که مرجعیت مهم‌ترین این عوامل است.
پیروزی این انقلاب نشان‌دهنده شجاعت مرجعیت شیعه، رهبری سیاسی مراجع، نفوذ ناپذیری، قاطعیت و پیروی مردم از فتاوای آن‌هاست.