خبرگزاری مهر- گروه بین‌الملل-فاطمه محمدی: خروج «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا از برجام و مشروط کردن حضور دوباره خود به تلاش اروپایی‌ها برای راضی کردن ایران به مذاکره در راستای اعمال تغییرات مورد نظر واشنگتن، موجی از آشفتگی دیپلماتیک به وجود آورده به‌ویژه آنکه با بازگشت دوباره تحریمها، ۳ اقتصاد بزرگ اروپا شامل آلمان، انگلیس و فرانسه رویای دست‌یابی به بازارهای ایران را از دست می‌دهند.
به همین دلیل ترزا می، آنگلا مرکل و امانوئل ماکرون که به‌ترتیب نخست‌وزیر انگلیس، صدراعظم آلمان و رئیس جمهوری فرانسه هستند، ضمن ابراز تاسف و نگرانی از تصمیم ترامپ، از پایبندی خود به برجام سخن گفتند. کمیسیون اروپا نیز در بیانیه ای اعلام کرد: در حال برداشتن گام هایی برای حفظ منافع شرکت های اروپایی در ایران هستیم.اروپا به تداوم کامل و مؤثر اجرای برجام متعهد است.
«استفن لندمن» نظریه پرداز آمریکایی و دانش آموخته دانشگاه هاروارد در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص دلایل خروج ترامپ از برجام گفت: واشنگتن، اسرائیل و لابی امریکایی آن از سال ۱۹۷۹ تاکنون روند بسیار خصمانه علیه ایران در پیش گرفته اند، به طوری که وقتی من فهمیدم اوباما و اطرافیانش با برجام موافقت کرده اند بسیار شگفت زده شدم.
وی افزود: ترامپ و تیمش بسیار افراطی تر هستند. به عنوان کاندیدا ترامپ قول داده بود که از برجام خارج خواهد شد. وعده هایی که او به کمپین انتخاباتی خود داده بود از نظر بسیاری از مردم بسیار منفی بود. فشار سنگین اسرائیل، لابی آن و نئوکان ها باعث شد واشنگتن علیه ایران روند خصمانه تری در پیش گرفته و از برجام خارج شود.
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به نقض صورت گرفته از سوی آمریکا وظایف سایر متعاهدان به توافق هسته ای چیست گفت: ترامپ متن برجام را نخواند و هیچ تصوری از آنچه در آن بود نداشت. وی برخلاف آنچه اکثریت جامعه جهانی از آن حمایت می کنند (برجام) عمل نمود. برجام قراردادی بین المللی پذیرفته شده توسط امضاء کنندگان آن بوده و شورای امنیت بین الملل آن را تصویب و به قانون تبدیل نموده است. واشنگتن بر اساس ضابطه های خودش عمل نموده و قانون اساسی، قانون مجلس و حقوق بین الملل را در تعقیب دستور امپریالیستی خود نادیده گرفته است.
لندمن در ادامه یادآور شد: باید گفت که خصومت با ایران هیچ ارتباطی با برنامه هسته ای مشروع آن که مشخص شده هیچ مولفه نظامی ندارد، توسط جامعه اطلاعاتی امریکا به طور سالانه تایید شده و آژانس بین المللی انرژی اتمی از طریق حداقل ۱۰ بازرسی سرزده از زمان پذیرش برجام آن را تایید نموده، ندارد.
وی افزود: من در مورد اینکه آیا برجام می تواند حفظ شود چندین مقاله نوشتم و نتیجه گیری نمودم که اگر دیگر امضاء کنندگان تحریم های امریکا علیه ایران را نپذیرند – انگلیس، فرانسه و آلمان با اقدامات عملی نه لفاظی ها این مهم را ثابت کنند – برجام می تواند حفظ شود. روسیه و چین از دیگر امضاء کنندگان این توافق قصد ندارند هیچ تغییری در روابط اقتصادی، سیاسی خود با ایران ایجاد کنند. من در این مورد اطلاعات کافی دارم. آنها خروج امریکا از برجام و اعمال تحریم های امریکا علیه ایران را رد می کنند.
دانش آموخته دانشگاه هاروارد در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه اروپا خیلی قدرت زیادی برای مقابله با امریکا ندارد در صورت بازگشت تحریمها آیا اساسا تضمینهای اروپا به ایران جایگاهی دارد؟ گفت: تضمین های بدون سیاست های موثر و ثابت حامی آنها بی معنی هستند. اروپا اغلب تابع منافع ایالات متحده امریکا بوده حتی اگر اقدامی برای منافع خودش مضر باشد. سوال اینجاست که آیا این بار در مورد ایران متفاوت عمل خواهد کرد؟ به باور من با توجه به فشار سنگینی که واشنگتن می تواند بر اروپا اعمال کند جواب مثبت دادن به این سوال دشوار است.
لندمن در ادامه افزود: آمریکا در واقع می خواهد یک حکومت طرفدار غرب که خود آنرا کنترل می کند جایگزین جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک حاکمیت مستقل کند. این دلیل اصلی خصومت امریکا علیه ایران است. این رویه تغییر نخواهد کرد. من اخیرا به یک گزارشی برخوردم که می گوید: اتحادیه اروپا قانون جدیدی را مورد استفاده قرار خواهد داد که بر اساس آن شرکت های اروپایی که تحریم های امریکا علیه ایران را رعایت کنند اقدامی غیر قانونی انجام می دهند.
وی در پایان گفت: به نظر من ایران باید منتظر بماند تا ببیند چه اتفاقی رخ خواهد داد و آیا اقدامی مثبت انجام خواهد شد. بر اساس روابط طولانی مدت امریکا با اروپا من در مورد اینکه آیا واقعا اروپا تضمینهای قوی خواهد داد مشکوک هستم.